Deze inventaris is een vervolg op de in 2008 verschenen 'Inventaris van het archief van de gemeente Loenen (1896) 1964-1988 (1998)' van C.J. de Kruijter en beschrijft de archiefstukken uit de periode van 1 januari 1989 tot en met 31 december 1999

De begindatum houdt verband met een gemeentelijke herindeling. De op dat moment opgeheven gemeente Nigtevecht werd samengevoegd met de woonkernen Loenen, Loenersloot, Nieuwersluis en Vreeland. Met ingang van 1 januari 2000 werd een nieuw archiefblok gevormd, waarbij het gedeelte vanaf 1989 werd afgesloten. De afscheiding van de periode 1989-1999 is zo strak mogelijk aangehouden. Nochtans zijn er enkele stukken die deze periode overschrijden. Vanwege de volledigheid zijn deze stukken bij elkaar gehouden, vandaar de jaartallen tussen haakjes in de titel van deze inventaris.

Het archief was geordend volgens de basisarchiefcode van de V.N.G.. Tijdens de inventarisatie werd de oude ordening zoveel mogelijk in stand gehouden. De classificatienummers werden vervangen door inventarisnummers. De stukken werden in oude omslagen en gehecht aangetroffen. Zij werden ontdaan van alle metaal en in zuurvrij materiaal opgeborgen. De toegang van het archief bestond uit papieren lijsten. Het archief was al ontdaan van grote vernietigbare series. De omvang van het archief bedroeg voor aanvang van de werkzaamheden 39 meter. Na afloop van de bewerking was er nog ruim 36 meter van over. Enkele aparte series, zoals bouwvergunningen en de registers van de burgerlijke stand, zijn niet in deze inventaris opgenomen.

Tijdens de inventarisatie, in 2022-2023, van het archief van de gemeente Loenen, 2000-2010, bleek dat een flink aantal stukken niet toebehoorde aan de genoemde periode. Er kwamen onder meer dossiers betreffende bestemmingsplannen van de kernen Loenen aan de Vecht, Vreeland en Nigtevecht vanaf de jaren zestig tot en met de jaren negentig boven water. Deze dossiers zijn gelicht en in de betreffende archiefblokken geïntegreerd. Vandaar dat deze inventaris een aantal aanvullingen bevat. In een "N.B." is aangegeven om welke dossiers het hier gaat. (inventarisnummers 1327 t/m 1372)

Door de uitbreiding van de gemeente met het gebied van de voormalige gemeente Nigtevecht nam ook het aantal inwoners toe. Op 31 december 1988 bedroeg het aantal inwoners 6852. Op 1 januari 1989 telde de 'nieuwe' gemeente Loenen 8207 inwoners. In de beschreven periode nam het aantal inwoners halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw nog iets toe. Vanaf dat moment bleef het inwonertal ongeveer gelijk en schommelde rond de 8500.

In het kader van het door Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht ingezette herindelingsproces en het proces van de vernieuwing van de bestuurlijke organisatie (omtrent taken en toekomstige positie van gemeenten) werd er vanaf 1996 overleg gevoerd tussen Breukelen, Abcoude en Loenen (later ook Loosdrecht) over intergemeentelijke samenwerking (in BALL-verband) op verschillende beleidsterreinen. Het behouden van de gemeentelijke zelfstandigheid stond hierbij voorop. Als onderwerpen voor intensivering van samenwerking werd onder meer gekozen voor de taakvelden: Informatisering/automatisering, Sociale Zaken, Onderwijs en Bouw- en woningtoezicht/monumenten.

Na de samenvoeging van de gemeenten Loenen en Nigtevecht besloot de gemeenteraad in haar vergadering van 2 januari 1989 het gemeentehuis van Loenen aan de Rijksstraatweg 104 te Loenen aan de Vecht aan te wijzen als 'het huis der gemeente'. Vanwege het verlies van de functie van het voormalige gemeentehuis aan de Raadhuisstraat te Nigtevecht werd deze villa (raadhuis met secretariegebouw) in 1989 verkocht. Voor inwoners van Nigtevecht werd er een hulpsecretarie (en postagentschap) ingesteld in het dorpshuis voor een aantal uren in de week. In 1996 werd deze hulpsecretarie opgeheven. Door de uitbreiding van de gemeente en de daarmee gepaard gaande uitbreiding van de administratieve dienst van het gemeentelijk apparaat bleek het bestaande gemeentehuis aan de Rijksstraatweg te klein om daarin de personeelsbezetting en functies onder te brengen. Vandaar dat eind 1992 het voormalige klooster 'Mater Dei' aan de Dorpsstraat te Loenen werd aangekocht als locatie voor een nieuw gemeentehuis. Bijna drie jaar later, op 16 november 1995, werd het nieuwe gemeentehuis officieel geopend.

In deze periode werd overleg gevoerd met diverse gemeenten uit het westelijk deel van de provincie Utrecht over een intergemeentelijke samenwerking op het gebied van de zorg en het beheer van archieven. Dit leidde tot de oprichting van een gemeenschappelijke regeling Streekarchivariaat Vecht en Venen, onder de paraplu van het samenwerkingverband Midden en West Utrecht. Als centrumgemeente van de gemeenschappelijke regeling werd de gemeente Loenen aangewezen. Andere gemeenten die aan deze regeling deelnamen waren Abcoude, De Ronde Venen, Breukelen, Maarssen en Maartensdijk.

Belangrijke gebeurtenissen in het laatste decennium van de twintigste eeuw binnen de gemeente Loenen waren verder onder meer de ontwikkeling van woningbouw. In Loenen werden tussen 1989 en 1995 woningen gebouwd in Middenhoek en Westerklip (plan Hoefijzer). In Nigtevecht werd het woningbouwplan Klein Muiden II gerealiseerd, ten noorden van de Ambachtsheerensingel en ten westen van de Garstenstraat. Naast de ontwikkeling van woningbouw valt ook de komst en uitbreiding van bedrijventerreinen op. Vanaf 1989 werden er gesprekken gevoerd over het aanleggen en uitbreiden van een bedrijventerrein in Garsten Noord in de kern Nigtevecht. Daarnaast zijn er binnen de gemeente bedrijven en industrieen gevestigd op 'De Werf', gelegen ten noorden van Loenen, bij het buurtschap Kerklaan en aan de Angstelkade te Nieuwersluis aan de westzijde van het Amsterdam Rijnkanaal.