Mijn Studiezaal (inloggen)
Wat blijft is het verhaal. Dhr. K. Engelmoer, 1999 ( Fries Film en Audio Archief )
0021 Collectie Fries Verzetsmuseum
Datering:
1999
Titel:
Wat blijft is het verhaal. Dhr. K. Engelmoer
Maker:
Fries Verzetsmuseum
Opdrachtgever:
Fries Verzetsmuseum
Samenvatting inhoud:
Het verhaal van de heer Engelmoer is opgehangen aan het thema Kiezen en delen. Bij alles in het leven moeten mensen keuzes maken. Soms maak je een keuze en kun je niet overzien wat de gevolgen zullen zijn.
Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog was hij gemobiliseerd als militair en werd hij opgeroepen naar Utrecht te gaan. Maar op de ochtend dat hij wilde vertrekken kreeg zijn zwangere vrouw een zware epileptische aanval. De arts in het Diakonessenhuis vond de situatie levensgevaarlijk, op de dinsdag erna kreeg hij de oproep om direct te komen. Op dat moment maakte hij de keuze om niet te gaan omdat zijn vrouw nog in levensgevaar was. Op vrijdag was zijn vrouw stabiel, daarop maakte hij de keuze om alsnog naar Utrecht te gaan maar er reden toen geen treinen meer.
Om ruimte te maken voor oorlogsslachtoffers moest het ziekenhuis patiënten ontslaan. Zijn vrouw was voldoende hersteld en kon via een gevorderde auto met chauffeur thuisgebracht worden. Omdat zijn vrouw nu veilig was maakte hij de keuze om naar Utrecht te gaan. Hij kon meerijden met een vrachtauto met gevluchte militairen uit Veendam. Na de Afsluitdijk werden ze aangevallen door een Duits vliegtuig maar verborgen zich achter de dijk. In de nacht reden ze, zonder verlichting, door naar Amsterdam om daar te overnachten in een kazerne. De andere dag vertrokken veel soldaten naar de Grebbeberg maar hij bleef in een kazerne in Utrecht. De troepen trokken zich terug, hij ging naar Leiden om ingekwartierd te worden. In de trein werden ze aangevallen door Duitse bommenwerpers (Stuka’s) maar deze hadden hun bommen al afgeworpen boven Rotterdam. Die avond werd duidelijk dat Nederland capituleerde.
Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog was hij gemobiliseerd als militair en werd hij opgeroepen naar Utrecht te gaan. Maar op de ochtend dat hij wilde vertrekken kreeg zijn zwangere vrouw een zware epileptische aanval. De arts in het Diakonessenhuis vond de situatie levensgevaarlijk, op de dinsdag erna kreeg hij de oproep om direct te komen. Op dat moment maakte hij de keuze om niet te gaan omdat zijn vrouw nog in levensgevaar was. Op vrijdag was zijn vrouw stabiel, daarop maakte hij de keuze om alsnog naar Utrecht te gaan maar er reden toen geen treinen meer.
Om ruimte te maken voor oorlogsslachtoffers moest het ziekenhuis patiënten ontslaan. Zijn vrouw was voldoende hersteld en kon via een gevorderde auto met chauffeur thuisgebracht worden. Omdat zijn vrouw nu veilig was maakte hij de keuze om naar Utrecht te gaan. Hij kon meerijden met een vrachtauto met gevluchte militairen uit Veendam. Na de Afsluitdijk werden ze aangevallen door een Duits vliegtuig maar verborgen zich achter de dijk. In de nacht reden ze, zonder verlichting, door naar Amsterdam om daar te overnachten in een kazerne. De andere dag vertrokken veel soldaten naar de Grebbeberg maar hij bleef in een kazerne in Utrecht. De troepen trokken zich terug, hij ging naar Leiden om ingekwartierd te worden. In de trein werden ze aangevallen door Duitse bommenwerpers (Stuka’s) maar deze hadden hun bommen al afgeworpen boven Rotterdam. Die avond werd duidelijk dat Nederland capituleerde.
Vervolg samenvatting inhoud:
Op dat moment hoefde hij zelf geen keuzes meer te maken, alles werd voor hem beslist. Hij moest terug naar Utrecht maar mocht naar huis omdat Hitler Nederlanders zag als een Germaans broedervolk dat je niet krijgsgevangen maakte. Wel moest men beloven geen actie te ondernemen tegen de Duitsers. De keuze voor die belofte was gemakkelijk, maar hij zou zich daar niet aan houden.
Terug in Leeuwarden ging hij verder met werken in zijn winkel in de binnenstad van Leeuwarden (Ljouwert). Hij moest opgeven of hij jongeren in dienst had (geschikt voor de Arbeitseinsatz); welke metalen als koper en tin hij bezat; radio’s moesten ingeleverd worden. In alle gevallen koos hij ervoor niets op te geven, wel was hij zich bewust van de risico’s als dit ontdekt werd.
Zijn radio werkte hij weg in de muur, de berichten van radio Oranje schreef hij uit, een kennis typte ze uit en plaatste ze in het blad Je Maintiendrai, zonder dat hij dat wist.
In 1943 werden alle ex-militairen opgeroepen zich te melden om weggevoerd te worden als krijgsgevangenen. Van de 250.000 oud-soldaten hebben zich 12.000 gemeld.
Tegen het einde van de oorlog waren er meerdere, bewapende verzetsgroepen actief. Als laatste actie was hij betrokken bij het aanhouden van 24 Duitsers op een hooizolder van een boerderij bij het Oude Tolhuis aan de Bonkevaart. Deze groep begeleidde hij door de binnenstad naar een kamp voor krijgsgevangenen.
Als zijn zoon van 4 jaar werd ondervraagd door een Duitse militair met de vraag: “Waar is jouw papa?”, dan moest hij antwoorden: “Papa werkt voor de Wehrmacht”. Hij maakte dus de keuze om zijn zoon bewust te laten liegen.
Terug in Leeuwarden ging hij verder met werken in zijn winkel in de binnenstad van Leeuwarden (Ljouwert). Hij moest opgeven of hij jongeren in dienst had (geschikt voor de Arbeitseinsatz); welke metalen als koper en tin hij bezat; radio’s moesten ingeleverd worden. In alle gevallen koos hij ervoor niets op te geven, wel was hij zich bewust van de risico’s als dit ontdekt werd.
Zijn radio werkte hij weg in de muur, de berichten van radio Oranje schreef hij uit, een kennis typte ze uit en plaatste ze in het blad Je Maintiendrai, zonder dat hij dat wist.
In 1943 werden alle ex-militairen opgeroepen zich te melden om weggevoerd te worden als krijgsgevangenen. Van de 250.000 oud-soldaten hebben zich 12.000 gemeld.
Tegen het einde van de oorlog waren er meerdere, bewapende verzetsgroepen actief. Als laatste actie was hij betrokken bij het aanhouden van 24 Duitsers op een hooizolder van een boerderij bij het Oude Tolhuis aan de Bonkevaart. Deze groep begeleidde hij door de binnenstad naar een kamp voor krijgsgevangenen.
Als zijn zoon van 4 jaar werd ondervraagd door een Duitse militair met de vraag: “Waar is jouw papa?”, dan moest hij antwoorden: “Papa werkt voor de Wehrmacht”. Hij maakte dus de keuze om zijn zoon bewust te laten liegen.
Bronformaat:
Video
Kleur:
Kleur
Duur:
29 minuten
Collectie:
Fries Verzetsmuseum
Organisatie: Fries Film en Audio Archief
laatste wijziging 08-02-2025
1 gedigitaliseerd
