Homepage NIOD Opnieuw zoeken
Uw zoekacties: Veen, Grietje van der

Dagboeken-NIOD

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
 
 
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
Dagboek
1262 Veen, Grietje van der
Auteur:
Veen, Grietje van der
Titel:
Betreft bevrijding Zutphen geschreven door tante Griet werkzaam in Algemeen Ziekenhuis: Coehoornsingel 3, Zutphen.
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek met bijlagen (handgeschreven tekst in kladblok ("Kalenderbloc"), losbladig (fotokopieen))
Omvang:
16 pagina's
Periodisering:
29 maart 1945 - 5 mei 1945
Periode van ontstaan:
29 maart 1945 - 5 mei 1945
Localisering:
Zutphen
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De auteur hoort in de verte het geschut van de Canadese troepen naderen. Het is begin april 1945. In het ziekenhuis in Zutphen, waar ze werkt als hoofd van de huishoudelijke dienst, worden de kelders in orde gemaakt als schuilplaats. Er wordt verwarming geplaatst, waarop water gekookt kan worden. Er wordt een operatiekamer ingericht. De voedselvooraad en de medicijnen gaan naar beneden en de patiënten worden verhuisd. Er is geen water en electriciteit meer dus worden de noodvoorzieningen voor water en electriciteit in gebruik genomen. De omgeving van Zutphen wordt bevrijd. Door de Duitsers wordt de dam in de Berkel doorgestoken en komen weilanden onder water te staan. De granaten van de geallieerden gieren nu om de oren. De patiënten en het personeel blijven rustig, maar men komt de kelder niet meer uit. Bijna iedere dag wordt er nog gekookt door de kok. Na elke aanval worden gewonden binnengebracht. Op 7 april 1945 worden de eerste bevrijders in de stad gesignaleerd. Eén vleugel van het ziekenhuis is onbruikbaar geworden door brand. De binnenmuren zijn verdwenen en het glas van de ruiten is kapot. De afdelingen boven de grond worden opgeruimd en schoongemaakt. Na een week in de kelder doorgebracht te hebben, eet het personeel weer bovengronds. Prins Bernhard komt op bezoek. Na enkele dagen is ook het deel van Zutphen aan de andere kant van de rivier de IJssel bevrijd. Op 15 april 1945 is er nog een bombardement op het hoofdkwartier van de Canadezen. Er wordt nog enige dagen puin geruimd in het ziekenhuis. In de stad zijn bruggen, spoorlijnen, fabrieken, de watertoren en de gasfabriek vernield.
Datum beschrijving:
juli 2005
Ga naar dit stuk:
Veen, Grietje van der
laatste wijziging 04-04-2024