Uw zoekacties: S.-H., mw.R.J.

Dagboeken-NIOD

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Inventaris
Dagboek
1011 S.-H., mw.R.J.
Auteur:
S.-H., mw.R.J.
Titel:
Herinneringen aan 1944 door Moeder (verslag)
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek met bijlagen en verslag (3 schriftjes met handgeschreven tekst)
Omvang:
~ 180 pagina's
Periodisering:
mei 1940-december 1942, januari 1944-december 1944
Periode van ontstaan:
mei 1940-december 1942, januari 1944-december 1944
Localisering:
Warnsveld, Lochem, Zutphen, Bothmer (Dld)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De auteur, een vrouw van middelbare leeftijd, woont met haar echtgenoot in een klein dorp (Warnsveld) waar ze een kolenhandel hebben. Ze is verbitterd over de vlucht van de Koningin.
Door hun pro-Duitse houding en omgang met Duitse militairen verliest het gezin het contact met veel vrienden en familieleden. Ze worden lid van de NSB.
Ze vraagt zich af waarom men zich niet schikt in de volgens haar onvermijdelijke Duitse bezetting. Tegelijkertijd ervaart ze de behandeling van de Joden als pijnlijk.
Voedsel en kleren zijn op de bon en worden steeds schaarser, maar door kolenleveranties aan Duitsers en aan families van frontstrijders hebben ze, zoals ze zelf zegt, mooie verdiensten.
Ze houdt de voortgang van de maatregelen van de Duitsers en de oorlogsberichten over Nederland en daar buiten bij, maar vertelt ook over huwelijken en geboorten in haar eigen omgeving.
September 1944 vluchten ze naar Duitsland, waar ze ondergebracht worden in een school, maar na een maand zijn ze al in Nederland terug, waar ze in Zutphen bombardementen meemaken
NB:
Het dagboek is in langdurige bruikleen bij de familie. Wel is een digitale kopie beschikbaar in de studiezaal. Vanaf 23 juni 2015 is het dagboek voor vijf jaar bij de familie.
Ga naar dit stuk: