Mijn Studiezaal (inloggen)
AUDIO
Radioredes van Koningin Wilhelmina
Openbaarheid
De collectie is volledig openbaar.
laatste wijziging 23-01-2023
47 beschreven archiefstukken
37 gedigitaliseerd
totaal 37 bestanden
Inleiding
titel collectie
archiefvormer
omvang
periode van ontstaan
beheersgeschiedenis/overbrenging naar het NIOD
aard van de archiefbestanddelen
ordening van de bestanddelen
aanvullingen
wettelijke status
reproductiebeperkingen
taal van de archiefbescheiden
materiële staat
bewerking
laatste wijziging 23-01-2023
47 beschreven archiefstukken
37 gedigitaliseerd
totaal 37 bestanden
Geschiedenis
Vanuit Londen sprak Koningin Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog via de uitzendingen van Radio Oranje het door Duitsland bezette Nederland toe. De redevoeringen werden niet live in de studio uitgesproken maar vooraf opgenomen; hierdoor is een deel van deze toespraken bewaard gebleven. De toespraken werden door de Britse regering van strategisch belang geacht en moesten vooraf aan de Engelse inlichtingendienst worden voorgelegd, zodat ook de schriftelijke versie van de redes bewaard is gebleven.
In 2007 is een website rondom deze toespraken gelanceerd als samenwerkingsverband tussen het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, de Universiteit Twente en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en in het kader van het programma "Erfgoed van de Oorlog" gefinancierd met subsidie van het Ministerie van VWS. Sinds circa 2014 bestaat deze website echter niet meer.
Het Instituut voor Beeld en Geluid heeft in 2015 alle Radio Oranje audio opnames online gezet (dus niet alleen die van de toespraken van Wilhemina) omdat ze tot het publieke domein behoren. In januari 2016 zijn de digitale transcripties in Wikisource gezet.
In 2007 is een website rondom deze toespraken gelanceerd als samenwerkingsverband tussen het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, de Universiteit Twente en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en in het kader van het programma "Erfgoed van de Oorlog" gefinancierd met subsidie van het Ministerie van VWS. Sinds circa 2014 bestaat deze website echter niet meer.
Het Instituut voor Beeld en Geluid heeft in 2015 alle Radio Oranje audio opnames online gezet (dus niet alleen die van de toespraken van Wilhemina) omdat ze tot het publieke domein behoren. In januari 2016 zijn de digitale transcripties in Wikisource gezet.
Behalve voor Radio Oranje en de zender voor zeevarenden "De Brandaris" sprak koningin Wilhelmina ook voor de BBC. Deze toespraken zijn voor zover bekend niet bewaard gebleven. Haar allereerste proclamatie in oorlogstijd droeg de koningin voor op 10 mei 1940, de dag van de Duitse inval, toen zij een "vlammend woord van protest" uitsprak "tegen deze voorbeeldloze schending van wat tussen beschaafde staten behoorlijk is". Op de dag van haar aankomst in Londen, 13 mei, richtte koningin Wilhelmina voor het eerst via de BBC het woord tot het Nederlandse volk. Op 24 en 25 mei volgden nog twee radiotoespraken; de laatste werd ook via de Amerikaanse radio uitgezonden.
Op 16 juni 1942 vloog koningin Wilhelmina naar Canada waar Prinses Juliana en haar kinderen sinds de zomer van 1940 verbleven. Ook bezocht zij Amerika waar ze veelvuldig met president Roosvelt sprak. In deze periode hield zij drie radiotoespraken via de Amerikaanse radio. De geluidsfragmenten hiervan zijn niet bewaard gebleven.
Op 16 juni 1942 vloog koningin Wilhelmina naar Canada waar Prinses Juliana en haar kinderen sinds de zomer van 1940 verbleven. Ook bezocht zij Amerika waar ze veelvuldig met president Roosvelt sprak. In deze periode hield zij drie radiotoespraken via de Amerikaanse radio. De geluidsfragmenten hiervan zijn niet bewaard gebleven.
laatste wijziging 23-01-2023
47 beschreven archiefstukken
37 gedigitaliseerd
totaal 37 bestanden
Literatuur en verwante collecties
Online bronnen
Literatuur
Verwante collecties
laatste wijziging 23-01-2023
47 beschreven archiefstukken
37 gedigitaliseerd
totaal 37 bestanden
Inventaris
1945 
Toespraak koningin Wilhelmina voor Radio Oranje, 24 maart 1945.
AUDIO Radioredes van Koningin Wilhelmina
Inventaris
1945
1945
Toespraak koningin Wilhelmina voor Radio Oranje, 24 maart 1945.
gesproken tekst 1:
Boodschap van H.M. de Koningin aan bevrijd gebied:
Teruggekeerd in Engeland na hereeniging met u voor de eerste maal na schier vijf jaren van scheiding, behoef ik u niet te zeggen, welk een groot en onvergetelijk oogenblik dit voor mij is geweest. Woorden zouden te kort schieten om al mijn indrukken en belevenissen en al wat in mij omging weer te geven. Bij het ontzaglijk leed dat velen persoonlijk en ook gezamenlijk getroffen heeft, ben ik diep onder den indruk gekomen van den moed, waarmede zij dit dragen, gepaard aan den vasten wil krachtdadig mede te werken aan den opbouw van ons nieuwe Vaderland.
Teruggekeerd in Engeland na hereeniging met u voor de eerste maal na schier vijf jaren van scheiding, behoef ik u niet te zeggen, welk een groot en onvergetelijk oogenblik dit voor mij is geweest. Woorden zouden te kort schieten om al mijn indrukken en belevenissen en al wat in mij omging weer te geven. Bij het ontzaglijk leed dat velen persoonlijk en ook gezamenlijk getroffen heeft, ben ik diep onder den indruk gekomen van den moed, waarmede zij dit dragen, gepaard aan den vasten wil krachtdadig mede te werken aan den opbouw van ons nieuwe Vaderland.
gesproken tekst 2:
Het waren voor mij oogenblikken van de grootste beteekenis en voldoening, kennis te maken met de dappere leden der verzetsbeweging en de binnenlandsche strijdkrachten en mij persoonlijk te kunnen overtuigen van de in die afgeloopen jaren gegroeide eensgezindheid en onderlinge samenwerking.
gesproken tekst 3:
Gaarne zijn mijn ministers en ik bereid u de volle gelegenheid te geven, te voldoen aan uw innige begeerte om mede te werken aan den wederopbouw van ons Vaderland.
Voor de geestdriftige en hartelijke ontvangst, mij allerwege bereid, wil ik u nogmaals langs dezen weg mijn bijzonderen dank betuigen. Het feit, dat gij en ik in de dagen die achter ons liggen, voor den eersten keer weer gezamenlijk onze liefde tot het Vaderland als een vrij volk hebben kunnen uiten, geheel zooals deze in ons leeft en ons tot daden bezielt, heeft deze dagen hun diepe en verstrekkende beteekenis gegeven en een en al tot één groote vaderlandsche betooging gemaakt.
God zegene het Vaderland.
Voor de geestdriftige en hartelijke ontvangst, mij allerwege bereid, wil ik u nogmaals langs dezen weg mijn bijzonderen dank betuigen. Het feit, dat gij en ik in de dagen die achter ons liggen, voor den eersten keer weer gezamenlijk onze liefde tot het Vaderland als een vrij volk hebben kunnen uiten, geheel zooals deze in ons leeft en ons tot daden bezielt, heeft deze dagen hun diepe en verstrekkende beteekenis gegeven en een en al tot één groote vaderlandsche betooging gemaakt.
God zegene het Vaderland.
Soort fragment:
Radio-opname
Uitzenddatum:
24 maart 1945
laatste wijziging 22-11-2022
1 gedigitaliseerd
laatste wijziging 23-01-2023
47 beschreven archiefstukken
37 gedigitaliseerd
totaal 37 bestanden
Kenmerken
Datering:
29 juli 1940 - 5 mei 1945
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Status:
NIOD-KNAW collectie
Trefwoorden:
Categorie:
Zie ook:
laatste wijziging 23-01-2023
47 beschreven archiefstukken
37 gedigitaliseerd
totaal 37 bestanden