Uw zoekacties: Veenraadschap der Geldersche en Stichtsche Veenen

005 Veenraadschap der Geldersche en Stichtsche Veenen ( Gemeente Veenendaal )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
005   Veenraadschap der Geldersche en Stichtsche Veenen
Inventaris
1. Organisatie
1.1. Ordonnanties en rechten
1.2. Notulen
16-41 Veenregisters, 1546-1854
16 1546 apr. 27-1560 aug. 11
17 1549 juli 28-1550 aug. 19
18 1557 sept. 4-1558 jan. 13
19 1560 aug. 12-1583 juli 21
20 1584 aug. 13-1584 aug. 10
21 1586-1604, 1607-1616 aug. 6
Records 1 t/m 100
Records 101 t/m 200
12-6-1595: VERVOLG.

gueden will unnd consent beyden parthijen vurseid tot onderhalding van guede frundtschap und naebuerschap, desen affgescheydt und resolutiën genhomen dat beyde partijen vurseid binnen seeckeren kortten tijt in conformiteyt und landtdaechs reces in den jaer XCIII binnen Zutphen opgericht sullen kiesen unnd nomine onparthijege personen tot decisie deser questiën unnd saecken dat oick midlertijt dese questie in state verblijven unnd niet vuergenhomen sall worden mit reperatie off anders aen den vurgenoempte dwarsdijck, dan sullen partijen respective mitt alle meersticheydt beforderen daermede vurgeruerte questie op ’t spoedichst unnd soe haest eenichsins doenlick nedergelecht unnd gedetermineert sall sijn unnd blijven nae luydt des vurgeruerte landtdaechs affgescheydt sonder argelist.
Oirkondt der waerheyt heben partijen vurseid versocht und geauthoriseert beyde amptluyden van Over unnd Nederbetouwe ditselvige van oirer aller wegen tott meerder verseeckerheyt te willen beteyckenen unnd onderschrijven. Actum Culenburch den XIIen juny anno XVCXCV stilo antiquo.
13-6-1595: folio 279
Copie
Alsoe ten versueck und begeren van amptman unnd ritterschappen des ampts van Overbetouwe sampt gedeputierden der stede, gesandten van Nijmegen und Aernhem, een vrundlicke bijkumpst binnen Culenborch belangende den dwarsdijck achtervolgende derselver schrijvens aen den heer van Soellen, amptman in date den 4en may lestleden gedaen, waervan dat bij wael gemelten heeren amptman und die geïnteresierden und mede contribuanten des voorseid dijcks op ten 10en deser maent juny dach beteyckent sijn beide sijdts respective parthije ter voorseid plaetse gecompareert und volgents den 11en ende 12en mitt malcanderen in communicatie getreden und nae aengheven und verhoer beyder sijdts langwilige reden und wederreden sijn die heer van Soellen amptman mitten selven geïntereseerden und mede contribuanten verbleven bij den recesse tot Sutphen op ’t landtdach in anno 1593 der dwarsdijck aengaende verhandelt und gearresteert. Actum tot Culenborch des XIIIen juny anno XVCXCV stilo veteri. Onder stondt geschreven ter ordonnantie und beveel des heeren amptmans van Nederbetouwe und geïnteresseerde und mede contribuanten van de dwarsdijck onderteyckent bij mij Chr. van Benthem, lantschrijver in Nederbetouwe.
28-6-1596: Copie
Aen mijn edele heeren Staten ofte hare edele gedeputeerden ’s landts van Utrecht thoonen mit alle behoorlicke reverentie,

/(Marge:) Sij gecommitteert om dese met den specimen ende ander stucken daerinne te visiteren ende rapport te doen die heeren Schade, Urk ende Van der Eem. Gedaen ten ut supra den XXVIII juny XCVI. Ende leger stondt ter ordonnantie van de Staeten, ondertekent G. de Ledeberch./

folio 279v
te kennen gevende die veenraden ende veen genoten der Geldersche ende Stichsche veenen hoedat uwer edele belieft hebben gehadt mit advys van hem supplianten ende die geërffden van Renswoude, Woudenberch, Leusden ende andere haere geassocieerden alhier binnen Utrecht woenende te committeren neffens uwer edele gedeputeerden enige gequalificeerde persoonen wesende landtgenoten van de voorseide dorpen omme hemluyden eerst tot Aernhem, Wageningen ende daernae in ’s Gravenhaghe te transporteren ende aen de heeren Cancelaer ende Raeden des forstendoms Gelre ende graeffschaps Sutphen mitsgaders d’ heeren Staeten-Generaell van de gevuieerde provincien te solliciteren dat den Wageningenschen Bandijck weder soude mogen worden gemaeckt ende gerepareert dat het landt van alle aenstaende waeteren soude mogen blijven gevrijdt, ende soe in de voorseid sollicitatiën diversche verschot van penningen gevallen zijn eensdeels bij uwer edele ende anderdeels bij hem supplianten gedeburscheert
28-6-1596: VERVOLG.

monterende ter somme toe salvo justiori calculo van sestien hondertzevenende‘tsestich gulden seventhien stuvers acht penningen ende datter noch veele penningen van costen onbetaelt staen, d’welcke haer supplianten all te groot alleen zoude vallen te betaelen gemerckt dat zij supplianten zijn van cleyne vermogen ende grote schade geleeden hebben ende neffens het deburschement van costen oock alleen hebben moeten betaelen die hondert gulden aen die van Wageningen tot het opmaecken der voorseid Wageningenschen Bandijcke in der vougen dat sij supplianten ‘t meestendeel der voorseide penningen verschoten hebbende well behoren soude te volstaen mit d’ helfte van alle costen in de geheele masse verstreckt soe versoucken sij supplianten zeer dienstlick

folio 280
onder d’ voorschreve presentatie uwer edele gelieven wilde te disponeren ende ordonneren waeruuyt d’ anderhelfte der voorseid costen betaelt sall mogen worden dit doende etc. Ende was onderteyckent Johan Ruysch, J. van der Maeth. Ende leger stondt geschreven aldus gecollationeert jegens d’ principale requeste ende appoinctement onderteyckent als vorens ende es bevonden daermede t’ accorderen. Bij mij Cornelis Wesman openbaer notaris bij den hove provinciael van Utrecht geadmitteert alhier residerende ende was onderteykent Cor. Wesman, notaris.
2-7-1595: Copie
Alsoe die veenraeden van de Geldersche ende Rhenensche veenen deur den gerichtsbode der stede van Rhenen op ten lesten juny verleden een missive gesonden hebben gehadt aen de dijckgraeff ende heemraiden van Wageningen daerbij zijluyden waeren versouckende dat haer edele achtervolgende ’t reces bij de voorseid veenraden met haer aen het Haerschutgen genomen, uuyt crachte van zeecker mondeling beveel bij de heeren Raiden des forstendoms Gelre ende graeffschap Zutpheen die gecommitteerden van Wageningen ende veengenoten tot

folio 280v
een proeff gedaen op huyden omtrent één ure haer zoude willen vervoegen in de Grebbe, alwaer d’ voorseid veenraiden hemluyden souden remonstreren ende vertoonen, dat haer Broecklanden deur d’ opsteygeringe van haer drie benedenste schutten in ’t uuytvaren van de sammereus schepen met haer veenwaeter niet beswaert en worden, ende alsoe die van Wageningen met en compareerden maer niet een missive (bij haer aen de veenraeden geschreven) waeren excuserende. Soe is ’t dat wij Gijsbert van Berck, scholtus Adriaen Verhuet ende Aert van Eck, borgemeysters der stede Rhenen ons ter requisitie van de voorgemelte veenraiden mette selve op huyden omtrent één ure des naemiddaechs vervoecht hebben gehadt bij het schutgen staende voor in de Crom Eem ende dat terselver tijt d’ voorseid veenraiden het
2-7-1595: VERVOLG.

Pijsselschut hebben doen openen ende die geladen schepen met een vol waeter hebben doen varen duer hetselve schut tot aen het Grebschut toe, staende geboet nae ouder gewoente ende hebben gesien dat die geladen schepen met het veenwaeter affcommen, het water voor het voorseid schutgen in de Crom Eem merckelicken in de gemeen Grifte gehoocht is, dan dat het deur het toesluyten van ‘tselve schutgen geen verhoginge van waeter in de Crom Eem gemaect en heeft veel min in haer voorseid Broecklanden, verclaren voorts wij voornoemd scholtis ende borgemeesters dat wij ter instantie van de voorseid veenraden mede gegaen sijn aen het Haerschut alwaer wij gesien hebben dat het water in de Wageningense weteringe stil stondt ende niet in was drijvende van alle ‘twelcke d’ voorseid veenraden van ons versocht hebben acte, die wij haer bij dese gegoest ende verleent hebben, des t’ oirconde hebben wij bij onzer stede secretaris

folio 281
desen doen onderteyckenen. Actum tot Rhenen den IIen july anno 1595. Onder stondt geschreven ter ordonnantie van de voornoemde scholtis ende borgemeesters ende was onderteyckent J. Toll. Ende leger stondt geschreven aldus gecollationeert jegens sijn principael onderteyckent als vorens ende es bevonden daermede t’ accorderen bij mij Cornelis Wesman, openbaer notaris bij den hove provinciael van Utrecht geadmitteert alhier residerende ende was onderteyckent Cor Wesman, notaris.
3-7-1595: Achtervolgende die commissie bij dijckgraeff ende heemraiden van de Grebbe onder Rhenen gelegen, op mijn onderschreven Rochus van Dulcken, ende bij de veenraiden ende veengenoten van de Geldersche ende Rhenensche veenen op ons Jacob van der Maeth, Harman Scharpinck ende Reynier Vereem, gedepesscheert hebben wij ons getransporteert ende vervoecht opte vruntlicke bijeencompste tussen den amptman ende ridderschappe van Overbetuwe ter eenre ende den amptman van de ridderschappe van Nederbetuwe ter anderen zijden met haer respectieve geassocieerden opten Xen juny lestleden tot Culenborch gehouden nopende den dwarsdijck ende alsoe bij die van de voorseid Overbetuwe ende bij ons als gevoechden ende mede geïnteresseerden metten selven gecontenteert worde tot affdoeninge

folio 281v
van de voorseid dwarsdijck, tenminste tot openinge van de waetergangen van Overbetuwe nae ouder gewoente sonder stoppinge van eenige sluysen, teneynde het waeter van Overbetuwe zijn ouden behoirlicken cours mocht hebben, ende alsoe bij den amptman van Nederbetouwe daerjegens gesustineert worde, dat wij noch die van Wageningen deur denzelven dwarsdijck niet en worden beschaedicht ende oversulx daerover geen interesse en hadden te pretenderen waerop bij ons voor antwoerdt geseyt is geworden, dat zoe wanneer bij inbreeck van de Waeldijck deur het hoochwaeter ‘tselve Waelwaeter tegens den dwarsdijck ende de besloten sluysen (in de selve leggende) opgehouden wordt ende dat den amptman alsdan den Rijndijck is doen deursteeckende ende ‘tselve water is losende ende leydende in de Rijnstroom sulx dat deur hetzelve deursteecken off overloop van dezelve
3-7-1595: VERVOLG.

Rijndijck wel drie ofte vier voeten waters meer in de Rijnstroom gebrocht worden tegens den Grebsschen dijck aen als anders niet geschieden en soude zoedat d’selve Grebsschen dijck deur het leste gewesene hoochwaeter wel drie voeten overgelopen heeft, deur welcke overlopenge well over die vier tonnen schats schade geschiet is ende dat zulcke deursteeckinge ende inbreeckinge van de vreemde wateren niet langer en stondt te tolereren waerop d’ voorseid amptman seyde, doet u best, ende soe wij anders aen den voornoemde amptman niet en hebben kunnen obtineren ofte uuytrichten zijn wij van daer vertroocken. Des t’ oirconde hebben wij deses onderteyckent opten IIIen july anno 1595.

folio 282
Ende stondt onderteyckent aldus Rochus van Dulcken, J. van der Maeth, Harman Scharpinck, Reynier Vereem.
9-8-1595: Erentfesten eersaeme wijse voorsichtige gunstige goede vrunden.
Wij warden bericht dat d’ amptman van Nederbetuwen mit sijne consorten und contribuanten niet alleen voergenomen hebben maer oick al bereidts in ’t werck gegaen zijn the doen repareren die doergebraecken und gescheurde gaeter in den nyhen dwarsdijck, niet tegenstaende dat die van Overbetuwen gaer inscheuringe bijcants wedrumb opgemaect und in weinich daegen tot perfectie gebracht sullen hebben, wesende mede op beyde die stromen Waile und Rijn sulcke order gestelt dat thocumpstich in Overbetuwe gelijck inbroecken 1. als leyder verleden jaren sich doer merckelicke ongenade van ongehoerte hoge wateren tho gedraegen mitgades hulpe met the beweesen questiën gesien oock die fruntliche communicatie lestleden tho Culenborch over dese saeck gehalden, und die redelicke presentatie van deser sijden aen den voornoemde amptman und sijne adherenten gedaen die bij hunluyden sunderling bij den amptman niet dan gevilipendeert und wael vrunetelick in den wyndt geslagen warden und want dan wij ongern lijden sollen, oock niet langer behooren te lijden dusdanige
9-8-1595: VERVOLG.

folio 282v
onbetamelicke wil und gewaldt, die tot ruïne und grundelicke bederffenisse der Overbetuwe tegen alle forme und maniere van recht, redenen und billicheydt bij meergenoemde amptman und die sijnen ter handt gegrepen und geëxcerciert wordt, und dat wij dus lang niet dan thevergeeffs van unser sijden nae middel und wegie van een guitlick accoordt getracht und gewacht hebben oick ons daer the vortaen niet en derven versien, so begeren wij vruntlick und naeburlich dat u edele als diewelcke oick merckelick bij den voorseid nyhen dijck geïnteresseert sijn, believen ‘tgene voerseid is tho leggen in ripe deliberatie und ons van haer raetsamb bedencken ung goede meyningh wat men in der saecken best voertgenemen ’t advertieren doen uns deses tot u edele nabuerlick versien dieselve hiermede Godlicker beschermingh bevelende den IXen augusti p XCV. Ende leger stondt geschreven amptman und dijckgrave sampt geëffden ridderschap van Overbetuwen t’ Arnhem residerende und borgemeesteren, schepen und raed der stadt Aernhem ter ordonnantie van deselve.
/(marge:) ende was onderteyckent P. Verstegen, secretaris/ Ende op die rugge was ludende d’ superscriptie aldus den eerentfesten eersaemen wijsen und voersichtigen veenraiden und veengenothen der Geldersche und Rynensche vehenen unsen gunstigen goede vrunden.
11-8-1595: folio 283
Die veenraden ende veengenoten der Gelresche ende Rhenenssche veenen op haren open reeckendach den XIen augusti XVCvijffende‘tnegentich binnen Utrecht vergadert wesende, hebben eendrachtelick gecommitteert, gelijck zijluyden committeren mitsdesen mr. Daniel van Weeden, raedt ordinaris in de Hove provinciael van Utrecht ende joncker Jacob van der Maeth, schepen der staidt Utrecht die oock alvorens bij de lantgenothen van Leusden, Woudenberch ende Renswoude gecommitteert waren omme uuyt heurluyder name ende van heurluyder wegen te compareren ende erschijnen bij de edele mogende heeren Staeten-Generael der gevuerde Nederlande ende elders daer ’t van node wesen zall ende aldaer neffens die gecommitteerde van de heeren Staten van Utrecht ende die steede van Amersfoert te tracteren ende handelen beruerende d’ opmaeckinghe van de Wageningensche bandijck mit den aencleven van dien gelovende goet, vast ende van weerden te houden alle ‘tgene bij hemluyden daerinne gebesoingneert ende gehandelt zall werden onder ’t verbant nae rechte. Actum ’t Utrecht ten dage ende jare voorseid.
11-8-1595: Propositiën gedaen ende voorgehouden op den open reeckendach der veengenoten van de Gelresche ende Rhenensche veenen den XIen augusti anno 1595.

folio 283v
In den eersten te committeren tot auditie van de reeckeningen soe van de cameraer ende directeur als kerckmeesters.
Sijn gecommitteert joncker Jacob van der Maeth, Willem van Montfoort, Frans Lommetsz ende Claes Jeroensz.
Item om volgende d’ octroye den veengenoten verleent te eligeren nieuwe veenraden.
Sijn geëligeert joncker Jacob van der Maeth, jonker JanRuijsch, heer tot Pylsweert, Harman Scharpinck, Reynier Vereem, Gijsbert Gerrit Joosten, Cornelis Cornelisz Clercq ende Sander Jansz.
Te eligeren neffens Claes Jansz eenen nieuwe kerckmeyster.
Es geëligeert Gerrit Stevensz.
Als den directeur gelt vandoen heeft tot eenige wercken off den cameraer hem furneren zall.
Fiat naer ouder gewoente.

folio 284
Off insgelijcx die kerckmeesters enich gelt vandoen hadden.
D’ veengenoten persisteren bij de resolutie in anno XCIII desen aengaende genomen.
Te verhalen van ’t proces tusschen d’ veengenoten ende d’ gemeen bueren nopende het repareren van de predicants huys wat men daer voorts in doen zall.
Men zall mit ’t proces voortvaren tenware dat bij de gebuyre ofte anders eenige middel van accoort voorgewent worde.
Te disponeren op de veenen van Claes Lambertsz ende Cors Aelbertsz, zoo die maer op vier mergen ingebrocht ende bij metinge van de veenraden grooter bevonden zijn omtrent vier mergen.
Sij Claes Lambertsz ende Cors Aelbertsz geïnterdiceert geen torff aff te schepen tenzij sijluyden alvorens mit de veenraden desen aengaende geaccordeert sijn, ende wat den vaertmeester belast gheen torff van ’tselve veen comende te laeten vaeren.
11-8-1595: VERVOLG.

folio 284v
Also men daechelix bevynt dat de brouwersknechts ende anderen hem onderstaende schutten te openen ende te sloten in stucken te slaen nae haer eygen appetyte ende dat men als de sluyse toe es die boeyen zall houden staen op ’t Cleyn Schutgen ende op ‘t Swaelffuestertschut hoe men daerinne remediëren zall.
Men zall hem reguleren volgende appostille van de voergaende jare hier opgestelt.
Alsoe in den voorleden wynter den Grebdijck deur ’t overlopen van ‘t hoge water zeer affgespeult es ende dat die van Wageninge in mora blijven heuren Bandijck voor soeveel heur aengaet behoorlick te chieren ende repareren en fine daerdeur de veenen ende landen voor alle hoge waeter bevryt mochte wesen ende dat alrede daerinne zoe aen Cantzler ende Raiden van Gelderlandt als aen die van Wageningen grot instantie daertoe gedaen es sonder eenige voirdell sulcx dat mijn edele heeren Staeten van Utrecht ten fine voorseid gecommitteert hebben aen de Staeten-Generael te reysen joncheer Maximiliaen van Baexen ende Lodowijck Jansz, borgemeester tot Amersfoordt off d’ veengenoten niet geraetsaem bevynden iemant neffens die gecommitteerde heeren voorseid te committeren ende voort hierop avizeren naer behoren.
Hiertoe sijn vanwegen die veengenoten neffens de gecommitteerde heeren gecommitteert die alvorens van de landt genothen van Leusden, Woudenberch ende Reynswoude gecommitteert waeren mr.Daniel van Wede, Raedtordinaris in de Hove provinciaelvan Utrecht ende joncker Jacob van der Maeth, schepen der stadt Utrecht.
11-8-1595: VERVOLG.

folio 285
Alsoe daegelix bij de schippers grote moetwillicheyt ende insolentie bedreeven werdt zoo in ’t afftrecken van de boeyen als affsmijten van de sloten hoe men daerinne bequamelick remediëren zall.
Sullen d’ veenraden den officier van Rhenen requireren hierop scherp regardt te nemen ten eynde de delinquanten mogen gestraft worden op de boete van elcke reyse V gulden ende daerenboven uuytte Grifte gesecludeert te worden den tijt van ses maenden.
Alsoo bij de veenraden op haer credit op losrenthen opgenomen zijn zevenhondert guldens hooffsoms, die geëmployeert sijn tot nootlicke verdiepinge van de Veengrifte verlant sijnde deur ’t overlopen van de Grebdijck off men d’selve penningen noch sall op renthen houden oft met uuytsettinge afflossinge.
Es geresolveert dat men dese penningen noch een jaer op renthen sall houden om op den naevolgende reeckendach daerop eyntlick gedisponeert te worden.
Alsoe Claes Jeroensz ’t voorleden jaer over ’t Domdeeckens schut heeft doen maecken een brug over die Grift die bij Jan Thonisz de Vosch timmerman gemaect es voor XIII gulden versouckt restitutie daeraff.
Den cameraer sall hen restitutie doen van zijn verschoten penningen.

folio 285v
Alsoe die geladen schepen deur ’t Grebschut commen haer vervorderen hare masten buyten de sluys wesende op te richten alleer zij buyten ’t Rijnschut sijn, verachterende alsoe de vaert hoe men daerinne remediëren sall.
Wordt op de delinquanten een boete van III gulden gestelt d’welck den vaertmeester gehouden sall zijn datelick aen de officier van Rhenen aen te brengen op pene van privatie van sijn officy.
Alsoe niet gevordert zijn die interrogatoriën ende certificatiën nopende dat den peyl eertijts aen de Haersluys geteyckent es geweest offt van node es sulcx te vorderen.
Den cameraer oft zijnen directeur zal alsnoch d’selve invordere ende is ’t noot daertoe gebruycken raedt van rechtsgeleerden.
11-8-1595: VERVOLG.

D’ weduwe van Dirck van Rhenen versouck admissie omme van ses roeden veens gelegen in ’t Hooffmeesters veen, vooraff twe mergen in de Grifte te mogen brenghen.
D’ veengenoten persisteren bij haer octroy bij de welcke alle Rhenensche veenen de breete van midveens moeten innegebrocht worden.

folio 286
Alsoe sommige hebben octroye veenen haeren torff begeeren in de Grifte te schepen, wat zij van yder schip betaelen zullen tot behoeff van de kercke.
Wordt geresolveert dat men van yder schip tot profijt van de kercke betalen sall ses gulden welcke schepen den vaertmeester belast wordt niet te laeten vaeren voor ende alleer hij zall ontfangen een cedulleken van de kerckmeester indertijt, alle welcke cedullekens den vaertmeester belast werdt te bewaren ende op den reeckendach over te leveren.
Alsoe bij den veenraden aen mijn heeren Staeten verworven es, dat den affgedreven torff zoude mogen aengeveert ende voorts geappliceert worden tot reparatie ende onderhout van de Grifte ende soo diensvolgende bij de gecommitteerde van de veengenothen zeeckere uutciope metten huysluyden gedaen es, omme d’selve op penningen inne te vorderen wordt hier versocht.
Wordt den cameraer belast den schouten van Leusden ende Woudenberch respective de reeckening aff te eysschen volgende de cedulle bij de gecommitteerden hemluyden gelevert mitsgaders zall Cornelis Jansz tegenwoordighedirecteur oock zijn cedulle hier d’ veengenothen getoont op behoorlicke salaris uutmanen.
11-8-1595: VERVOLG.

folio 286v
Alsoo d’ impostmeesters van de ontgrondinge zeeckere insinuatie gedaen hebben aen de veengenothen van de Stichtsche zijde ten fine dat sij souden hebben inne te staen voor de souffisante van den schippers die den torff deur de Grebbe sijn veurende ‘twelcke noyt bij andere gepleecht en es directelick jegens d’ ordonnantie van de Staeten queritur wat men daerinne doen sall.
Wordt goet gevonden request te presenteren aen de gedeputeerde van de Staten tot affdoeninge van alsulcke nieuwicheyden.
Alsoe daechelix veele retardement valt in ’t varen deur dien dat de schepen te lang blijven leggen om te laden, queritur hoe men daerinne doen zall ende als men die schepen doet affvaren dat men ’t water soewel van de Stichse als Geldersche zijde eenpaerlick sall afflaten.
Wordt geresolveert dat de schepen sullen hebben twee daegen tijts om te laden daerinne gereeckent zall weesen den dach dat zij op haere laystede commen ende wordt den vaertmeester belast nae niemant (t’ eynden die twee daegen) langer te wachten op pene van privatie van zijn officie gelijcx hem oock belast wordt ’t water soe van de Stichtsche als Geldersche zijde eenpaerlick aff te laten als naer oude gewoonte.

folio 287
Alsoe dagelicx gebeurt dat diversche schepen geladen in ’t Veen comende ‘tzij mit hoy, maut, messen, steen, calck ende andere materialen voor haer behoorlicke vaert zijn invarende, hoe men daerinne remediëren zall.
Wordt geresolveert dat gene geladen schepen niet meer dan eene vaert voor haer vaert sullen mogen invaren ende dat zulcke schepen niet en sullen mogen affvaren dan mit de vaert daer zij bijhoren ende zullen ledich schips blijven leggen totdat haer vaert daer zij bij horen opcompt, op pene van vijff gulden te verbeuren bij den schipper ende een boete van vijff gulden te verbeuren bij den veenman die sulx sall doen laden.
11-8-1595: VERVOLG.

Alsoe Claes Gerritsz Lam bij requeste te kennen gegeven heeft diversche ontallicke diensten ende moeyten gedaen te hebben soe tot Aernhem voor Nieumegen aen ’t Rijnschut ende anderen waeraff hij sustineert niet betaelt te sijn, wat men hem daer voor toeleggen zall.
Es geresolveert soe van dese gepretendeerde moeyte ende vacatiën niet volcomelick en blijckt dat nochtans tot een vereeringe hem toegeleyt wordt d’ somme van vijffende‘tzeventich guldens.

folio 287v
Peter Ghijsbertsz van Ebbenhorst heeft bij requeste versocht betalinge van sijn schrijffloon ende vacatiën bij hem gedaen.
Es hem voor sijn schrijven ende moyten thien gulden.
Herman Scharpinck, borgemeester heeft tot versoucke van de veenraiden den XVIIIen augusti ’94 hem bevonden binnen Utrecht omme te convoiceren nopende den peyl aen ’t Haerschut ende voorts den XXIIIIen mit de veenraden tot Wageningen gereyst noch heeft hij volgents sijn commissie tweemael tot Aernhem bij Cantzler ende Raiden geweest nopende den Wageningenschen bandijck ende oeck tot Wageningen bij de lantgenothen aldaer noch tot Culenborch geweest den Xen juny ‘95 volgende sijn commissie nopende den dwarsdijck ofte nieuwedijck in de Betuwe versouckt daer over contentement van zijn reyscosten ende vacatiën.
Es hem toegeleyt voor sijn verschoten gelt ende vacatiën soo hij in alle de reysen gedefroyeert es geweest d’ somme van ses endetwyntich guldens.
11-8-1595: VERVOLG.

folio 288
Alsoe eenige vacatiën betaelt zijn aen mr. Daniel van Wede der veengenoten advocaet gevallen tot Aernhem aen Cantzler ende Raeden nopende den Wageningenschen bandijck wordt gevraecht hoe men daerinne doen zall.
Wordt geresolveert dat men dese vacatiën mede sall brengen in specificatie bij d’ andere oncosten op den Wageningenschen dijck gevallen omme d’selve bij den Staten gerepartitueert te werden naer behoren.
Item soe die schippers haer vervorderen deur ’t Santvoorts oft Mary Meussen schut varende mit gewelt van treckers grote vaerten tot aen den boom te maecken omme haer schepen alsoe geweldelick over den boom te brengen, hoe men daerinne voorsien sall.
Es geresolveert dat de schippers deur Mary Meusz schut varende tot over den boom toe nyet meer personen aen haer schip omme te trecken sullen mogen gebruycken dan zij elx op haer schepen gewoonlick sijn te hebben sonder eenige vreemde sulx daertoe te versoucken op de verbeurte van van telcker reyse V gulden.
Rochus van Ducken versouckt geadmitteert te worden in de Grifte mit V½ mergen onvrije veenen in de Cathusers veenen gelegen.
D’ veengenoten accorderen den requirant het inbrengen van de voorseid V½ mergen mits leverende octroy in forma ende passerende behoorlicke constitutie brieve mit behoorlicke borge voor de dubble contributie omme d’selve zeeckere tijt op renthen te mogen houden tot wetgevinge van de veenraden.
13-8-1595: folio 288v
Ander propositiën bij memorie gestelt op den open reeckendach der veengenoten gehouden den XIIIen augusti anno XVC omme bij de nieuwe veenraden daerop te resolveren ende ordonneren.
Te eligeren eenen nieuwen cameraer.
Es geëligeert ende gecontinueert Reynier Vereem.
Te eligeren enen nieuwen directeur.
Es geëligeert ende gecontinueert Cornelis Jansz van Mechelen.
Te committeren enen contrerolleur in ’t Veen wonende.
Es gecommitteert ende gecontinueert mr. Peter van Ebbenhorst.

folio 289
Item den staet van de reeckeningen te deursien ende te aviseren om gelt te hebben tegens d’ aenstaende wercken ende d’ ordinaris lasten te betalen.
Gesien de staet van de voorgaende cameraer ende gemerct datter enige sware reperatiën soo van de grote sluyse als anders voorhanden sijn es op yder mergen van de Gelresche zijde ende op yder roede breette van de Stichtsche zijde uuytgeseth XX stuvers.
11-8-1595: Copie
Die veenraden ende veengenoten der Gelresche ende Rhenensche veenen op haeren open reeckendach den XIen augusti XVCvijff ende‘tnegentich binnen Utrecht vergadert wesende hebben eendrachtelick gecommitteert gelijcx sijluyden committeren mitsdesen mr. Daniel van Wede, Raedt ordinaris in den Hove provinciael van Utrecht ende joncker Jacob van der Maeth, schepen der stadt Utrecht, die oock alvorens bij de landtgenothen van Leusden, Woudenberch ende Renswoude ghecommitteert waren omme uuyt heurluyder naeme ende van heurluyder wegen te compareren ende erschijnen bij de edele mogende heeren Staeten-Generaell der gevuieerde Nederlanden ende elder daer ’t van node wesen sall, ende aldaer neffens die gecommitteerde van de heeren Staeten van Utrecht ende de stede van Amersfoort te tracteren ende handelen berurende

folio 289v
die opmaeckinge van den Wageningenschen bandijck met den aencleven van dien, gelovende goet, vast ende van weerden te houden alle ‘tgene bij heurluyden daerinne gebesoingneert ende gehandelt zall werden onder ’t verbandt nae rechte. Actum t’ Utrecht ten dage ende jare voorseid. Onder stondt geschreven ter ordonnantie van de veenraden ende veengenothen voorseid bij mij als secretarius onderteykent Cor Wesman. Ende leger stondt geschreven gecollationneert jegens sijn principael onderteyckent als vorens. Ende es bevonden daermede t’ accorderen. Bij mij Cornelis Wesman, openbaer notaris op den Hove provinciael van Utrecht geadmitteert ende secretaris van den veengenoten voorseid ende was onderteyckent Cor. Wesman, notaris.
5-7-1595: Die gedeputierden van de Staten ’s landts van Utrecht gehoort het aengeven van wegen Rochus van Dulcken cum suis van de Cathusers bij Utrecht gepacht hebbende seeckere twaelff mergen veens gelegen in de Renensche veenen bepaelt als in de pachtcedulle daer van sijnde versouckende met d’selve twaelff mergen veens geadmitteert te worden in de gemeyne Grifte, hebben d’ voornoemde Dulcken cum suis /(marge:) ‘tselve/ geoctroyeert ende geconsenteert gelijck

folio 290
zij octroyeren ende consenteren bij desen welverstaende dat hij gehouden sall wesen te accorderen met de veenraden van de Geldersche ende Rhenensche veenen van de costen van de dubbele contributiën die zijluyden ende allen anderen vrijen personen gehadt ende gedragen hebben van ’t greven der selver Grifte met den aencleven van dyen ende dat hij daerenboven schuldich sall wesen tot prouffijte van de Domeynen te betaelen die dubbele hontgelden. Gedaen ’t Utrecht onder ’t cachet van de voornoemde Staeten op den vijffden july XVC vijffende’tnegentich, ende leger stondt geschreven ter ordonnantie van mijn voornoempde heeren die gedeputeerden ende was onderteyckent, G. de Ledenberch.
12-8-1596: Copie
Aen mijn edele heeren veenraden ende veengenoten der Geldersche ende Rhenensche Veenen.
Geeft oytmoedelick te kennen Mechtelt, weduwe van zaliger joncker Dirck van Rheenen, hoe dat zij supplianten in ’t Hooffmeesters veen heeft leggende twee mergen onvrije veenen met welcken twee mergen veens zij suppliante geerne soude genieten ende gebruicken der geemeen veengenoten Grifte versouckende daeromme oymoedelick mijn edele heeren consent daertoe,

/(marge:) D’ veengenoten consenteren d’ suppliante haer versouck mits betalende d’ achterstellinge contributie ende voortsaen te contribueren naer behooren ende dat op simple contributie welverstaende dat zij tot dyen eynde sall verwerven van den hooch overicheyt octroy in forma. Actum den XIIen augusti VCsesende’tnegentich. Was oock ondertekent ter ordonnantie van de veengenoten voorseid bij mij als secretaris Cor. Wesman ende zij subzignatie./

folio 290v
diende presenterende daervan te betaelen als mijn edele heeren in redene ende billicheydt bevynden sullen te behooren dit doende etc. Was onderteyckent bij mij Mechtelt Willems. Ende leger stondt geschreven aldus gecollationeert jegens den voornoemde principaele daermede desen bevonden corresponderende bij mij Peter Gijsbertsz Ebbenhorst, notaris.
1-9-1595: Erentfeste wijse zeer voorsienige heere ende frunt alsoe wij verstaen hebben dat eenige gecommitteerde van dijckgraeff ende heemraiden van Wageningen op ’t aengeven van mijn heeren die gedeputeerden van de Staeten-Generael der Vereenichde Nederlanden berurende het opmaecken van de Wageningenschen bandijck zouden heur resolutie bij heurluyden genomen aen Cantzler ende Raiden des furstendombs Gelre ende graeffschaps Zutphen op donderdach lestleden inne gebrocht hebben es daeromme onsen vruntlick begeeren dat u edelen mit brenger deses tot onse coste will overseynden copie van alle ‘tgene bij heurluyden aldaer gehandert es omme ons daermede te mogen behelpen ende te weeten hoe wij ons vorder in desen sullen hebben te reguleren ende bevolen, geschreven ’t Utrecht. desen Ien septembris 1595 stilo veterie. Leger stondt van de veenraden etc.

/(marge:) Mr. Willem Sluysken, greffier des furstendombs Gelre ende graeffschaps Zutphen onsen goeden vrundt tot Aernhem.
5-11-1595: folio 291
Copie, copie
Alsoe voor den Hove des fursendoms Gelre ende graeffschaps Zutphen, questie verresen tusschen de veenraden ende veenghenoten der Geldersche ende Stichtsche veenen eens, ende dijckgraeff, heemraeden, geërffden ende dijckgenothen des Wageningenschen Rijndijck met oiren geassocieerden der stede Nijmegen ende Aernhem als oock der ridderschap ende geërffden van Overbetuwen anderdeels over het repareren deselven affgespeulden Wagegeningschen dijck als oock betreffende het overlopen van de veenwateren uyt die Grifte daerdoer die van Wageningen ende Bennecum sustineren dat oire wey ende hoylanden contrarie den Cabelschen verdrach solde verdrencken soo sijn ophuyden date onderschreven die voorseid parthijen door tusschenspreecken des Hoves vernoempt mit oiren goeden believen ende consent in manieren hiernae volgende verdragen nemblijck alsoo die reparatie van de verseid dijck sonder merckelijck peryckel niet can uuytgestelt worden dat daerom die dijckgraeff etc. den voorseyden dijck aenstondt oft ten alderlangsten op den XIIen oft XIIIen deses bij provisie ende sonder prejudicie oft consequentie voor dese reyse sullen opmaecken ende in den vorigen staete doen stellen waertegens die voorseyden veenraden ende veengenoten sich met den voornoemde dijckgraeff ende heemraden etc. sullen vougen soe tot voorcomminge verner doorsteckinge des Rijndijcks als oock om gelijckerhandt te procederen tegens den amptman van Nederbetouwen vanwegen des schadens als sij in den voorleden wynter durch het doorsteecken des Rijndijcks hebben geleden ende noch wijders geschapen sijn tho lijden ende daer beneffens alle neersticheydt gebruycken dat sich die van Amersfoort, Leusderbrouck ende Rijnswoude oock hierbij vougen ende boven-
5-11-1595: VERVOLG.

folio 291v
dien eens tot reperatiën des voorseyden dijcxs soo geringe die schouwe daerover gelevert sall sijn betalen die somme van IIIC gulden oock allet bij provisie ende sonder prejudicie ende consequentie als boven als oock sonder affbreuck des Cabelschen verdrachs voorseid ende aengaende het overlopen der veenwateren daerop is verdragen dat die dijckgrave oft die van Wageningen den boven genoemden veenraden eenen dach sullen aenstemmen om alsdan op die questieuse plaetse te erschijnen ende onder hun beproeven oft sij sich in oeren uuytstaenden gebreecken souden connen vergelijcken ende soe die vergelijckinge ontstonde alsdan twee uuyt den hove van Gelderlandt ende twee uuyt den Staeten des landes van Utrecht oft uuyt het collegie van de gedeputeerden derselver bij parthijen respective versocht ende gecoren te worden die op eenen seeckeren ende bequaemen dach op de Grifte sullen reysen dat ogenschijn op die questieuse wateren nemen parthijen in vruntschap soeveel doenlick vergelijcken ende bij gebreecke van accoort van alles verbael maecken beyder parthijen schijn ende bescheydt overnemen ende soe mogelijck sich onder oiren vieren eener rechtlicker uuytspraeck vergelijcken ende den perthijen aenstondt daervan openinge doen met sulcken bescheydt soo vern sij sich over het uuytspreecken nyet conden verdragen dat sij alsdan macht sullen hebben met advys van beyde presente partijen eene vijffde persoon entweder uuyt die heeren Raede van Staete oft yemant anders onpartijdichs voor een overman te kiesen ende met den selven die verseyde uuytspraecke binnen die tijt van veerthien dagen daernaest volgende soe mogelijck te doen bestlick verdragen dat die veenraden voorseid voor het betalen der IIIC gulden voornoemd ende die dijckgraef ende voor het opmaecken des dijcx aenstondt
5-11-1595: VERVOLG.

folio 292
voor desen Hove cautie sullen stellen dat oock beyde partijen voor ’t uuytspreecken der sententie bij den voorseyden voer arbitren te doen oock genoechsaem cautie sullen stellen voor het gewijsde van dien allet achtervolgende den inhalt des Cabelschen verdrachs voorseid. Aldus gedaen in den Hove provintiael van Gelderlandt den Ven novembris 1595, ondertekent W. Sluysken. Onder stondt geschreven aldus accordeert met zijn principaele in kennisse van mij ende was onderteyckent G. de Ledenberch. Ende leger stondt geschreven gecollationeert jegens gelijcke copie ondertekent als boven ende es bevonden daer mede t’ accorderen bij mij Cornelis Wesman, openbaer notaris bij den Hove provinciael van Utrecht geadmitteert alhier residerende ende was onderteyckent Cor Wesman, subscripsit
26-12-1595: Wagheninghen
Edele eerentfeste frome zeer discrete besundere gunstige goede vrunden, wij hebben u edele missive van date den XXIIen decembris 1595 ontfangen uut den welcken ons lieff es te verstaen dat den Wageningenschen Rijndijck wederom op den oude hoochte opgemaect zoude zijn ende oversulx die schouwe daer

folio 292v
over gevuert sulx dat u edele borchtochte voor den Hove van Gelderlandt gestelt daer deur gequiteert zoude wesen, ende bij ons wederom te presteren zoude wesen alsulcke IIIC gulden als wij voor denselven Hove belooft hebben dan alsoe overmits die groote lege wateren ende vorst de scheepvaert gantselick gecesseert heeft ende daeromme geene penningen bij onsen cameraer en zijn es onsen fruntelick begeren dat u edele gelieven willen voor den tijt van twee oft drie weecken met de voorseid penningen pacientie ende geduld te nemen omme midlertijt bij den cameraer d’selve ingevordert ende u edele gefurneert te worden daerinne u edele ons geen grooten dienst ende vruntschap zullen doen kennen. Godt almachtich die u edele lange will sparen gesondt. Geschreven t’ Utrecht desen XXVIen decembris 1595 stilo veteri. Ende leger stondt geschreven u edele goet gunstige vrunde ende naebueren die veenraden der Geldersche ende Rhenensche veenen deur bevele van dezelve bij mij als secretaris.
10-8-1596: folio 293
Propositiën ghedaen ende voorgehouden op den open reeckendach der veengenoeten van de Gelderschen ende Rhenenschen veenen den Xen augusti 1596.
In den eersten te committeren tot auditie van de recckeningen zoe van den cameraer ende directeur als kerckmeesters.
Sijn gecommitteert Cornelis Both, rentmeester van de Domeynen joncheer Jacob van der Maeth, Herman Scherpinck ende Willem van Montfoort.
Item om volgende d’ octroy den veengenoeten verleent te eligeren nieuwe veenraden
Sijn geëligeert joncheer Johan Ruijsch heer tot Pijlsweert, jonker Jacob van der Maeth, Frans Lommetsz, Reynier Vereem, Herman Scherpinck, Ghijsbert Gerrit Joosten ende Sander Jansz.
Te eligeren vermits ‘t overlijden van Gherrit Stevensz twee nieuwe kerkmeesters.
Sijn geëligeert Ghijsbert Gerrit Joosten, eerste ende Willem Thonis Budding, tweede kerckmeester.

folio 293v
Als den directeur gelt vandoen heeft tot eenige wercken off den cameraer hem furneren zall.
Fiat naer ouder gewoente.
Off insgelijcx die kerckmeesters eenich gelt vandoen hadden ende voorts te resolveren op den onvrijen torff.
Sij gevolcht de apostille de anno ‘93.
Te verhalen van ’t proces tusschen d’ veengenoeten ende d’ gemeen bueren nopende het repareren van de predicantshuys, wat men daer voorts in doen zall.
Men sall mit ’t proces voortvaeren tenware dat bij de gebueren ofte anders enige middel van accoordt voorgewent worden.
10-8-1596: VERVOLG.

folio 294
Capitain Dirck van Berchem als erffgenaam van zaliger Crispyn van Salsburch, versouckt liqudatie gemaeckt te werden van sijn XIen mergen veens staende op te boeck op Crispyn van Salsburch cum suis soe hij sustineert dat d’ voorseide XI mergen souden gecomprehendeert weesen in XX½ mergen van de president Schoor ende de contributie daeraff betaelt geschiet in ’t jaer van LIX.
D’ veenraeden sullen de propositien ende resolutie de anno LIX daerop besien ende Berchem sall bijbrengen alsulcke bescheyt ofte copie als hij daeraff heeft omme daernae liquidatie gemaeckt te worden.
Alsoe Claes Lambertsz ende Cors Aelbertsz veenen omtrent vier mergen grooter bevonden zijn als zij ingebrocht hebben ende zij in mora blijven d’ veenraden daeraff te contenteren wat men daerin doen zall.
D’ veengenoeten hebben geconsenteert Claes Lambertsz ende Beertgen Jansdochter, weduwe van Cors Aelbertsz die twee mergen veens zulcx die nu gebruyckt ende gegraven worden in de Grifte te brengen mits daervoor betaelende eens d’ somme van vijffende‘tzeeventich gulden, te betaelen d’ éen helfte Victoris sesende’tnegentich ende d’ ander helft Victoris seven ende‘tnegentich ende alsoe d’ voorseide weduwe present zijnde ‘tselffde voor haere portie acceptieerde es haeren torff uut den arreste ontslaegen ende wordt Claes Lambertsz torff in arrest gehouden der tijt toe hij dat consent geaccepteert zall hebben.
Te committeren totte metinge van Henrick Lijsters veen tusschen d’ veenen van Nijenrode ende Jacob die Eedel ende nu bij Bart Cornelisz gebruyckt worden om te weeten off breder es als VI roeden daer ’t voor contribueert.
Alsoe op den reeckendach de anno ‘92 d’ veenraeden wonende in ’t Veen mit een cameraer gecommitteert zijn geweest totte metinge ende ’tselfde niet geeffectueert Hebben, wordt daeromme den cameraer ende d’ veenraeden in ’t Veen wonende belast d’selve metinge alsnoch te doen.
10-8-1596: VERVOLG.

folio 294v
Alsoe sommige hebbende onvrije veenen haeren torff begeeren in de Grifte te scheepen wat men daerinne doen zall.
Wordt geresolveert gheenen onvrijen torff vorder deur de Grifte te schepen op pene in de octroy ende ordonnantie begrepen.
Alsoe bij de veenraeden op haer credit op losrenthen opgenoemen zijn anno XCV seevenhondert gulden hooftsoms die geëmployeert zijn tot notelicke verdiepinge van de Veengrifte verlandt zijnde deur ’t overlijden van den Grebdijck off men d’selve penningen noch sall op renthen sall houden off mit uuytsettingen afflossen.
Es geresolveert dat men dese penningen noch een jaer op renthen houden zall om op de naevolgende reeckendach daerop eyntlick gedisponeert te worden.

folio 295
Alsoe die van Waegeningen in gebreck blijven haer dijck chieringe ende schouwe volgende haer belofte volcomelicke op behoorlicke tijden te volveren ende voltrecken hoe men daerop resolveren zall.
Alsoe d’ veenraeden diverse instantie gedaen hebben aen dijckgraeff ende heemraeden van Waegeningen teneynde zij haren Bandijck souden verhogen tot drie voeten hoochte deurgaens ofte tenminsten te voorsien met een kade van ses voeten breette voor alle aenstaende hoge wateren ende dat daerop alsnoch geen bescheyt van die van Waegeningen, niet tegenstaende haere gedaene beloften gegeven es hoe men daerinne doen zall.
Worden gecommitteert jonker Jacob van der Maeth,Frans Lommetsz, Reynier Vereem, omme mit alle vruntschappe die van Wageningen te bejegenen dat zij haer schouw volgens haer belofte eerstdaechs voltrecken ende voorts mit haer te handelen dat den Bandijck verhoocht ofte mit een kade voorsien mocht worden.
10-8-1596: VERVOLG.

folio 295v
Alsoe diversche schippers contrarie voorgaende ordonnantie haer vervorderen mit lichters de Grifte te gebruycken ende andere schepen haer vaert daermede beletten, hoe men daerinne remediëren zall.
Es geresolveert dat alle schippers die mit haer schepen varen gheene lichters in noch uut die Grifte zullen mogen vaeren op pene van telckens te verbueren V gulden ende mit haere schepen uuyt die Grifte gesecludeert te zijn.
Die dwarsbrugge leggende voor Pinssens veen tot groot gerieff van dengheenen die wonende zijn boven in de Geldersche veenen, ende bij Pinsen plach onderhouden te worden nu genoechsaem geheel vergaen zijnde ende zoe hem niemandt die onderwyndende es met wat middel men die repareren sall.
Es geresolveert dat die bueren die daermede geryst zijn mogen d’selve doen maecken soe zij tot laste van de veengenoeten niet en es geleyt.
Alsoe diversche schippers die in ‘t Veen torff commen copen uuyt die reyse denselven uuytborgen ende oock gaen varen op andere stromen ende dat gelt langen tijt innehouden off schuldich blijven wat middel men gebruycken zall omme hierinne te voorsien ende tot betalinge te constringeren.
Wordt geresolveert dat gheene veenluyden van nu voortaen eenige schippers sullen mogen layden die eenige torff van voorgaende reysen d’ veenluyden schuldich zijn, tenwaeren zij d’ veenluyden die zij schuldich zijn contentement deden op pene van V gulden soe te verbueren bij den veengenoot die daer kennisse aff heeft als bij den schipper.

folio 296
Alsoe den torff die in ‘t landt van Cleve ende boven op den Rijnstroom gevuert wordt met excessive licenten beswaert wordt, wat middel men daertoe gebruycken zall’t selffde te remediëren.
D’ veenraeden sullen aen de Staeten van Utrecht request presenteren omme te mogen hebbenvoorschrijvens aen de Staeten-Generael ofte dat haere edele gecommitteerde belast mochte worden zulcx aen de heeren Staten Generaell te remonstreeren, ten eynde daerop een tolerablelicent mocht
10-8-1596: VERVOLG.

genomen worden mit interdictie van eenige forten op de stroom leggende geexactioneert te worden. Mr. Peter van Ebbenhorst, notaris heeft deur ’t jaer voor den veengenoeten geschreven die chieringe, diverse copiën ende andere zijne besoingnen ende vacatiën gedaen, versouckt daeraff gerecompenseert te worden.
Habeat voor dese reyse tien gulden ende wort belast voortaen pertinente specificatie van zijn schrijffloen over te leveren mit uuytgetoegen sommen.
Also dagelicx misbruyckt wordt dat die schippers selver die manden vullen ende tonnen, hoe men daerinne voorsien zall.
Es geresolveert dat gheene schippers ofte yemandt van haer familie zullen mogen weesen bij ‘t vullen van de manden ofte haer eenichsins daermede bemoeyen, op pene van drie carolusgulden telcker reyse te verbueren soe bij den veenmeyer als bij den schipper.

folio 296v
Alsoe Claes Jeroensz cum suis van de hooftsomme van 352 gulden ende 28 gulden verseid jaerlicxe losrenthen die hij d’ veengenoeten ter cause van dubble contributie van acht mergen veens gecommen van de heer van Doreweert schuldich es volgens den veengenoeten consent van den VIIen novembris 1593, alsnoch gheenen behoorlick rentebrieff gepasseert heeft, wordt gevraecht in wat manieren hij den selven brieff passeren zall.
Wordt hem bevolen den brieff met zijne vennotten elcx een voor all als principael mit renunchiaetie naer behoren te passeren ende d’ hooftsomme te lossen binnen III eerst comende jaeren telcke reyse een derdendeel ende verscheenen renthen van dien ende sal men zijnen torff in arreste houden totter tijt toe bij den brieff als voorseid gepasseert sall hebben.
Alsoe in seeckere jaeren herwarts niet geregistreert ende dat veele stucken zijn berustende onder Floris Foeyt, dat men ‘tselffde bequaemelick sall effectueren.
Hiertoe worden gecommitteert joncheer Jacob van der Maeth, ende Frans Lommetsz, veenraeden omme ter gelegender tijt d’ stucken te visiteren ende t’ register in behoorlicke staet te stellen.
13-8-1596: folio 297
Andere propostitiën bij memorie gestelt op den open reeckendach der veengenoeten gehouden den XIII augusti anno XCVI, omme bij de nieuwe veenraeden daerop te resolveren ende ordonneren.
Te eligeren eenen nieuwen cameraer.
Es geëligeert Harman Scherpinck.
Te eligeren eenen nieuwen directeur.
Es geëligeert ende gecommitteert Cornelis Jansz van Mechellen.
Te committeren eenen contrerolleur in ’t Veen woenende.
Es geëligeert ende gecotinueert mr. Peter van Ebbenhorst.

folio 297v
Item den staet van de reeckeningen te deursien ende te aviseren van gelt te hebben tegens d’ aenstaende wercken ende d’ ordinaris lasten te betaelen.
Gesien den staet van den voorgaende cameraer ende gemerckt datter eenige swaere reparatiën voor handen zijn, es op yder mergen aen de Geldersche zijde ende op yder roede breette van de Stichtse zijde uuytgeseth twyntich stuvers die bij den cameraer geïnt zullen worden.
27-9-1597: Propostitiën ghedaen ende voorgehouden op den open reeckendach der veengenoten van de Gelreschen ende Rhenenschen veenen den XXVIIen septembris 1597.
In den eersten te committeren tot auditie van de reeckeningen soe van den cameraer, directeur ende anderen als kerckmeesters.
Sijn gecommitteert joncker Jacob van der Maeth, Ceelman van Ommeren, Frans Lommetsz ende Willem van Montfoort.

folio 298
Item om volgende d’ octroye den veengenoeten verleent te eligeren nieuwe veenraeden.
Sijn geëligeert joncker Jacob van der Maeth, Ceelman van Ommeren, schout tot Eede, Aert van Leuwen, Frans Lommetsz, Cornelis Clerck, Anthonis Rijcxz ende Christiaen Aelbertsz.
Te eligeren overmits het affsterven van Willem Thonisz Budding, twee nieuwe kerckmeesters.
Sijn geëligeert Christiaen Aelbertsz, cameraer ende Peter Henrixz.
Als den directeur gelt vandoen heeft tot eenige wercken off den cameraer hem furneren zall.
Nae ouder gewoente.

folio 298v
Off insgelijcx d’ kerckmeesters eenich gelt vandoen hadden.
D’ veengenoeten persisteren bij de resolutie de anno ‘93.
Jacob van Erckelens voor hemselven ende vanweegen joncheer Caerl van Aernhem uuyt crachte van zijne procuratie heeft zijn nominatie van veenraeden gelevert onder behoorlicke protestaetie.

folio 299
Jacob van Erckelens cum suis, doleren over de uutsettinge eenpaerlicken deurgaens gemaeckt over de mergentaelen van de uuytgegraven veenen versouckende van de voorgaende ende toecomende contributie van de Grifte gelibereert te zijn ofte nae gelegentheyt haerluyden veenen gequotiseert te worden.
D’ veengenoten persisteren bij de octroy ende sal men hem reguleren volgende d’ ordonnantie daerop gemaeckt ende ’t gebruyck van dien.
D’selve sustineren dat d’ penningen gecomen van de dubble contributie van de nae ingecomen veenen behooren bij de goetwillige contribuanten geparticipeert ende gedeylt te worden.
D’ veengenoten persisteren bij de resolutie anno LXXXIII ende naevolgende jaeren genomen.
27-9-1597: VERVOLG.

folio 299v
Alsoe in de reeckeningen van de kercke bevonden werdt d’ gagie van de coster contrarie d’ resolutie van den jaere ‘93 gestelt te zijn op XVIII gulden, off mijn heeren hem ‘tselve jaerlix zullen passeren ofte ander middellen daertoe raemen.
Wordt voor dese ende leste reyse geleden in reeckeningen zonder ‘tselve meer in reeckeningen te lijden.
Alsoe bij de veenraeden op haer credit op losrenthen opgenomen zijn negenhondert gulden hooffsoms die geëmployeert zijn tot notelicke verdiepinge van de Veengrifte verlandt zijnde deur ‘t overlopen van den Grebdijck off men d’selve penninge noch sall op renthen houden ofte mit uutsettingen afflossen.
Hiertoe sal men employeren die capitaelen ende verscheenen renthen die heur termijnen van lossinge geëxpireert zijn. Aert van Eck, borgemeester tot Rheenen present vanweege Jan de Keyser, presenteert d’ hooftsomme van zijne renthen aff te lossen d’ een helft den XVIIen marty eerstcomende ende d’ ander helft een jaer daernae.

folio 300
Alsoe den torff die in ‘t landt van Cleve ende boven op de Rijnstroom gevuert wordt mit excessive licenten beswaert wordt wat middel men daertoe gebruycke zall ‘tselve te remediëren.
D’ veenraden sullen yemandt uyt den heuren committeren die dit vervolgen zalll aen de Staten-Generaell ende elders daer ’t behooren zall ten uuteynde toe.
Alsoe bij de stadt van Utrecht de chijs ende staten impost op den torff uuytte Gelresche ende Rhenensche veenen commende verswaert es wat men tegens d’ aencomende verpachtinge daerinne zall hebben te doen.
Es goetgevonden dat men derhalven request zall presenteren aen de stadt van Utrecht tegens de toecomende verpachtinge.
Wat men doen zall mit den onvrijen torff off men die laeten passeren zall off niet.
27-9-1597: VERVOLG.

Wordt geresolveert dat men van yder schip tot profyt van de kercke betaelen zall acht gulden welcke schepen den vaertmeester belast wordt niet te laeten vaeren voor ende alleer hij sall ontfangen een cedulleken van de kerckmeester indertijt, alle welcke cedullekens den vaertmeester belast wert te bewaeren ende op den reeckendach over te leveren.

folio 300v
Rochus van Dulcken versouckt in de Grifte geadmitteert te werde mit 5 mergen Cathuysers veen.
D’ veengenoten accorderen den requirant het inbrengen van de voorseide vijff mergen mits leverende octroy in forma ende passerende behoorlicke condemnatie voor den Hove van Utrecht off voor den gerechte van Rhenen die dubble contributie van de verseid V mergen te betaelen mitten interesse van dien naer advenant den penningen XVI in drie eerst comende jaeren yder jaer ’t derdendeel daeraff ‘t eersten jaer verschijnen sall op den open reeckendach anno XCVIII endesoevoorts d’ voorseide twee naestvolgende.
Te committeren die mit Dirck van Berchem liquidatie zullen maecken van de contributie ende uuytsettinge van die veenen gecomen van Crispijn van Salsbrugge.
Tot dese werden gecommitteert joncker Jacob van der Maeth, Ceelman van Ommeren, ende Cornelis Clercq.
Die copers van Valckenaers veen sustineren die LIIII mergen daervoor zij dus lange gecontribueert hebben XIIII mergen minder in mate te zijn wat men daerin doen zall.

folio 301
Off niet geraeden es dat men den toecomende cameraer verwillicht dat hij alle oude restanten mitsgaders oock ’t gunt in zijn jaer vallen zall ten vollen innen ende als gelt reeckenen zall gelijcx oock alle naercomende cameraers mit gelt sonder restanten reeckenen zullen. Off oock niet goet en es dat men den scholtz van Eede als dagelixen richter versoucken zall dat hem gelieve den cameraer indertijt executie te doen aen de Gelresche zijde zulcx d’ officiers aen de Stichsche zijde doende zijn.
27-9-1597: VERVOLG.

Den naevolgende cameraer wordt belast zijn uuyterste debvoir te doen alle oude restanten mit vruntschap ofte mit justitie te innen ende nae advenant dat hij zall inne gevordert hebben off bij acte blijcken sall zijn debvoir daerinne gedaen te hebben sal men hem recompenseeren naer behooren.
Alsoe bij die van Schoonhoven in de voorleden somer

folio 301v
dreygementen gedaen zijn aen den torffschippers die haeren torff voor Dordrecht in andere schepen zouden willen lossen ende dat die voorige veenraeden omme te defenderen ende te conserveren haere gerechticheyt in den provincialen Rade van Hollandt hebben geinstitueert proces tegens die van Schoonhoven, es die vrage hoe men daer voorts inne doen zall.
Men zall hem tegens zoedanige attenteert als bij die van Schoonhoven zouden mogen gedaen worden voorsien bij behoorlicke provisie van justitie ende dat de costen daeromme te doen sullen staen tot laste van dengheenen die den opslach tot Dordrecht zullen gebruycken ende nyet tot laste van ’t gemeen veen.
Hoe men doen zall mitte reys ende teercosten bij de gecomitteerden gedaen zoe tot Dordrecht in Den Hage ende elders ter cause van de opslach.
Volgende d’ verschrijvinge ende commissiën worden gepasseert daerjegens d’ protestanten begeren in haer geheel te blijven als oock doet Cornelis van Baden rentmeester van de grave Van Culenboch.
Off men den reeckendach altijt houden zall de XIIen augusti.
Fiat

folio 302
Claes Gerritsz Lam verclaert veel vacatiën ende moeten voor de gemeen geërffden gedaen te hebben daeroff hij niet betaelt es versouckt alsnoch daeroff betaelt t’ zijn.
Sijn gecommitteert op rapport aen de veenraden Ceelman van Ommeren, Frans Lommetsz ende Cornelis Clerck.
Cornelis Jansz, directeur doleert dat hij niet gecontenteert en es anno 1591 in julio van zijn reyse mit Claes Gerritsz gedaen omme de schepen aen ’t vaeren te brengen.
Ut supra.
29-9-1597: Andere propositiën bij memorie gestelt op den open reeckendach der veengenoeten gehouden den XXIXen septembris anno XCVII omme bij de nieuwe veenraden daerop te resolveren ende ordonneren.
Te eligeren eenen nieuwen cameraer.
Es geëligeert Reynier Vereem.

folio 302v
Te eligeren eenen nieuwen directeur
Es geëligeert Cristiaen Aelbertsz.
Te committeren eenen contrerolleur in ’t Veen wonende.
Es geëligeert ende gecontinueert mr. Peter van Ebbenhorst.
Item den staet van de reeckeningen te deursien ende te aviseren van gelt te hebben tegens d’ aenstaende wercken ende ordinaris lasten te betaelen.
Gesien den staet van voorgaenden cameraer ende gemerckt datter eenige zware reparatiën voorhanden zijn es op yder mergen aen de Geldersche zijde ende op yder roede breette aen de Stichsche zijde uutgesth tien stuvers die bij den cameraer geïnt zullen worden.
20-11-1597: folio 303
Die veenraeden der Geldersche ende Rhenensche veenen op den reeckendach der veengenoeten den XXIXen septembris anno sevenende’tnegentich vergadert weesende ende gesien hebbende dat terselver tijt de gemeen veengenoeten haer cameraers reeckeningen geslooten hadden daerbij sij hem schuldich blijven achthondert LXXVIII gulden XIX stuvers IX penningen ende dat veele swaere zwaere reparatiën dagelicx aenstaende zijn tot onderhoudt van de Grifte, dijcken bruggen, schutten ende anders die zeer notelick mitten eersten gemaeckt moeten werden mitsgaders die ordinaris loonen die men jaerlix schuldich es te betaelen soe hebben d’ voorseid veenraeden uuytgeseth ende omgeslagen op elcken mergen der Geldersche veenen ende elcke roeden breette te midsveen der Rhenensche veenen thien stuvers terstondt te betaelen. T’ eenen oirconde hebben d’ veenraeden desen onderteyckent, actum ut supra, was geteyckent, Aert van Leuwen, J. van der Maeth, F. Lommetsz, Ceelman van Ommeren, Christiaen Aelbertsz Lam, geteyckent [met handmerk] bij Antonis Rycxz, veenraet Cornelis Clercq ende aen de andersijde van ’t bladt stondt aldus dese gepubliceert in de kercke van Veenendael den XXen deser

folio 303v
maent novembris anno XVCseevenende ‘tnegentich bij mij Jan Joppensen, coster ten dorpe van Veenendael ende was onderteyckent J. Joppensen, nota.
14-9-1597: Die gedeputeerden van de Staten ’s landts van Utrecht gehoort ende gesien de remonstrantie vanweegen Mechtelt, weduwe van zaliger joncheer Dirck van Rhenen, als hebbende leggende in ’t Hooftmeesters veen twee mergen onvrij veens, versouckende met d’selve twee mergen veens geadmitteert te worden in de gemeyne Grifte, hebben d’ voornoemde weduwe ’tselve geoctroyeert ende geconsenteert gelijck zij octroyeren ende consenteren bij desen welverstaende dat zij gehouden sall weesen te accorderen met de veenrayden van de Geldersche en Rhenensche veenen van de costen van de dubbelde contributiën die zijluyden ende allen anderen vrijen personen

folio 304
gehadt ende gedraegen hebben van ’t greven derselver Grifte met den aencleven van dien ende dat zij daerenboven schuldich zall weesen tot prouffijte van de Domeynen te betaelen de dobbele hontgelden. Gegeven t’ Utrecht onder ’t cachet van de voornoempde Staeten op den XIIIIen septembris XVCzesende’tnegentich. Ende leger stondt aldus ter ordonnantie van mijne voornoemde heeren die gedeputeerden ende was onderteyckent G. de Ledenberch, ende ter zijden was het besegelt met een opgedruckt zegel.
12-8-1598: Persoenen ende naemen der veengenoeten van Veenendael die op den open reeckendach den XIIen augusti 1598 binnen Utrecht gehouden, gecompareert zijn geweest ende dat voordenmiddach.
Jonker Jacob van der Maeth
Ceeleman van Ommeren, schout tot Eede

folio 304v
Frans Lommetsz
Cornelis Clerck
Anthonis Aelbertsz Lam
Reynier Vereem
jonker Johan Ruijsch
Johan van Merenburch
Claes Jeroensz
Ambrosius van Oemeren
Claes Gerritsz
Oth Henricksz
Dirck Trompeth als facteur van Renesse van Moermont
Willem Henricksz in de Wildeman
Wijnalt van Lint tot Sutphen
Jacob van Arckelens voor hem selven ende als gemachticht van joncheer Kaerl van Aernhem
Joriaen Goessensz

folio 305
Lens Hubertsz
Peter Heyndrixz
Floris Foeyt
Willem van Montfoort
Berth Cornelisz
Adriaen Gerritsz
Jacob Thonis Holl
Willem Pauwelsz
Reyer Cornelisz Bunt
Wouter Goessensz
Cornelis Adriaensz van Vechten
Harmen Jansz
Claes Lambertsz
Cornelis Gerritsz Lam
Adam Henricksz
Harman Harmansz

folio 305v
Cornelis Jansz van Mechellen
Jan Meertensz
Claes Willemsz Budding
Goort de Cock
Jan Aertsz
Aelbert Thonisz
Gerrit Heynricksz Lam
Anthonis Aelbertsz
Claes Jansz Vosch vanweegen Cornelis Aelbertsz weduwe, zijn schoenmoeder.
Den rentmeester van de Domeynen ’s landts van Utrecht Cornelis Both
Aert van Eck
Johan Toll, secretaris
Harmen Scharpinck
Jacob Jansz de Joure
Gerrit van Dompselaer
Wouter van Cordenoort voor hemselven
005 Veenraadschap der Geldersche en Stichtsche Veenen
Inventaris
1. Organisatie
1.2. Notulen

16-41 Veenregisters, 1546-1854
21 1586-1604, 1607-1616 aug. 6
12-8-1598: Persoenen ende naemen der veengenoeten van Veenendael die op den open reeckendach den XIIen augusti 1598 binnen Utrecht gehouden, gecompareert zijn geweest ende dat voordenmiddach.
Jonker Jacob van der Maeth
Ceeleman van Ommeren, schout tot Eede

folio 304v
Frans Lommetsz
Cornelis Clerck
Anthonis Aelbertsz Lam
Reynier Vereem
jonker Johan Ruijsch
Johan van Merenburch
Claes Jeroensz
Ambrosius van Oemeren
Claes Gerritsz
Oth Henricksz
Dirck Trompeth als facteur van Renesse van Moermont
Willem Henricksz in de Wildeman
Wijnalt van Lint tot Sutphen
Jacob van Arckelens voor hem selven ende als gemachticht van joncheer Kaerl van Aernhem
Joriaen Goessensz

folio 305
Lens Hubertsz
Peter Heyndrixz
Floris Foeyt
Willem van Montfoort
Berth Cornelisz
Adriaen Gerritsz
Jacob Thonis Holl
Willem Pauwelsz
Reyer Cornelisz Bunt
Wouter Goessensz
Cornelis Adriaensz van Vechten
Harmen Jansz
Claes Lambertsz
Cornelis Gerritsz Lam
Adam Henricksz
Harman Harmansz

folio 305v
Cornelis Jansz van Mechellen
Jan Meertensz
Claes Willemsz Budding
Goort de Cock
Jan Aertsz
Aelbert Thonisz
Gerrit Heynricksz Lam
Anthonis Aelbertsz
Claes Jansz Vosch vanweegen Cornelis Aelbertsz weduwe, zijn schoenmoeder.
Den rentmeester van de Domeynen ’s landts van Utrecht Cornelis Both
Aert van Eck
Johan Toll, secretaris
Harmen Scharpinck
Jacob Jansz de Joure
Gerrit van Dompselaer
Wouter van Cordenoort voor hemselven
Datering:
12-8-1598
Organisatie: Gemeente Veenendaal
laatste wijziging 22-02-2023
12-8-1598: VERVOLG.

folio 306
Lodewyck Lommetsz als facteur van de oude compaignie van Antwerpen
Henrick van Amerongen, hem sterck maecende voor Rochus van Dulcken
Ghijsbert Gerrit Joostensz
Frederick van Beek, rentmeester van de Cathuijsers t’ Utrecht
Goort de Roy, als noothulpmeester t’ Utrecht
Johan Schuts
D’ weduwe van Jan Adriaensz Hoochbeen
D’ weduwe van Harmen Brantsz
D’ weduwe van Cornelis Willemsz
D’ weduwe van Peter Fransz
D’ weduwe van Thonis Jan Goessensz
Steven Adriaensz
Steven Jansz Verkerck
D’ weduwe van Jacob die Eedel
Joost Adriaensz in de Beerendans
12-8-1598: folio 306v
Propositiën gedaen ende voorgehouden op den open reeckendach der veengenoeten van de Geldersche ende Rhenensche veenen den XII, XIIII ende XVen augusti anno XVCachtende’tnegentich.
In den eersten te committeren tot auditie van reeckeningen zoe van den cameraer ende directeur als kerckmeesters van Veenendael.
Sijn tot desen eynde gecommitteert joncker Jacob van der Maeth, Willem van Montfoort, Cornelis Clerck ende Floris Foeyt.
Item van achtervolgende die octroy te eeligeren nieuwe veenraeden.
Sijn mitte meeste stemmen geëligeert Celeman van Oemeren, schout tot Eede, Aert van Leuwen, Cornelis Clerck, Cristiaen Aelbertsz Lam, Anthonis Rycxz, Claes Gerritsz Lam ende Peter Henrixz.
Te eligeren een nieuwe kerckmeester.
Neffens Peter Henricksz die gecontinueert wordt wordt geëligeert ende gecommitteert Willem Pauwelsz.

folio 307
Item alsoe Willem van Zuylen van Nijevelt van den Hove van Utrecht geobtineert heeft commissarissen omme mitten cameraer van zijne hooftsomme ende renthen mitsgaders contributie penningen te reeckenen ende te liquideren es van node dat de veengenoten mede yemandt committeren omme in archivis die voorgaende reeckeningen te visiteren, ende die voorseid liqudatie te maecken ende doen naer behooren.
Sijn gecommitteert Aert van Leuwen, Harman Scherpinck, ende Reynier Vereem ten fyne als in desen.
Off men den reeckendach altijts voorts alle jaer houden sall den XIIen augusti precys.
Es goet gevonden ende geresolveert dat men den open reeckendach van den jaere ‘99 naestcomende zall houden in de vrijmerckt van Sint Michiel.
12-8-1598: VERVOLG.

folio 307v
Item off niet goet en ware dat men eens ’s jaers die Grifte van boven off zoe aen de Geldersche als Stichsche zijde (in de may maent) tot beneden aen de gemeente toe van Rhenen yder voor zijn veenen ende landen zall opmodderen op de boete voor d’ eerste reyse van XX stuver ende voor de tweede reyse XXX stuver ende voorts dat den cameraer ‘tselve werck zall laeten doen ende bestaeden op zijne gewin naer behooren.
Fiat voor dit naest comende jaere ‘99 bij provisie.
Reynier Vereem cum socys als gecoft hebbende d’ veenen van Joris de Veselaers erffgenamen versoucken dat het bovenste schuth aen de Geldersche zijde wederomme sall opgemaeckt worden als ’t voortijts geweest es teneynde d’selve bequaemicheyt mogen hebben omme haer torven op de bovenste stucken gegraven te mogen aff scheepen.
Wordt ’t selve hem geaccordeert ende den cameraer belast ’tselve te doen maecken ende te repareren ten minsten costen des doenlick zij.

folio 308
Aengaende seeckere schriftelick aengeven van dijckgraeff ende heemraeden van Rheenen gedateert den Xen augusti 1598 inhoudende ses articulen.
Es voor eerst geresolveert dat parthijen hem huicinde sullen reguleren nae de contracten tusschen hemluyden gemaeckt ende voorts ’tselve naerder schriftelick beantwoort te worden bij den veenraden.

Ende aengaende ’t seste articulen vermeldende van XXIIII gulden op ’t dijckleger te coste gehadt wordt gepasseert eens XII gulden sonder ’tselve getogen te worden in consequentie, ’twelck den cameraer belast wordt aen den dijckgraeff ende heemraeden voornoemd te betalen.

Op ’t aengeven van den noothulpmeester binnen Utrecht versouckende vanweegen den armen quytscheldinge van omtrent XXXII gulden die daer noch te betalen staen van voorgaende contributie penningen van de veenen van den president Schoer.
Es geresolveert dat men d’selve penningen hemlieden om Goots wille sall geremitteert ende daervan ongemolesteert laten.
12-8-1598: VERVOLG.

folio 308v
Aert van Eck, burgemeester ende Johan Toll, secretaris tot Rheenen voor haer selven ende vanweegen d’ weduwe van zaliger Johan Mathijsz van Hensberch versoucken achtervolgende seecker octroy van de heeren Staten ’s landts van Utrecht hemluyden verleent den XIen augusti ’98 in de gemeen Grifte geadmitteert te worden mit XVII½ mergen veens gelegen omtrent Emmickhuysen ende dat van de Cathuyser veenen mit betalende doubbelde contributie gelijck anders pachters tot noch toe es geaccordeert
Es geresolveert ende den voorseid Aert van Eck cum socys geaccordeert dese XVII½ mergen veens mede in gemeen Grifte te brengen mits betaelende volgende d’ octroy doubbelde contributie ende van deselve hooftsomme betaelende interesse ofte renthen naer advenant den penning sestien als nu ingaende ende daervan passerende behoorlicke brieven in forma mit acte van condemnatie voor den Hove vanUtrecht ofte gerechte van Rhenen ende mits d’selve hooftsomme offlossende ende opbrengende in drie termijnen van drie jaeren tot drie jaeren telcken een rechte dardedeel mitte interesse van dien, ende bovendien noch XXIIII gulden tot behoeff van ’t ijserwerck der kercke van Veenendael gereet te betaelen.

Alsoe bij tijden van Aert van Leuwen als cameraer ende Cornelis Clerck als directeur verteert zijn omtrent elff gulden tot jouffrouw Van Rheenen ende
12-8-1598: VERVOLG.

folio 309
dat bij den schout van Rheenen ende eenige soldaten die aldaer versocht waeren omme eenige moetwillige schippers wille die niet vaeren en wouden ende bij den verschreven directeur in zijn reeckeningen niet en zijn gebrocht ende dat den verseid Cornelis Clercq als geweesene directeur daervoor wordt aengesproecken ende gemolesteert, soe versouckt den voornoemde Clercq ordonnantie op den toecomenden directeur teneynde hem belast wordt die voorseid elff gulden te betaelen ten eynde den verschreven Clerck daervan ongemolesteert blijve.
Wordt den cameraer belast dese elff gulden te betaelen ende aen de contributie die de voorseid jouffrouwe Van Rhenen noch schuldich es te innen ende te corten.

Verclaren de geërffden der Gelderschen

folio 309v
ende Renensche veenen in den opslach tot Dordrecht geconsenteert hebbende dat zijluyden begeeren te blijven in terminus van den octroyen eerst bij Keyserlicke Majesteyt ende nae bij Coninklicke Majesteyt als hertogen van Gelre ende erffheeren der stadt, steeden ende landen van Utrecht den gemeenen veengenoeten verleent ende wes gedaen mach weesen ende noch gedaen sall mogen werden contrarie deselve octroyen, dencken zijluyden voor nu als dan ende dan als nu te houden voor nul, crachteloes ende van onweerden daervan expresselick protesterende ende versouckende acte omme hemlieden in tijden ende wijlen desnoot zijnde daermede te behelpen jegens den contraventeurs van deselve octroyen.
/(marge:) Dese protestatie opgelesen zijnde es geresolveert dat men hem zall reguleren nae de octroyen./

Frans Lommetsz versocht acte van de openbaer injurien hem bij Reyer Cornelisz Bunt in ’t volle collegie der veengenoten aengeseyt, te weeten dat hij een schelm was ’t welck hij ad animum gerevoceert ende in kennisse geleyt heeft versochte daervan acte omme hem in tijden ende wijle daermede te mogen behelpen.
12-8-1598: VERVOLG.

folio 310
Aert van Leuwen verclaert alsoe tot zijne kennisse gecomen es dat hij op gisteren in zijne absentie tot veenraet es gecoren beneffens zes andere veenraden die allegaders in ’t Veen residerende contrarie het oude gebruyck, ende dat hij mede verstaet dat d’selve electie mede soude sijn gedaen in weerwill van verscheyde veegenoeten dat hij oock mede niet en siet de swaricheyden der veensaecken sonder assistentie van eenige meer veeraeden hier binnen der stadt Utrecht alleen te sullen cunnen dirigeren ende bestueren, soe is ’t dat hij verclaert denselven dienst ofte veenraetschap niet te cunnen ofte begeert te nemen, mogende lijden dat d’ veengenoeten hem mit andere maniere daerinne willen versien soe sij dat te raede vynden zullen, protesterende bij refuys van dien zoe daer eenige swaericheyt comme te verriessen dat hij daervan geëxonereert ende ontlast begeert te blijven. Oirconde mijn handt ende was onderteyckent Aert van Leuwen.
(marge:) Dese protestatie es opgelesen ende hem gegonst, daervan acte omme hem te strecken zoe ’t behoort.

folio 310v
Item off men niet en verstaet zoe daer eenige costen ende lasten belangende ’t houden van den opslach tot Dordrecht, Schoonhoven ofte elders alreede gevallen zijn ende noch vallen zullen, behooren alleen gesupporteert ende gedraegen te worden bij dengheenen die denselven opslach begeeren te gebruycken sonder dat men eenichsins daermede sall mogen beswaeren dengeenen die zijnen turff aen den opslach niet en begeert te brengen noch oock tot laste van ’t gemeen veen.
12-8-1598: VERVOLG.

Es geresolveert dat ‘tgeene voorleeden jaer in reeckeningen es gepasseert ende geleden van de gedaene costen aldaer gepasseert zall blijven, ende dat volgende die resolutie ’t verleeden jaer genoemen geen costen noch lasten meer tot lasten van ’t gemeen Veen noch niemandt anders en zall mogen brengen aengaende eenige opslaegen ‘tzij tot Dordrecht, Schoonhoven ende elders wesende ofte comende, maer dat d’selve costen alleen gesupporteert ende gedraegen zullen worden bij dengheenen die d’selve opslaegen respectiv zullen gebruycken ende dit tot naerder elucidatie van de verseid voorgaende resolutiën.
Alsoe in de reeckeningen van den directeur verscheyde teercosten in uuytgeven gebrocht worden die op de schauwe aldaer ende anders zijn gevallen, hoe men daerinne zall versien ende d’selve groote costen voorcoemen.
Item d’ gedaene costen worden voor dese reyse gepasseert ende zij voortaen toegesien dat daer zoe grote excessive costen niet gedaen en worden ende dat daer gelevert worde goede specificaetie van de teercosten bij wien ofte op wat zaecken ende dat de gevallen boeten daertoe worden geëmployeert.

folio 311
Claes Gerritsz Lam versouct alsnoch betalinge van zijn gedaene vacatiën endemoeten voor de gemeen geërffden gedaen volgende voorgaende resolutie, soe daerop mits zijn absentie, sieckten ende anders alsnoch niet en es gedaen.
Sijn daertoe noch gecommiteert Cornelis Clerck, Reynier Vereem ende Gerrit van Dompselaer.
Item alsoe daer seeckeren onvrijen torff volgende die reeckeningen van de kerckmeesters dit verleeden jaer es affgescheept vermogens voorgaende resolutie off men voor dit toecomende jaer ‘tselve mede zall accorderen.
Wordt voor dit jaer ditselve bij provisie sonder getoegen te worden in consequentie noch geaccordeert ende gecontinueert.
12-8-1598: VERVOLG.

folio 311v
Alsoe bij apostille gestelt op de reeckening van de kerckmeesters van ’t voorgaende jaere all gepasseert zijn XVIII gulden ende dat voor de leste reyse sonder ‘tselve meer in reeckening te lijden voor de gaigye van den coster ende zoe den kerkmeester als nu d’selve XVIII gulden wederomme in sijn reeckeningen vooruuyt gegeven brengt, off men d’selve XVIII gulden sall passeren ofte royeren.
Alsoe den coster Jan Joppen es overleeden es ‘tselve zijne weduwe in regardt van haer armoede voor desen reyse geaccordeert dese XVIII gulden, mits niet ‘tselve naemaels niet meer in reeckening zall worden geleden noch gepasseert maer datelicken geroyeert die gagye van de coster verseid.
Off men van Gijsbert van Berck, scholtz tot Rheenen niet offvorderen zall die boeten hem overgelevert.
Den veenraeden ofte haeren cameraer wordt belast d’selve boete den scholtz van Rheenen aff te vorderen ende in reeckening te brengen.
14-8-1598: folio 312
Andere propositiën bij memorie gestelt op den open reeckendach der veengenoeten gehouden den XIIII augusti anno XCVIII omme bij de voorseid nieuwe veenraeden daerop te resolveren ende ordonneren.

In den eersten te eligeren eenen nieuwen cameraer.
Noch te eligeren eenen nieuwen directeur.
Mitsgaders te committeren eenen contrerolleur in ‘t Veen woenende.

folio 312v
Item den staet van de gedaene reeckeningen te deursien ende te aviseren om gelt te hebben tegens d’ aenstaende wercken ende ordonnaris lasten te betaelen.

Alsoe ’t verleeden jaer die veenraeden geautorizeert zijn yemandt uuytten heuren te committeren aengaende den torff die in ’t landt van Cleeve ende boven op den Rijnstroom gevuert wordt die mit excessive licenten beswaert worden omme aen de Staeten-Generael ende elders daer ‘t behooren zall daerinne te doen remediëren dat tot dien eynde alsnoch eenige veenraeden daertoe mochten worden gecommitteert.
14-8-1598: folio 313
Ten voorschreven daegen voor de noen sijn in ’t collegium van de voorseid veengenoeten gecompareert d’ edele heeren Willem van Beveren, Raedt ende rentmeester-generael van de Domeynen van Suydt-Hollandt, aut borgemeester, Cornelis Melen Adriaensz, schepen ende d’ Johan Berck, eerste Raedt pensionaris der stadt Dordrecht ende hebben overgelevert seeckere haere brieven van credentiën van den borgmeester ende regierders der stadt Dordrecht.
Onderteyckent J. van Eynde, gedateert den XXen augusti stilo novo lestleden addresserende aen de veenraeden ende genoeten der Geldersche ende Rhenensche veenen vergadert tot Utrecht ende hebben diensvolgende seeckere mondelinge propositie den voorseid t’ zamentlicke veengenoeten voor gedient ende verhael gedaen dienende in effect, omme seecker accoordt ende contract bij den gecommitteerde ende volmachtichge van den voorseid veengenoten mitten borgemeester ende regierders der stadt Dordrecht in aprili 1597 voorleden aengegaen ende gemaeckt belangende het houden van den opslach van den torven tot Dordrecht naer te comen ende te voldoen ende d’selve gecommitteerde in ’t lange gehoort ende ’t verseid contract opgelesen zijnde es d’ verseid saecke uuytgestelt tot ’t naernoens d’ clocke drie uren

folio 313v
ten welcken daege des naernoens te drie uren die voorseid t’ zamentlick veengenoeten wederomme vergadert zijnde omme op de verseid saecken ende het aengeven van den gecommitteerden der stadt Dordrecht te resolveren ende alsoe d’selve daerinne eyntlicken niet en conde accorderen hebben die persoenen hiernaer benoempt geëxpresseert ende uuytgedruckt als namentlick joncker Jacob van der Maeth, Frans Lommetsz, Reynier Vereem, joncker Johan Ruysch, Johan van Merenburch, Claes Jeroensz, Willem van Montfoort, Jan Martensz, Cornelis Jansz van Mechellen, Gerrit Henrixz Lam, Aert van Eck, Jan Tol, secretaris tot Rhenen, Harman Scharpinck, Jacob Jansz de Jouree, Gerrit van Dompselaer, Wouter van Cordenoort,
14-8-1598: VERVOLG.

Lodewyck Lommetsz, factoer van oude compaingie van Antwerpen, Henrick van Amerongen voor hemselven ende hem sterck maeckende voor Rochus van Dulcken, Ghysbert Gerrit Joostensz, Jan Schuts, ende Joost Adriaensz in den Beerendans, verclaert te persistren bij ’t verseid contract ende accoordt mitte borgemeester en regierders der stadt Dordrecht aengegaen ende gemaeckt consenterende ende belovende ’t selve voor zoeveel hemluyden elcx aengaet naer te gaen ende te

folio 314
voldoen ende dat onvemindert ende behoudelick dat volgende die resolutie op den voorgaenden open reeckendach in ’t jaer ’97 genoemen geen costen gedraegen en zullen worden dan bij dengheenen die den voorseid opslach tot Dordrecht gebruycken zullen ende ‘t niet tot laste van ‘t gemeen veen, protesteren d’selve verseid persoenen jegens d’ andere veengenoeten die ’t voorseid accoordt niet en zouden willen naecoemen ende achtervolgen van alle costen schaeden ende interesse die d’ verseid willige veengenoeten ofte yemandt van hemluyden zouden mogen hebben ende lijden in eenigerwijs dat ’t verseid contract niet en wordt naergegaen ende voldaen Cornelis Both, rentmeester van de Domeynen ’s landts van Utrecht ende Fredrick van Beeck, rentmeester van de Cathuijsers t’ Utrecht, seyden hierop niet te kunnen antwoorden noch te resolveren zoe hemluyden die saecke niet eygentlick en was aengaende nemaer den heeren Staeten t’ Utrecht haerluyden heeren ende meesters, Goordt de Roij als noothulpmeester t’ Utrecht seyde mede hierop niet te kunnen resolveren dan mitten huysmeesters van den armen noothulp daervan te zullen spreecken Floris Foeyt

folio 314v
voor hemzelven ende vanweegen de weduwe van Jacob die Eedel zijn schoenmoeder houde hen hierop beraden alle die andere veengenoeten (boven mede benoempt) zijn gescheyden sonder eenige resolutie te nemen ofte daerop t’ antwoorden.
14-8-1598: Den XIIIIen augusti 1598 voor de noen zijn die voorseid heeren gecommitteerden der stadt Dordrecht mit Jacob Gerritsz van Herwaerden, notaris ende seeckere getuygen gecompareert in de vergaderinge van de verseid t’ zamentlicke veengenoeten ende hebben aldaer doen voorleesen ende insinueren laeten seeckere acte in effecte dienende dat die voorseid gecommitteerden aen de verseid veengenoeten versochten voldoeninge van ‘t voorseid contrackt belangende het houden van den opslach van den torve d’ tot Dordrecht ende dat d’selve veengenoeten promptelick ordre zouden willen stellen op ’t houden van denselven opslach mit weeringe van allen anderen opslaegen etc., ende in cas van gebreck van dien protesterende van costen schaeden ende interesten van dien breder naer luyt d’ verseid acte van versouck ende proteste daervan zijnde waervan den verschreven joncker Jacob van der

folio 315
Maeth ende joncker Johan Ruysch mit haerluyder socien versochten copiën, voegende d’selve voorts daerbij voor antwoordt dat zijluyden persisterende waeren bij haerluyden resolutie ende consent op saterdach ven XIIen augusti lestleden genoemen ende gegeven hiervorens elcx bij hemluyden nominatim doen aenteyckenen Floris Foeyt, voor hemselven ende vanwegen d’ weduwe van Jacob die Eedel zijne schoonmoeder zeyde schriftelick antwoort te zullen leveren ende allen d’ andere voorseid veengenoeten in Veenendael ende elders wonende wiens naemen vorens uuytgedruckt ende geëxpresseert staen (uuytgesondert den verseid rentmeester van de Domeynen ende Cathuijsers mitsgaders den verseid noothulpmeester die mede elcx apart als boven hadden geantwoort ende mede uutgesondert den voorseid Steven Adriaenssoen die vertoegen was hierop elcx apart gehoort ende bij omvraegen haerluyden antwoort affgevraecht zijnde hebben alle in effecte geseyt dat zijluyden in ’t verseid versouck van die van Dordrecht niet en begeerden te consenteren ende dat zij mit die van Dordrecht niet te doen en hadden ende vrij wilden
14-8-1598: VERVOLG.

folio 315v
blijven, mit diergelicken woorden zeer confuselicken waervan die voorseid gecommitteerden van Dordrecht versochten acte die men hemluyden gelooffde te leveren ende gelevert es, ende volcht hiermaer d’ antwoorde van Floris Foeyt op de inthimaetie, versouck ende proteste bij den gedeputeerden van der stadt Dordrecht ter presentie van notaris ende getuygen op huyden gedaen aen de veenraeden ende veengenoeten van de Geldersche ende Rhenensche veenen belangende ’t houden van de opslach van den torven seyt Floris Foeyt voor hemselven ende vanweegen die weduwe ende d’ andere erffgenamen van zaliger Jacob die Eedel dat haeren veenen meestall vergraven zijn soe dat zij gheenen opslach van noede hebben te gebruycken ende zoe zij des van noede hadden ende noch naemaels opslach gebruycken mochten dat zij ‘tselve alsoe doen zouden dat zij nyemanden leveren ofte eenige contracten daerinne zij gehouden mochte zijn zouden infringeren ende verstonden oversulcx over ’t houden van den opslach geen parthije te willen zijn eenige processen ter cause van dien te sustineren ofte over die costen daerop alreede gedaen ofte noch te doen bemoeyt te sullen mogen worden ofte andersins gehouden te zijn

folio 316
eenige lasten ofte contributiën ter cause van dien te draegen. Actum ’t Utrecht ten huyse van jouffrouwe Margareta Beeren, weduwe van zaliger Jacob die Eedel ter presentie van mij notaris ende als secretaris van Veenendael ten daege ende jaere als boven.
10-8-1598: Alsoe daechelicx ende hoe langer hoe meer den dijckgraeff ende heemraeden van der Grebbe clechtelicken van den geërffden in de Hoey ende Broecklanden onder die jurisdictie van Rhenen thoe kennen gegeven wordt die grote incivilite ende onbehoorlick travalle die hun dagelix ende hoe lancx hoe meer aengedaen wordt van den veengenoeten der Stichsche ende Geldersche veenen doer het quaet onderhout van de veen ordonnantie uuyt van octroye bij den gemeene veengenoeten ende wyllige contribuanten in ‘t onderhouden van der Grifte, schutten ende veendijck gemaeckt, meldende d’selve ordonnantie dat soe wanneer door groot opwater in den Rijn die sluys in der Grebbe thoe is, dat alsdan egheen

folio 316v
schutten geopent nemaer toegesloten zullen blijven sonder eenich water aff te laten comen voor ende alleer die sluys drie daegen op sall geweest zijn, contrarie van dien hebben haer die schutmeesters ofte vaertmeesters den verleden somer onderstaen in der gestalt dat nu pyncxteren verleden die sluys thoe zijnde door groot opwater in de Rijn zijluyden haer hadden laeten lusten die schutten neder te leggen ende ’t vater alsoe uuyt het veen laeten loopen voor die sluyse opdat die legee veenen te bequamer te graven ende den torff gestort mochte worden daer door die lantgenoeten niet alleen in haere weylanden ende Broecklanden nemaer oock zeer grootelicx in haere hoeylanden ende koornlanden in der Nuyde verdrenckt zijn geworden, soe oock die voorseyde octroye ende ordonnantie is dicterende dat die voorseid contribuanten den veendijck zullen maecken langes der Gryften in sulcken hoechten ende breeten dat die lantgenoeten doer het Gryftwater niet en worden beschadicht contrarie van dien hebben dijeckgaeff ende heemraeden van der Gribbe omtrent Johannis midtsomer vourende haere schouwe op haere tochtgraven ende weegen bevonden dat die gelaeden scheepen
10-8-1598: VERVOLG.

folio 317
comende uuyt het Veen van de Werff tot die Pysel toe het waeter uuyt der Grifte niet tot eender nemaer wel tot vijftichster steeden over den veendijck wordt gedreven in de hoeylanden van den landtgenoeten sulcx doer die ondiepte der Gryfte ende quade reparatie ende onderhoudt van den veendijck die op veel plaetschen (die schutten gesloeten gesloeten zijnde) gelijcx waters nauwelicken drie ofte vier voeten op zijn lijff breet zijnde, tenderende zulcx allgeheelicken tot groote schaede ende verderff van de voorseid lantgenoeten neffens deesen soe beclaegen haer die voornoemde lantgenoeten dat zoe wanneer bij de veengenoeten eenige reparatie van den veendijck ofte andersins wordt gedaen waerthoe zij eenige eerde van bederff hebben, dat die selve eerde tegens wille ende voorweeten van den eygenaer uut haere landen wordt gegraven ende gehaelt zonder eenige recompensie, sulcx nochtans strijdende directelicken tegens ’t verseid octroye ende ordonnantie alhoeweel den vaertmeesters niet en es geoorloft meer als een boeyplanck te besigen op yder schuth slaten haer ook dickwijls lasten contratie van dien te doen met bomen ofte plancken opte boeyen te setten
10-8-1598: VERVOLG.

folio 317v
ofte te leggen, steygerende alsoe het water over die veendijck tot in der landtgenoeten hoeylanden tot haere groote schade dat oock die landtgenoten geërft zijnde me hare hoeylanden aen die noortzijde van der Grifte die selve landen ende fruchten van dien moeten abandonneren mitsdien zijn die niet en cunnen becommen overmits dat op die schutten in de hoeylanden leggende egeen bruggen nochte boomen sijn leggende daer zij haer hoy mogen overbrengen tenderende zulcx oock tot groote prejuditie ende naedeel van deselve geërffden. Item soe oock die dijckgreeff ende heemraeden in den verleden naewynter doer het groot opwater met gemeen clockengeslach nacht ende dach off tot conservatie ende welvaert van de veenen ende gemeene landtgenoeten tot haere grote costen (bedraegende ongeveerlick vierende twyntich gulden) dijck tegoet gehalden hebben die zulcx oock bij hunluyden niet en behooren gedraegen te werde, deses alles in consideratie genoemen, sullen die veengenoeten collegialiter in alles ende van punct tot punt te voorsien ende daerinne te remediëren opdat tusschen den langenoeten ende veengenoeten voortaen noedt correspondentie gehalden mach werden, ende d’wijle dese zijn streckende tot gemeene welvaert

folio 318
soe hebben dijckgreeff ende heemraden dese geteyckent op ten Xen augusti 1598 ende was ondertekent G. van Berck, J. de Keyser, Wouter Henricksz koster, J. Verwey, Goesse Claesz.
11-8-1598: Die gedeputeerde van de Staten ’s landts van Utrecht gesien hebbende d’ requeste hemluyden gepresenteert bij Aert van Eck, borgmeester ende Johan Toll, secretaris tot Rhenen voor haerselven ende van weegen die weduwe van zaliger Jan Mathysz van Hensberch, in pachte genomen hebbende achtiendalve mergen van de Cathusers veenen omtrent Emmichhuijsen gelegen, versouckende met d’selve achtiendalve mergen veens gadmitteert te worden in de gemeene Grifte hebben hemluyden ‘tselve geoctroyeert ende geconsenteert gelijck zij octroyeren ende consenteren bij desen welverstaende dat zij gehouden zullen weesen t’ accorderen met de veenraeden van de Geldersche ende Stichsche veenen van de costen van de doubbelde contributiën die zijluyden ende alle andere vrij persoenen gehadt ende

folio 318v
gedraegen hebben van ’t greven der selver Grifte met den aencleven van dien ende dat zij daerenboven schuldich zullen weesen tot prouffijte van de Domeynen te betaelen die doubbelde hondtgelden. Gegeven ’t Utrecht onder ’t zegel van de voorseid Staeten op de elffden augusti XVCachtende’tnegentich. Ende leger stondt ter ordonnantie van de verseid gedeputeerden. Ende was ondertekent G. de Ledenberch ende bezegelt mit een opgedruckt zegel.
21-12-1598: Die gedeputeerde van de Staten van de lande van Utrecht, gesien hebbende die requeste hemluyden gepresenteert bij Anthonis Jansz Quint, borger tot Amersfoort in pachte genoemen hebbende zeecker veen van de Cathuijser veenen omtrent Emmichuyserberch gelegen versouckende mit ’tselve veen geadmitteert te worden in de gemeene Grifte hebben hem ‘tselve geoctroyeert ende geconsenteert gelijck zij octroyeeren ende consenteren bij desen welverstaende dat hij gehouden zall weesen te accorderen mit die gecommitteerde van de Staten ende

folio 319
rentmeester van de Cathuysers over [...] ende torven die hij uuyt de veenen bij hem te doen maecken sall hebben te graven ende voorts met de veenraeden van de Geldersche ende Stichsche veenen van de costen van de doubbelde contributiën die zijluyden ende allen anderen vrij persoonen gehadt ende gedragen hebben van ’t graven der voornoemde Grifte met den aencleven van dien ende dat hij daerenboven schuldich zal weesen tot prouffijte van de Domeynen te betaelen die doubbelde hontgelden. Gegeven t’ Utrecht onder ’t zegel van de voornoemde stat, op den eenendetwyntichsten decembris XVCachtendetnegentich. Ende leger stondt aldus ter ordonnantie van de voornoemde heeren die gedeputeerden ende was ondertekent G. de Ledenberch, ende was bezegelt mit een opgedruckt zegel.
22-2-1598: Alsoe opten achsten dach february anno 1598 stilo veteri een groet ruemoer ende geruchte in Veenendael verhoort es worden besorricht weesende voor het groote zwaere opwassende water, sijn overzulcx veele totten huyse van Jan Anthonisz, herbergier in den Hullick vergadert, ende hebben uuyte hueren

folio 319v
gecommitteert Henrick Aelbertsz, Cornelis Jansz, Gisbert Gerritsz, Jan Martensz, Anthonis Rixsen, Willem Bogaert, Reyer Cornelisz, Jorien Goessenszoen ende Cornelis Cornelisz Clercq omme t’zamen op den negenden der voorseid maent te gaen tot Wageningen aen den dijckgraeff ende hemelraiden toespreeckende off het water hoger quaem hou men dan daermede doen zoude hebben overzulcx de boven geschreven persoenen daerheenen gegaen ende bevonden het water boven aen den dijck ende voort tot Wageningen gegaen ende aldaer laten vergaderen dijckgraeff ende hemelraden ten huyse van Bertelt van Straelen daer zij gecomen zijn mitbrengende die principaele geërffden als oock den burgemeesteren Jorden Verlaeck ende Estvelt ende alsoe die persoenen boven verhaelt den dijckgraeff mitten zijnen als voorseid aengaven oft water hoger quaem off zij dan die aerde niet zoude mogen haelen tot naesten landen tenminnesten schade om ons ende andere vuer schade te schutten zoeveer als ‘t mogelicken waer, waerop den dijckgraeff ende hemelraeden voor antwoort gaven dat zij anderluy aerde niet wech conde geven want binnenlandts noet geen aerde gehaelt was dan alzoe ’t mogelicken waer zoe wouden zij den geïnteresseerden alle behulp doen dyen ’t mogelicken waer om het Rijnwater te keeren maer het Waelwaeter nyet want haer docht dat den dijck well vyer off vijff voet hoeger zoude moeten weesen sou men ‘t
22-2-1598: VERVOLG.

folio 320
water van de Wael keeren, zoe weldich was den dwarsdijck, hebben dese boven verhaelde persoenen den dijckgraeff mitten zijnen aengegeven off Godt gaeff dat men deese reyse geen noot van ’t water en hadden off men niet zoude konnen maecken dat men den dijck hoger maeckten opdat men alle jaer met sulcke vreese niet en waer, daerop dat zij zeyden, jae zoe verre alle die gemeen geïnteresseerden den dijck wouden maecken voor een reyse op, ende die aerde die totten dijck gebruyckt zoude warden den luyden te betaelen die se toe quam nae behooren, ende ofter deur gewelt van water eenige waeyen inscheurden die wederom op te helpe mach want in heure macht niet en was om tegen den dwarsdijck te dijcken nademael Amersfoort ende alle omleggende stede landen well thyenmaell zoeveel schaeden daer leden als zij deeden waerop die voorgenoempde persoenen voor antwoort gaven dat in haer macht niet en was dan souden ‘t die andere geïntereseerde toe kennen geven, daerop die van Wageningen zeyden dat zij all haer geërffden zouden verschrijven tegen den yrsten donderdach nae Sint Geertrudis ende alsdan vijff off zes mannen uuytten heuren te committeren om eyntlicke mit die geïnteresseerde toe handelen zoeverre het doenlicken waer, waerop de boven verhaelde persoenen vanweegen de
22-2-1598: VERVOLG.

folio 320v
geïntereseerde geantwoordt dat zij oock zoe doen zouden ende gevent haer mede geïntereseerde toe kennen dat sij oock yemandts uuyten heuren wouden committeren omme mit haer daeraff te handelen waerop die van Wageningen zeyden soe verre daer geen luyden mit volmacht en quaemen wouden ze geen woordt staen, daerop de voornoemde persoenen alsmede geïntereseerde geantwoordt dat zij haer best daerinne zoude doen, sijn oversulx van een gescheyden, waernae de voornoemde persoenen mit een boot gevaren zijn nae den dwarsdijck om te besien oft waer was dat die van Wageningen zeyden, hebben bevonden dat den dwarsdijck ongeveerlicken acht voet hooger es dan ’t leechste van den Wageningenschen dijck ende den Betuweschen Rijndijck ongeveerlick vijff voet hooger dan ’t leechtste van den Wageningenschen dijck want alle ’tgunt verhaelt alzoe oprecht d’ waerheyt es hebben d’ voorschreve persoenen alsmede geïnteresseerde den principaell daer dese uuyt gecopieert es ondertekent in presentie ende onderschreven notaris anno 1598 den XXIIen february. Ende leger stondt aldus ter ordonnantie van deselve voorseid mede geïnteresseerde gecopieert ende oock in crachte van dien ondertekent anno et die ut supra ende was ondertekent Peter Ghisbertsz de Ebbenhorst, notaris.
1-10-1599: folio 321
Andere propositiën gedaen ende voorgehouden op den open reeckendach der veengenoeten van de Geldersche ende Rhenensche veenen den eersten ende tweeden octobris 1599.
In den eersten te committeren tot auditie van de reeckeningen zoe van den cameraer ende directeur als van de kerckmeesters van Veenendael.
Sijn tot hooren ende sluyten van dese reeckeninge gecommitteert Willem van Montfoordt, Celeman van Oemeren, Heyndrick Aelbertsz Lam ende Cornelis Clercq.
Item omme achtervolgende die octroy te eligeren nieuwe veenraeden.
Sijn gecommitteert ende genomineert Celeman van Oemeren, scholts tot Eede, Henrick Aelbertsz Lam, Cornelis Clerck, Aert van Leuwen, Floris Foeyt, Jan Aelbertsz ende Anthonis Rijcxz tot veenraeden als in desen.
Te eligeren een nieuwe kerckmeester in Veenendael.
Es geëligeert Jan Thonisz Dompelaer.

folio 321v
Off men den reeckendach voortaen alle jaer houden sall den XIIen augusti ofte Michaelis precys.
Es opnieuws geresolveert dat men den open reeckendach in den jaere XVIC naest comende houden zall in vrijmerckt van Sinte Michiel.

Up de requeste gepresenteert bij Cornelis Wesman, notaris ende secretaris van Veenendael teneynde men hem wederomme zoude gelieven als secretaris in ‘t offitie accepteren ende continueren es geresolveert dat Dirck van Bueren, notaris alsnoch voor een tijt lanck het voorseid secretarisampt sall in sijn plaetsche bedienen des wordt den cameraer indertijt belast dat hij den voorseid Wesman als secretaris voor dit naestcomende jaer zall betaelen voor zijn tractament achtien gulden.
1-10-1599: VERVOLG.

folio 322
Alsoe Cornelis Clercq aengenoemen heeft den Monickenwech uuyt te graeven ende denselven wech wederomme aen te maecken hebbende daervoor borch gestelt soe versouckt denselven Clerck consent omme den torff die daeruuyt gegraven zall worden deur die gemeene Grifte te mogen affschepen, ende verclaringe wat hij ter oorsaecke van dien sall hebben te contribueren ende te betaelen.
Die gemeen veengenoeten accorderen den voorseid Cornelis Clercq den Monickenwech in desen geroert in de gemeen Grite te mogen brengen mits alvoerens docerende van octroy van de heeren Staeten ende betaelende doubbelde contributie naer advenaent dat dieselve veenen bevonden ende genoeten zullen worden, alsoock maeckende denselven wech wederomme in sulcker breette ende hoochte dat daer niemandt oock dat die van Wageningen ende anderen niet en worden daerbij beschaedicht ofte verhyndert in eenigerwijs ende daer vooren stellen souffisante cautie ende voorts den selven wech zoe haest daer die uuytgegraven wordt wederomme toe te maecken dat daer nyemandt bij ’t gebruyck van dien verhyndert wordt.
Alsoe Celeman van Oemeren, schout tot Eede, veenraedt, ter oorsaecke van den Wageningenschen dijck omtrent ses daegen lanck op zijn eygen costen tot Aernhem es geweest mitten peerde, versouckt daervan contentement.
Es den voorseide Celeman van Oemeren daer vooren toegevoecht XVIII gulden.
1-10-1599: VERVOLG.

folio 322v
Cornelis die Clerck voornoemd ende Adam Henricxz cum suis versoucken achtervolgende seeckere acte van de veenraeden in date 1599 den Ven january mit omtrent ses mergen veens in de Grifte geadmitteert te worden mits betaelende doubbelde contributie in conformite van deselve acte ende accoordt daervan gemaeckt.
Es geresolveert (dat mits alvoerens exhiberende zijn brieven van octroy) dat men hem accordeert alsulcke mergentaelen als hij in’t gebruyck heeft in de gemeen Grifte te brengen mits betaelendedoubbelde contributie volgende ’t octroy ende d’ hooftsomme van dien opbrengende mitten intereste van dien naer advenant destijts ende pro rata, inganck nemende op huyden datum deses op vier termijnen alse Jacobi XVIC ende telcke jaer een rechte vierendeel ende daervan passerende acte van condemnatie ast behoordt.

Alsoe onder Cornelis Wesman als secretaris van Veenendael alsnoch eenige stucken zijn berustende dat men yemandt zall committeren omme d’selve aldaer te lichten ende in archivis te brengen ende dat d’selve noedich bevonden mochten worden geregistreert te worden.
Sijn daertoe gecommitteert Floris Foeyt, Willem van Montfoort ende Reynier Vereem ofte ’t meerdeel van dien die vaceren moegen.
Item alsoe in de reeckeninge
1-10-1599: VERVOLG.

folio 323
van de directeur verscheyde teercosten in uutgeven gebrocht worden die op de schouwe ende anders in Veenendael zijn gevallen ende verteert, wordt versocht hoe men daerinne zall voorsien ende sulcke groete costen voorcomen ende doen zall van de boeten op de schouwe gevallen.
Es geresolveert dat dese gedaene costen voor dese reyse zullen worden gepasseert in reeckeninge, ende zij voortaen toegesien dat daer zoe groete excessive costen niet en worden gedaen ende dat die gevallen boeten daertoe worden geëmployeert ende den veenraeden oft haeren cameraer wordt belast van de scholts van Rhenen afftevorderen die gevallen boeten ende die selve mede in reeckening te doen brengen.
Item alsoe den kerckmeester van Veenendael contrarie voorgaende resolutie in zijn reeckening in uuytgeven stelt d’ weduwe van Jan Joppen geweesene coster betaelt te hebben I gulden X stuvers ende noch den jegenwoordigen coster XV gulden, mitsgaders d’ overleeden schoolmeester als die costerije mede bedient hebbende drie gulden maeckende XVIII gulden off en all ‘tselve in reeckening zall passeren.
Es geresolveert dat men dese XVIII gulden ende I gulden X stuvers in reeckening zall passeren ende dat den schoolmeester ende coster tot wederseggens toe van de veengenoeten zall genieten XVIII gulden jaerlicx mits dat die naebueren van Veenendael buyten costen van deveengenoeten daer jaerlix zullen toeleggen tot behoeff van de verseid coster ende schoolmeester noch XXIIII gulden ende sall daer beneffens hebben die proufijten van de costerije daertoe van outs staende.

folio 323v
Noch alsoe den kerckmeester in uutgeven brengt een halff vath biers tot recreatie mitten predicant ende vrunden gedruncken seggende sulcx vanoudts gebruyck t’ zijn, off men ’tselve sall in reeckening passeren.
1-10-1599: VERVOLG.

Es geresolveert dat men dit halff vath biers niet en zall passeren in reeckening nemaer aldaer royeren.
Alsoe Johan Boegaert als contrerolleur gecommitteert van de veengenoeten presenteert zeeckere reeckening van zijnen ontfanck ende boeten gevallen op de gemeen Grifte off die gecommitteerden totte auditie van de reeckening mede zullen hooren ende sluyten ende hoe d’selve hem daerinne zullen hebben ende draegen.
Es geresolveert dat men mede dese reeckening sal hooren ende sluyten ende sall den contrerolleur voortsaen toe zijn alle die boeten te innen ende dieselve boeten naer behooren t’ employeren.
Item alsoe daer twee veenraeden binnen Utrecht ende vijff in Veenendael zijn residerende zijn genomineert ende gecommitteert

folio 324
ende dat den secretaris alhier binnen Utrecht mede es wonachtich, hoe dat d’selve veenraeden sullen besoingieren ende alwaer d’selve bij den anderen zullen comen ende vergaderen ende hemlieden hierinne hebben.
Es geresolveert dat men hem sall reguleren nae den octroyen ende ’t gebruyck hierop tot nochtoe geobserveert ende dat men in saecken van importantie binnen Utrecht sall compareren ende besoingeren ofte anders d’ opinie den anderen overschrijven naer gelegentheyt der saecke.
Johan Bogaert ende Willem Bogart versoucken dat alsoe den predicant in Veenendael zijne torffmul ende anders leggende es in ‘t choer van de kercke van Veenendael alwaer zijluyden hebben haer graffsteeden dat den voorseid predicant overmits dese vegelicke tijt geordonneert zall worden zijnen torffmull ende anders uuytet verseid choer te nemen ende d’selve daervan ontledigen.
Es geresolveert dat den predicant zijnen torff uuyt choer zall nemen ende ‘tselve ontledigen, des wordt denselven predicant geaccordeert ende toegeleyt drie ponden Vlaems ofte XVIII gulden omme die te employeren aen de huyse tot ’t opmaecken van een torfschuer omme zijnen torff ende brandt daerinne te leggen.
Willem Pauwelsz versouckt
1-10-1599: VERVOLG.

folio 324v
alsoe ’t verleeden jaer geresolveert es dat men die torven gegraven op de onvrije veenen souden deur die gemeen Grifte moegen woeren mits van een yeder schip torff betaelende ten behoeve van de kercke die somme van VIII gulden ende dat ‘tselve beleth wordt bij eenige die niet en willen lijden dat men in haer wijcken zall laeden ende deurvaeren off men niet en verstaet dat men sulcx gehouden es te lijden mits hemluyden voor yder schip torffs betaelende twee gulden.
Alsoe dese uuytfaert der der onvrijen veenen gratieuselicken es geconsenteert zullen diegheene die ‘tselve begeeren te genieten hem laeten vynden aen den gheenen die die wijcken toecoemen ende van hemluyden daertoe consent te verwerven.
Joncker Willem van Zuylen van Nyevelt heeft verthoent een quitantie bij Harman Scharpinck als cameraer der Geldersche ende Rhenensche veenen gepasseert den lesten january 1587, inhoudende d’ somme van LXXX gulden deur Anthoenis Rycxz vanweegen Nievelt betaelt in minderinge van Nijevelts contributie ende dat den

folio 325
voorseid Scherpinck d’selve penningen in reeckening niet en heeft gebrocht, soe versoeckt den voorseid Nijevelt dat den voorseid Scherpinck hem die voorseid LXXX gulden mitten interesse van dien zedert date verseid aen den caemeraer indertijt de verschreve veenen zall offhouden ende daervan vrijen, ende heeft Scherpinck voornoemt aengenoemen ende belooft die voorseid tachtentich gulden aen handen van den voorseid cameraer te betaelen ende den voorseid Nievelt die off te houden mits hebbende restitutie van de verseid quitantie seggende den voorseid Scherpinck in de voorschreve interesse ongehouden te zijn, doch zijn d’selve parthijen daernaer onvermindert een yegelicken zijn goet recht verdraegen dat de voorseid interesse sall blijven staen tot op den naesten reeckendach omme alsdan die voorseid interesse den voorseid veengenoeten bij dengheenen
1-10-1599: VERVOLG.

folio 325v
die daerinne gehouden es promptelick te doen betaelen ende sall d’ executie van deselve interesse middelretijt geschorst blijven.

Up ’t aengegeven van joncker Willem van Zuylen van Nyevelt omme mitten veengenoeten te mogen reeckenen belangende hairluyden questie voor den commissaris van den Hove hangende ongedecideert van zijn verscheenen contributiën ende andersins hebben die veengenoeten (onvermindert een yder sijn goet recht ende behouden haerluyden recht van executie) gecommitteert Jacob van der Maeth, Raedt etc., Reynier Vereem ende Gerrit van Dompselaer omme parthijen questiën te hooren ende die reeckening te deursien ende dat mitten eersten ende te vergelijcken est doenlick.

folio 326
Op ’t aengeven van de veenraden der Geldersche ende Rhenensche veenen daerbij zij geprotesteert hebben jegens Wouter Peterszoen ende Ermgardt Gerritszoen van Houten als moetwillige schippers dat zijluyden gelegen hebben geladen mit haer torffschepen voor ’t Swarte start schut ende niet en hebben willen deurvaeren, hoewel den vaertmeester ‘tselve schuth nedergewonden hadde omme ordentelicken die schepen aff te laeten ende dat die verseid moetwillige schippers nochtans haer schepen hielden voor ’t schuth in de Grifte vastgemeert sulcx dat den vaertmeester uuyt nootshalven omme het water te behouden ’t schuth wederomme heeft moeten laeten vallen, es geresolveert dat men hiertoe sall employeren die hoege overicheyt van den lande ’t zij van den mombaer der Cancelrije tot Aernhem, procureur-generael van den Hove van Utrecht, drost van Veluwe ofte den officier van Rheenen omme daerinne geremedieërt te worden.
1-10-1599: VERVOLG.

folio 326v
Op ’t versouck van Claes Jeroensz, Wouter Goessensz ende Gerrit Heyndrixz Lam als gecoft hebbende d’ affgrifte van Doenreweerts veen versouckende te mogen corten aen haer contributie alsucke hondtalen slijcx met den interesse van dien als bevonden zoude worden bij den veenraden door het graven der gemeen Grifte uuyt ’t voorseide veen gegraven t’ zijn, verstaen die veengenoeten daerinne ongehouden t’ zijn.
1-10-1599: Andere propositiën bij memorie gestelt op den open reeckendach der veengenoten gehouden den eersten ende tweeden octobris 1599 omme bij den voorseid nieuwe veenraden daerop te resolveren ende ordonneren.
In den eersten te eligeren eenen nieuwen cameraer.
Den IIIen octobris ’99 hebben Floris Foeyt, Aert van Leuwe, Celeman van Oemeren, ende Cornelis Clercq op ’t behagen van d’ andere veenraeden tot cameraer geëligeert ende gecontinueert Reynier Vereem mit expresse last omme allen die restanten bij executie in alder diligentie te innen ende mit d’ eerste penningen die begonste ende nodichste wercken te voltrecken.

folio 327
Noch te eligeren eenen nieuwen directeur.
Es geëligeert ende gecontinueert Cristiaen Aelbertsz Lam tot directeur invoegen als boven.
Mitsgaders te committeren een contrerolleur in ‘t Veen wonende.
Es daertoe gecommitteert Adam Henrixz all mede op ’t behaegen als boven.
7-10-1599: Den VIIen octobris 1599 ontfangen een acte onder d’ handt van Adam Henrixz, notaris in Veenendael van date den Ven octobris waerbij Hendrick Aelbertsz Lam, Anthonis Rijcxz ende Jan Aelbertsz die nominatie van de voorseide cameraer directeur ende contrelleur als veenraeden hebben geavoyeert ende daerinne geconsenteert breder naer luyt die voorseide acte daervan zijnde.
24-8-1599: Die veenraeden der Geldersche ende Rhenensche veenen hebben geprotesteert

folio 327v
ende protesteren mitsdesen jegens Wouter Petersz ende Eimgbert Gerritsz van Houten als moetwillige, dat van costen, schaden ende intereste dyen zij veenraden mitten veengenoeten lijden zijn durch denselven onwillige stroemvaerders, leggende geladen mit haer turffscheepen voor ‘t Zwaluwestart schuth, ende willen niet doorvaeren hoewel den vaertmeester ’tselve schutt neder gewonden hadde omme ordentelicken de schepen aff te laten, nochtans houden d’ voorseid moetwillige schippers haer schepen voor ’t schutt in de Grifte vast gemeert, sulcx dat den vaertmeester uuyt nootshalven om ’t water te behouden ’t schut wederom heeft moeten ophaelen, dese protestatie als verhaelt es gedaen bij den edele Roeloff van Baeren van Schoenauwen als volmacht scholtz vanweegen den edele Celeman van Ommeren, scholtus des ampts Eede ende den edele Johan Bogart, voorts Adam Henrixz als getuygen anno XVCnegenende’tnegentich den XXIIIIen augusti stilo veteri ende was ondertekent aldus Roeloff van Baeren van Schoenouwen, Jo. Bogaert, Adam Henricksz. Ende leger stondt noch es geresolveert dat men hiertoe sall employeren die hoege oevericheyt van den lande ’tzij van den mombaer der Cancelrije Aernhem, procureur-generael van den Hove van Utrecht, drost van Veluwe ofte officier van Rheenen omme daerinne geremedieërt te worden.
5-10-1599: folio 328
Alsoe Floris Foeyt, Ceelman van Ommeren, Aert van Leuwen, Cornelis Clerck, als veenraeden op woensdach lestleden binnen Utrecht geraempt hebben Reynier Vreem tot cameraer, Corstiaen Aelbertsz tot dierecteur, Adam Henricksz tot contleur, ’twelck die apsentes veenraeden als Henrick Aelbertsz Lam, Anthonis Rijcxz ende Jan Aelbertsz mede geavoyeert ende geconsenteert hebben, sall derhalven den cameraer gelieven aensien deses alhier te vuegen om de restanten uut te vorderen also d’selve tot t’ gemeens wercken notelick vandoen sijn, oft bij zoeverre den cameraer datelick niet gelegen is te comen sall gelieven d’ restanten te extraheeren ende den directeur over te senden opdat d’selve bij hem innegevordert mochten worden. Hier met den Almachtigen bevoolen uut Veenendael den 5 octobris 1599 ende leger stondt ter ordonnantie de veenraeden binnen Veenendael residerende ende was onderteyckent A.H. Venendaell ende het opschrift in dorso staende was luydende aldus edele seer wijse Floris Feyt wonende achter Sint Peters t’ Utrecht ende leger, recepta 7 octobris 1599.
29-9-1600: folio 328v
Propositiën voorgehouden ende geproponeert mitsgaders geresolveert op den open reeckendach gedaen ende gehouden binnen Utrecht den XXIXen ende lesten septembris XVIC ende dat der veengenoeten van de Geldersche ende Rhenensche veenen.
In den eersten te committeren tot auditie van de reeckening zoe van den cameraer ende directeur als van de kerckmeesters van Veenendael.
Sijn tot desen eynde gecommitteert Celeman van Oemeren, Willem van Montfoort, Henrick Aelbertsz Lam ende Cornelis de Clercq.
Item omme achtervolgende die octroy te eligeren nieuwe veenraden.
Sijn mitte meeste stemmen geëligeert tot veenraden Floris Foeyt, Aert van Leuwen, Celeman van Oemeren, Cornelis Clerck, Bert Cornelisz, Henrick Aelbertsz Lam ende Peter Henricksz.
Te eligeren eenen nieuwen kerckmeester in Veenendael.
Es geëligeert Wouter Goessensz.

folio 329
Item off men den voorseid open reeckendach voort alle jaer houden zall op den XIIen augusti ofte Michaelisdach precys.
Es geresolveert dat men den open reeckendach in den jaere XVIC een, naestcomende houden zall in de vrijmerckt van Sinte Michiel.
Item alsoe daegelicx veele doleantiën ende clachten coemen onder ende in ‘t overhaelen van den peylboom oft niet geraetsaem ende noedich es dat men noch eenen boom voor den tweeden boom (weesende den derden boom) hangen zall beneden nae de Grebbe toe omme daerdeur te voorcoemen die moetwillicheyt van de schippers.
29-9-1600: VERVOLG.

Es goet gevonden ende geresolveert dat men noch een darden boom hangen zall ende beneffens dien die colck verdiepen omme die schepen die op den boom zouden moegen blijven sitten terugge te trecken ende te doen lichten, ende te verwachten een ander vaert, volgende voorgaende ordonnantie ende resolutie.
Cornelis Wesman, notaris ende secretaris van Veenendael heeft mondelinge versocht mits zijn convalescentie wederomme in zijn offitie van secretaris ampt geadmitteert te worden.
Ende es geresolveert dat Dirck van Bueren, notaris voor dit naestcomende jaer het voorseid secretaris ampt in zijn plaetsche zall bedienen des wordt den cameraer indertijt belast dat hij den verseid Wesman als secretaris voor ’t naestcomende jaer zal betaelen voor zijn tractement als in de verleeden jaere, XVIII gulden.

folio 329v
Alsoe daervoor dit jaer twee veenraden binnen Utrecht ende vijff veenraeden in Veenendael residerende, zijn genomineert ende gecommitteert ende dat den secretaris alhier binnen Utrecht mede es wonachtich es geresolveert dat die verschreve veenraeden hemluyden zullen reguleren nae de octroyen ende ’t gebruyck hierop tot noch toe geobserveert ende dat men in saeke van importantie binnen Utrecht zal compareren ende besoingneren ofte ander d’ opinie den anderen overschrijven naer gelegentheyt der zaecken op peyne van nullitee van haerlieden besoingie ende resolutie van dien.
29-9-1600: Cornelis de Clerck heeft volgende die resolutie op ’t voorgaende jaer genomen geëxhibeert seeckere octroy van de heeren Staeten in date 1598, den XXIen decembris houdende op Anthonis Jansz Quint, borger tot Amersfoort ende zall hem voorts reguleren volgende die resolutie op ’t voorgaende jaer genoemen ende d’ octroyen daervan zijnde.

Es bij den veengenoeten geresolveert dat alle diegheenen die geaccordeert es haerluyder

folio 330
veenen die onvrije zijn in de gemeen Grifte te brengen op doubbelde contributie volgende d’ octroyen ende daervan passerende behoorlicke brieven ende acte van condempnatie voor den Hove van Utrecht ofte gerechte van Rheenen ende dat deselve persoenen niet alleen in gebreecke blijven die voorseid brieven ende acte te passeren nemaer oock weygerich zijn die voorseid veenen te begroeten, doen meeten aen te brengen ende haerluyder doubbelde contributie te betaelen, den cameraer indertijt wordt belast die voorseid persoenen mit alle middelen van executie aenhaelinge van schepen ende torven ende andersins tot ‘tgeene verseid es op ’t spoedelickste ende mitten eersten te compelleren ende constringeren ende alle restanten te innen voor zoeveel doenlick ende moegelick zijn zall zoewel in Gelderlandt als in den gestichte van Utrecht.
29-9-1600: Den dijckgraeff, heemraeden ende gemeen geërffden in de Grebbe es op haerluyder versouck bij requeste gedaen voor apostille geaccordeert ende den cameraer indertijt belast eenen breeden ende groeten boem nae den eysch te leggen voor de passanten over het Grebbeschut, alwaer welleer een boom ofte brugge gelegen heeft.

folio 330v
Up ’t mondelinge versouck vanweegen die gasthuysemesters tot Rhenen gedaen versouckende haer affgescheepten onvrijen torff in den verleden ende dese jegenwoordige jaeren affgescheept omme Goodts wille te willen remitteren ende quitschelden ‘tgeene d’selve daervan aen de kerckmeesters in Veenendael schuldich zijn es geresolveert ende d’selve uuyt gratie geaccordeert ende sonder getoegen te worden in consequencie geremitteert ‘tgeene ’t verseid gasthuys daervan voor haer helfte alleen schuldich es ende hebben te betaelen welverstaende dat diegheenen die den verseid torff ten halven hebben gegraven gehouden zullen zijn haer helfte aen de verseid kerckmeesters gelijck anderen te betaelen.

Up ’t versouck bij requeste gedaen bij Theodorus Siliginius, predicant in Veenendael versouckende hem geaccordeert te worden voor de torffschuer bij hem doen timmeren ende daervooren hem op den verleeden reeckendach anno 1599 geaccordeert es XVIII gulden ‘tselve te verhoogen tot L gulden toe.

Es gepersisteert bij de voorgaende resolutie welverstaende alsoe den predicant van de kercke eenig steenen heeft genoeten dat hij daervan niet en zall hebben te

folio 331
betaelen ende noch zall mogen zoeveel van de kercken kalck genieten als hij tot strijcken van zijne pannen van noede hebben zall ende vorder niet, des zall hem den cameraer betaelen die verseid XVIII gulden den voorseid predicant ’t verleden jaer teneynde verseid toegevoecht.
29-9-1600: VERVOLG.

Item alsoe Willem Pauwels als kerckmeester in Venendael op zijne reeckeninge in ontfanck brengt voor een graffsteede bij Willem Boegart gecoft gelegen in ‘t choer daer zijne huysfrouwe inne begraven leyt bij provisie gestelt op XII gulden te resolveren off men den voorseid Boegaert die voorseid graffsteeden daervoor gunnen zall, ende ‘tselve alsoe in reeckening passeren.

Es geresolveert ende goet gevonden dat men in ‘t voorseid choer geen graffsteede voor eens twaeloff gulden zall vercoopen ende dat daeromme die kerck die graffstede aen haer zall behouden ende voor ‘t openen van de verseid graffsteeden genieten als van andere graffsteeden eens twee gulden ende dat den kerckmeester den voorseid Boegaert die resterende thien gulden van hem ontfangen zall restitueren

folio 331v
Up ‘t versouck bij requeste gedaen bij Willem van Dompselaer, schoelmeester in Veenendael dolerende dat hij geen betaelinge van XVIII gulden hem op den voorgaende reeckendach bij de naebueren van de Stichtsche zijde toegevoucht en can becomen wordt gepersisteert bij de voorseid voorgaende resolutie ende zall hem hebben diensaengaende t’ adresseren aen buermeesters van Venendael aen de Stichtsche zijde omme zijn gagie aldaer te becoemen die versocht worden d’selve betaelinge te doen volgende ’t consent op den verseid reeckendach gedragen.

Aengaende ’t versouck mede bij requeste gedaen bij Jan Willemsz onderschoelmeester aldaer versouckende seeckere pensie mitsgaders zijnen brant es hem zijn versouck ontseyt.

Op ‘t versouck gedaen bij Wouter Evertsz schutmeester versouckende (mits zijn sobere gagie) voor zijn dienste noch een cledinge tot discretie van de heeren veengenoeten ende es zijn versouck invoegen alsboven ontseyt dan regardt genoemen op zijn extraordinaris diensten ende moeten voorgaende tot desen tijt gedaen es hem
29-9-1600: VERVOLG.

folio 332
uuyt sonderlinge gratie ende sonder getoegen te worden in consequentie geaccordeert eens d’somme van acht gulden die den cameraer belast wordt hem te betaelen.

Item omme den Monickenwech te mogen meten als oock die veenen van Claes Lambertsz ende de weduwe van Cors Aelbertsz mits alvoerens verthoenende octroyen van de heeren Staeten ende stellende cautie volgende voorgaende resolutie ende hem daernaer regulerende zijn gecommitteert den cameraer indertijt, Henrick Aelbertsz Lam ende Harman Scherpinck.

Item alsoe die Molenbrugge ongerepareert blijft leggen, in archivis te zien tot wiens lasten d’selve es staende ende wien d’selve zall hebben te maecken ende t’ onderhouden.

Harman Scherpinck sustineert dat alsoe hij in ’t verleden jaere 1599 bekent ende tot zijnen laste genoemen heeft

folio 332v
voor joncker Willem van Zuylen van Nijevelt aen handen van den cameraer te betalen ende den verschreven Nijevelt aff te houden die somme van LXXX gulden blijvende den interesse van dien in questie totdat op dese reeckendach daerop zoude weesen geresolveert ende dat hij zulcx erronie zoude hebben bekent ende belooft ende naemaels bij cedulle van den voorseid Nyevelt ende onder zijn eygen handt vermoegens die reeckeningen daervan gedaen contrarie zoude blijcken dat hij mitte voorseid
29-9-1600: VERVOLG.

veengenoeten zoude mogen heerrekenen ende liquideren waerjegens die veengenoten persisteren bij des verseid Scherpinckx beken ende beloofte anno 1599, als voorens gedaen ende liquidatie daerop tusschen die veengenoeten ende den verseid Nijevelt gevolcht alwaer denselven Nijevelt de voorseid LXXX gulden mitten interesse van dien betaelinge hebben gestreckt ende alsulcx ongehouden zijn mitten verseid Scherpinck te heerreeckenen ende liquideren stellende parthije jegens parthije als den verseid Scherpinck jegens den voorseid Nyevelt

folio 333
van Utrecht gesien hebbende de requeste hemluyden gepresenteert bij Claes Lambertsz wonende in Veenendael van de magistraet van Rhenen ende den Dijckers Achterberch gecoft hebbende drie mergen veens, versouckende met d’selve drie mergen veens geadmitteert te worden in die gemeen Grifte, hebben hem ‘tselve geoctroyeert ende geconsenteert gelijck zij octroyeren ende consenteren bij desen welverstaende dat hij gehouden zall weesen te accorderen met de veenraeden van de Geldersche ende Stichtsche veenen van de costen van de dubbelde contributiën die zijluyden ende allen andere vrijen persoenen gehadt ende gedraegen hebben van ’t greven derselver Grifte metten aencleven van dien ende dat zij daerenboven schuldich zullen weesen tot prouffijte van de Domeynen te betalen de dubbelde hontgelden. Gegeven ’t Utrecht onder ’t zegel van de voorseid Staten op den lesten septembris zesthienhondert. Ende leger stondt ter ordonnantie van de voorseid gedeputeerden, ende was ondertekent G. de Ledenberch ende was besegelt mit een obgedruckt zegel.
30-9-1600: Die gedeputeerden van de Staten ’s landts

folio 333v
van Utrecht, gesien hebbende de requeste hemluyden gepresenteert bij Cornelis Cornelisz Clercq in pachte genoemen hebbende zeeckere plaetsche ende parthije veens genaempt den Monickenwech, versouckende mit ’selve geadmitteert te worden in de gemeene Grift hebben hem ‘tselve geoctroyeert ende geconsenteert gelijck zij octroyeren ende consenteren bij desen wel verstaende dat hij gehouden zall weesen te accorderen met de veenraeden van de Geldersche ende Stichsche veenen van de costen van de doubbelde contributiën die sijluyden ende alle andere vrije personen gehadt ende gedraegen hebben van ’t greven derselver Grift met den aencleven van dien ende dat zij daerenboven tot prouffijte van de Domeynen te betaelen de doubbelde hontgelden. Gegeven ’t Utrecht onder ’t zegel van de voorseid Staeten op den lesten septembris zestienhondert ende leger stondt ter ordonnantie van de voorseid gedeputeerden ende was ondertekent, G. de Ledenberch ende bezegelt met een opgedruckt zegel.
20-10-1600: Die veenraeden der Gelderze ende Rhenenze

folio 334
veenen hebben gecommitteert en comitteren bij deesen Floris Foeyt omme te doen registreren bij den secretaris Wesman als Bueren alle acten schriften ende tractaten van de veengenoten die zedert eenige jaeren herwaerts bevonden worden niet geregistreert te zijn hemluyden daerinne assisteren assisteren ende d’selve voorts bij inventaris in arsivis van de veengenoeten te formeren ende in ordinen te redigeren ende zall van zijne moeten ende vacatiën gecompenseert worden, sulcx men bevynden zall te behooren. Actum den XXen octobris XVIC ende leger stondt ter ordonantie den veenraden vornoemd ende was onderteyckent A.H. Venendael.
18-5-1601: Aen den Hove van Gelrelant. Geeft dienstelick te kennen Reynier van der Eem cameraer ofte rentmeester van die Rhenensche als Gelresche venen hoe dat hij in die maent van februarie lestleden alhier gesuppliceert heeft om te mogen hebben brieven daerbij den

folio 334v
scholtus van Eede bevolen mocht worden hem suppliant in ’t vorderen van die uuyt gesette contributiën te assisteren ende ter noet den onwilligen t’ executeren etc. Vermogens d’ requeste hieraen hangende daerop geordonneert te exhiberen copye van ‘t octroy den veengenoeten voortijts gegeven ofte extract desselven om elcx, und dat appoinctement voldoende heeft suppliant in die camere van de reeckeningen extract gevordert ende bij de requeste gefuecht daerinne te vynden dat de drost bij u edele luyden V gulden aggreatie ende schouttet stelden zelde die zijn stedige residentie op ’t veen selde moeten houwen diewelcke met den veengenoeten tenminsten drie onpartijdige mannen den solde onvertochgelick recht over dwarsnacht nae wijdere inhalt vandt selve extract waernae u edele luyden V gulden an dese de drost gescreven um te weeten woe sulcx waer geholden, ende zoe de drost gerescribeert daervan nyet te weeten ofte bij zijne tijden daervan nyet te hebben vernomen hebben u edele luyden V gulden ten dardendeel geappointeert dat suppliant in ider veen die prothocolle zolde doen doersien ofte olde luyden daerop hoire etc. Vermogens die apostille derhalven gegeven, gedateert den 24 april 1601, und soe vanweegen des suppliants die voorseid apostille gesonden is worden aen den scholtus van Eede om sich op ’t Veen daerop te willen informeren etc. die volgents op ‘t Veen geweest de olde cameraers gesproocken de geantwoort dat sulcx als
18-5-1601: VERVOLG.

folio 335
in ’t appoinctement mede brenget noch in die Stichsche noch Gelresche veenen zij onder hadden und dat die voorige cameraers haer achterweesen hebben geïnnet bij anholdinge van de schepen die geladen waeren und daat ‘tselve alsnoch geschiet dan is die rechte oorsaecke van dat suppliceren dat die uuytsettinge nyet alleenich geschiet over die veenen die gegraven worden dan over alle landen in ’t Veen liggende nemptelick daervan die eenige niet en worden opgesteecken, eenige uuytgegraven zijn ende oversulcx door ofte bij anholdinge van de schepen tot betaelinge niet en konnen gedwongen worden, waeromme die suppliant versoeckt dat den scholtis van Eede als dagelicx richter over in ’t gerde bevolen mach worden ten versoecke des suppliants te peynden an de gerede goederen der onwillige betaelders soe hij dagelicx onder zijn onderdanen is doende ende nae landtrecht geschieden mach und dat in cas van oppositie de scont mach comen voor dit aenstaende landtgericht opdat de suppliant bij provisie tot eenige administratie van justitie mach geraecken dit doende etc. Ende voor in capite stondt aldus die suppliant sel sichselffs mit alsulcke middelen van rechte behelpen als hij ’t best befinden sall te behooren. Actum den XVIIIen may XVICund-een ende was ondertekent Sluijsken.
24-4-1601: folio 335v
Aen den Hove van Gelderlandt. Verthoont dienstelick Reynier Vereem, burger der stadt Utrecht, cameraer ofte rentmeester van de Rhienensche ende Geldersche veenen hoe dat in de verleden jaeren bij die gemeyne veenraiden verscheyde uuytsettingen ende omslagingen gedaen ende gemaeckt zijn op die mergen ende roeytaelen der voorseide veenen om daervan te doen die costen van dijcke, brugge, Grifte, sluysen, schuttinge ende andersints welcke uuytsettinge hij zeer qualick can becommen ende daerom aen den hove van Utrecht versocht gehadt authorisatie op een pander, te zien bij die requeste ende apostille hier aenhangende maer alsoe die pander niet vorder commen can eder executie doen dan soe vern die Rienensche veenen strecken. Versoeckt dienstelick brieven aen Ceelman Ommeren scholtis tot Ede, daerbij hem bevolen worde hem suppliant in ’t vorderen van de uuytsettingen te assisteren ende ter noot die onwillige van de Geldersche zijde te executeren bij forme ende maniere als hij des heeren schattingen ende uuytsettingen te innen gewoontlick is dit doende etc. Ende voor in capite stondt geappoincteert aldus

folio 336
die suppliant vuege hierbij copie des octroyes der vehengenoeten eertijts gegeven off copie oder extract van dien om daernae te mogen zien die forme van executie daerinne verlehent. Actum den XIIen februari XVI I. ende was ondertekent, Sluijsken ende leger stondt edele vermogende heeren idt heeft Reynier Vereem alhier in de Grifte doen zoecken idt octroy anno 1545 den dato 29 marty van de Grifte der Renensche ende Gelresche veenen opgericht und daer niet vindende ‘tselve doen zoecken in de camere van de reeckeningen ende bij de lectuyre
24-4-1601: VERVOLG.

deselven bevonden dat heeren ende meesters Adriaen Nicolai ende edele Wilhelm van Diem bij Keyserlicke Majesteyt in ’tselve octroye gecommitteert zijn naer der articulen onder den geërffden te concipiëren ende te besluyten als oir W. ende L. volgents gedaen, ende anno 1553 alomme gepubliceert zijn daervan extract hier overgelecht wordt met A. Daerbij te bevynden hoe om die boeten ende delicten ende met wat maniere ende voor wien geprocedeert zall worden.
Sulcx dat suppliant verhoept u edele luyden ende gedeputeerde wel te zijn befuecht den scholtis van Ede te beveelen ‘tgeene in desen requeste bij hem suppliant versocht wordt, waer onder geschreven stondt verte. Ende hetselve bladt omslaende hebbe bevonden geschreven staen als volcht

folio 336v
‘t Hoff etc. ordonniert dat die suppliant behoorlick zall doen blijcken hetzij uut die prothocollen van de veenraedt off attestatiën van olde luyden, des kennisse hebbende hoe ende in wat manieren het tot nu toe geholden is op ’t executieren tegens d’ onwilligen, ende off volgende d’ ordonnantie van den jaere van XVC LIII tot dien eynde bij den drost van Veluwen eenen stadholder gestelt sij off nyet, ende zoe niet uut wat redenen sulcx onversocht off achtergebleven es. Actum t’ Arnhem den XXIIIIen aprilis XVIC ende I ende was ondertekent Sluijsken.
28-11-1553: Extract
Item off yemant gebroeckt hebbende, oft daervan geaccuseert zijnde hem zoude willen gerechtelick opposeren, zall sulx geschien voor den gerechte daer sulcx gevallen is onder dwarsnacht, te weeten indien zulcx geviele op ten grond van Utrecht voor den schout ende gerechte van Renen, welverstaende dat d’ opposant in rechte niet ontfaen sall worden alleer hij genamptiseert zall hebben van den boeren hem opgeleyt.

folio 337
Ende van den delicten ende boeten de vallen zullen Gelresche grondt, gelegen onder ’t drostampt van Veluwen also daer een lancsaem recht is soe sall dieselve drost bij aggreatie van onsen Cantzeler ende Raeden in Gelderlandt voorseid eenen stadtholder oft schouttett gehouden zijn te stellen die zijn stedige residentie opten veenen zall moeten houden, die welcke over zulcke delicten ende boeten mitten veengenoeten die hij daertoe zall mogen nemen, ten minsten tott drie onpartijelicke mannen sall doen overtoechlick recht overdwarsnacht. Ende leger stondt geëxtraheert uut de ordonnantie van der nyer Griften in den Gelreschen ende Rhenensche venen in date den XXVIII novembris 1553 staende geregistreert in ‘t perchemynen register notiert A. berustende in die camere van de reeckeningen t’ Arnhem ende accordieert daermede bij mij Schrassert, subscripsit.
5-10-1601: Propositien voorgehouden ende geproponeert mitsgaders geresolveert op den

folio 337v
open reeckendach gedaen ende gehouden den Ven ende VI octobris XVIC ende een ende dat bij de veengenoeten van de Geldersche ende Rhenensche veenen.
In den eersten te committeren tot auditie van de reeckeningen zoe van den cameraer ende directeur als van de kerckmeesters van Veenendael.
Sijn ten fyne als in desen gecommitteert Floris Foeyt, Willem van Montfoordt, mr. Jacob de Wys, Henrick Aelbertsz Lam.
Item omme achtervolgende die octroyen te eligeren nieuwe veenraden.
Sijn mitte meeste stemmen tot veenraeden geëligeert ende gecommitteert Floris Foeyt, Celeman van Oemeren, scholtz tot Eede, Willem van Montfoort, Henrick Aelbertsz Lam, Peter Henricksz, Christiaen Aelbertsz Lam ende Cornelis Cornelisz Clerck.
Te eligeren eenen nieuwen kerckmeester in Veenendael.
Es geëligeert ende gecommitteert Cornelis Jansz van Mechellen.

folio 338
Item off men den verseid open reeckendach voortaen alle jaer houden zall op den XIIen dach augusti ofte op Sinte Michielsdach den XXIXen septembris.
Es geresolveert dat men dit toecomende jaer den open reeckendach houden sall op Sinte Michielsdach den XXIXen septembris in de vrijmerckt ’t Utrecht.
Noch alsoe daer daegelixe veele ende verscheyde de clachten ende doleantiën coemen over die moetwillicheyden der schipperen ende haerluyder ongeregeltheyden zoe in ‘t overhaelen van den peylboom ende anders ende dat temeer zoe die boete van dien maer en es vijff gulden ende mitsdien die schippers daerop niet veel en passen ofte achten off daerom niet geraeden en es aen de edele heeren Staeten van Utrecht te versoucken daerinne naerder geremedieërt ende die voorseid boete van vijff gulden geaugmenteert te worden op vijff ofte ses ponden Vlaems ende andere arbitrale correctie etc.
5-10-1601: VERVOLG.

Es geresolveert dat men hierinne zall observeren d’ oudeordonnantie ende zulcx doende mitten offitiers ende zijne assistenten die schippers mit haer schepen terugge doen haelen ende laeten leggen over haer buerten ende ingevalle d’ offitiers aldaer daerinne negligent zijn ‘tselve den Hove van Utrecht te kennen te geven ende versoucken daer foer autorisatie op den heere procureurs ende zijne substituyt.

folio 338v
Item alsoe op den XXIen octobris 1600 bij de veenraeden op ‘t behaegen van de veengenoeten es geresolveert.
Eerst dat Rochus van Dulcken cum socys van de twaelff mergen die doubbelde contributie voor d’ een helfte datelicken zullen betaelen alse d’ helfte van VICLXXVIII gulden mitten interesse van ‘t geheel capitael mits leverende brieven van indempnite op des Kathuysers goederen aengaende die van Waegeningen volgens d’ apostille op haerluyder versouck anno 1594 gegeven.
Wordt aengenoenoemen ende belast den cameraer dese penningen datelicken te innen ende dat den voorseid Rochus van Dulcken cum socys die resterende hooftsomme in de toecomende naevolgende jaeren zullen offlossen mitten interesse ofte renthen van dien ende d’selve penningen bij executie innen als volcht.
Item noch aengaende zijn andere twee perceelen d’ eene van sestalven ende ’t ander van vijff mergen, dat hij zall alvoerens verthoenen zijn octroy ende het capitael van de doubbelde contributie beloopende IIICXIII gulden, XV stuvers ende IIICXII gulden, X stuvers zall lossen in vier termijnen alsoe datelick een vierdepaert ende voort alle jaer naer date als boven een rechte vierdepaert mitte renthen van dien mits stellende goede hypotheecqz ende verseeckerheyt voor de voorseid afflossinge ende leverende brieven van indempnite alsboven.
5-10-1601: VERVOLG.

folio 339
Wordt aengenoemen als in den tekst ende sal men d’selve penningen in conformite van dien innen ende brieven doen passeren als in den tekst op peyne van reële executie als volcht.
Insgelijcx alsoe Cornelis Lambertsz ten daege verseid bij de verseid veenraeden op ‘t behaegen van de gemeen veengenoeten es geaccordeert (gesien zijn otroy) dat hij drie mergen veens gelegen in de Dijcker meente Achterberch in de gemeen Grifte zoude brengen ofte zoeveel mergentaelen als d’selve bij metinge bevonden zoude worden ende dat op de lasten van de doubbelde contributie in der voegen als die pachters van de Monickenwech geaccordeert es ende bovendien op

folio 339v
elcke mergen tot behoeve van de kercke betaelende ses gulden ende die voorseid contributie penningen te betaelen op drie termijnen telcken een rechte dardendeel daervan ’t eerste termijn gevallen es Johannis XVIC ende-een ende zoevoorts vervolgende, ende zoe totte voorseid metinge waeren gecommitteert Harman Scherpinck, Henrick Aelbertsz Lam ende Aert van Leuwen, cameraer soe zijn entlick bij metinge d’selve veenen groot bevonden drie mergen, drie hondt ende die contributie penningen te bedraegen IICXXV gulden XV stuvers ende voor de kercke in Venendael XXI gulden.
Dese octroy es gedateert den lesten septembris 1600. Wordt aengenoemen ende geapprobeert mits hiervan passeren behoorlicke brieven zoe van de voorseid doubbelde contributie als allen anderen uuytsettingen die naemaels vallen ende uuytgeseth zullen moegen worden te betaelen.
Es voorts als boven geresolveert dat Wouter Goessensz ende Gerrit Henricksz haerluyden resterende hooftsomme bedraegende IICXXVI gulden van de acht mergen Eeder veenen

folio 340
gecoemen van den heere Van Doenreweert zullen afflossen mitte renthen van dien naer advenant.
Wordt den cameraer belast desen penningen bij executie datelick te innen.
5-10-1601: VERVOLG.

Soe est dat men van de voorseid veengenoeten (op wiens behaegen zulcx es geschiet) versouckt resolutie off d’selve alle ‘tgeene verseid es zijn approberende ende voor goet aennemende ofte nyet ende daerop zullen gelieven te resolveren.
Item alsoe die weduwe van Dirck van Rheenen in den jaere 1596 toegelaeten es twee mergen uuytgegraeven veens gelegen in de Hooftmeester veen in de Grifte te brengen ende de Grifte te gebruycken mits betaelende voor yder mergen enckelde contributie beloopende voor de twee mergen LVIII gulden d’ een helfte Victoris ‘96 ende d’ ander helfte Victoris ‘97 te betaelen ende men die penningen niet en versiet te innen hoe men daerinne procederen zall.
Alsoe men verstaet dat desen veenen bij decrete van den gerechte van Rhenen zouden zijn vercoft te zijen off die cooppenningen aldaer zijn geconsigneert ende gelicht indien niet daerop bij preferentie ende concurrentie te procederen, indien jae jegens die crediteuren die d’selve penningen zouden hebben gelicht.

folio 340v
ende est noot relieff daervan te versoucken ofte zoe men verstaet dat d’ weduwe van Dirck van Rheenen noch achtergelaeten heeft XVI mergens die mede zouden worden gedecreteert dat men in alle gevalle aldaer dese schult ende alle ander uuyttsettinge sall aenbrengen ende vervolgen ende sall den restanten uuyttrecken.
Insgelijcx aengaende die hondert LXXXIII gulden die joncheer Willem van Zuijlen van Nyvelt van resterende contributie volgende ’t accoort mit hem gemaeckt schuldich is.
Wordt den cameraer belast dese twee parthijen bij reële executie te innen ofte hiervan behoorlicke rentebrieff te doen passeren.
Ende noch LXXX gulden hooftsoms ende XIIII jaeren renthen ende mitsdien hondertvijftich gulden die Harman Scherpinck als geweesene cameraer anno LXXXVII van de voorseid Nievelt ontfangen ende niet verantwoort en heeft.
Item alsoe Cornelis de Clerck den IIen octobris 1599 toegelaten
5-10-1601: VERVOLG.

folio 341
es den Monickenwech in de gemeen Grifte te brengen mits betaelende doubbelde contributiën naer advenant dat d’selve veenen bevonden souden worden bij metinge groot te zijn, ende dat men diensvolgende d’selve veenen heeft willen meten maer sulcx niet bequamelicken en heeft cunnen gedoen deur oorsaecke men daer geen distincte limiten en heeft cunnen gevynden ende den wech zeer confuys leyt ende niet all slijck inne es ende oock niet geheel en mach vergraeven nemaer tot een wech mede gehouden worden, soe es bij den gecommitteerden totte metinge op ’t behaegen van de verseid veengenoeten geaccordeert dat den voorseid Clerck in als eens zoude hebben te betaelen hondertvijftich gulden daervan d’ een helfte es betaelt waerop alhier mede versocht wordt uuyterlicke resolutie.
Wordt aengenoemen.

folio 341v
Noch alsoe Cornelis de Clerck ende Adam Henricksz den IIen octobris 1599 toegelaeten es in de gemeen Grifte te brengen alsulcke mergentaelen als zij in ’t gebruyck hebben, mits betaelende doubbelde contributie ende dat d’selve veenen alsnoch niet en zijn gemeeten hoewel dieselve willen sustineren d’selve veenen gemeeten t’ zijn dat daeromme hemluyden geordonneert zall worden d’selve acte van metinge promptelicken t’ exhiberen, ofte anders datelicken te procederen totte selve metinge omme daernaer haerluyden contributie te betaelen etc.
Alsoe Cornelis de Clercq verclaert acte van metinge te hebben wordt hem geordonneert d’selve acte binnen veertien daege over te zeynden aen de veenraeden alhier ’t Utrecht residerende ende voorts die hooftsomme ende renthen die verscheenen zijn te betalen ende voorts behoorlicke brieven te leveren conform die resolutie anno ’99 genomen ende in cas die acte van metinge niet en wordt gelevert dat men totte selve metinge sall procederen.
5-10-1601: VERVOLG.

Item alsoe daer eenige veengenoeten in de Grfite geadmitteert zijn mits exhiberende haerluyden octroy ende dat d’selve in gebreecke blijven d’selve octroyen t’ exhiberen dat d’selve geordonneert zal worden alsnoch datelicken haerluyden octroyen

folio 342
over te leveren omme gevisiteert ende geregistreert te worden op peyne als onvrij uuyte Grifte gehouden te worden
Dit wordt voor goet aengenoemen ende sall den cameraer hierinne naer behooren versien dat t’selve alsoe geobserveert wordt.
Item alsoe eenige veengenoeten toegelaeten es die gemeen Grifte te gebruycken mits van haerluyden contributie passerende behoorlicke rentebrieven, hypoteecque ofte borgen respective mitsgaders acte van condempnatie voor den gerechte van Rheenen ende elders in forma van haerluyden contributiën op termijnen in hooftsomme ende renthe opbrengende ende dat d’selve niet alleen in gebreecke blijven die verseid brieven van seeckerheyt ende condempnatie te passeren nemaer die hooftsomme daervan die daegen overlange zijn gevallen ende omme gecoemen ofte verscheenen te betalen

folio 342v
ende aff te lossen, off men d’selve persoenen haerluyder veenen ende torven niet voor onvrij houden ende uuyte Grifte secluderen zall mitsgaders bij reale executie jegens d’selve procederen bij aenhaelinge van schepen torven ende andersins omme die verscheenen hooftsomme, renthen, rentebrieven ende verseeckerheyt mitte verschreve condempnatie te confequeren.
Wordt ditselve mede voor goet aengenoemen ende den cameraer belast hem nae den tekst van desen te reguleren.
5-10-1601: VERVOLG.

Item alsoe Crispyn van Salsbrugge ende Rijkout van Leuwen noch merckelicke veel penningen van restanten van voorgaende contributiën schuldich zijn een merckelicke somme van penningen bedraegende tot liquidatie van dewelcke zeekere commissarissen vuer lange sijn gecommitteert sonder dat d’ verseid liquidatie es geschiet, te nemen een vruchtbaerige resolutie dat ‘tselve alsnoch mitten eersten worde naergecomen ende geeffectueert.
Wordt den commissarissen noch belast mit Dirck van Berchum, die desen saecke aenlangt liquidatiën in alles te maecken.

folio 343
Insgelijcx alsoe noch veele ende verscheyde veengenoeten aen de Geldersijde in Veenendael verscheyde contributie penningen ende uuytsettinge schuldich zijn, hoe men d’selve mitten cortsten rechten ende minsten costen mitten eersten zall mogen innen ende executeren.
Alsoe men verstaet dat noch alle jaer eenige torven op de selve veenen wordt gegraven dat men d’selve tijdelicken sall arresteren ende op de gront houden als oock in affscheepinge ophouden sal men mede alle die restanten colligeren ende uuyttrecken ende d’selve overleveren in handen van Celeman van Oemeren, scholts tot Eede die aengenoemen heeft zijn divoer te doen dat d’selve mogen worden betaelt.
Item alsoe Theodorus Siligius predicant in Veenendael dit verleeden jaer op den reeckendach zijn toegevoecht die somme van XVIII gulden die hem diensvolgende bij den cameraer zijn betaelt ende dat tot vervallinge van een torffschuer, ende dat hij zoude hebben het choer van de kercke in Veenendael t’ ontledigen van den torff ende mul daerinne leggende, ende dat den selven predicant zulcx niet en heeft gedaen,
5-10-1601: VERVOLG.

folio 343v
ende evenwel choer voor hem behoudt tott naedeel van de gemeente ende diegheene die daer haer graffsteeden inne hebben, dat daeromme hierinne alsnoch mach worden versien ende geremedieërt.
Es geresolveert ende den predicant geordonneert het choer van torff ende mul t’ ontledigen ende zijn brandt daeruuyt te doen haelen ende wordt den kerckmeester belast het torffschuerken totten minsten costen onderdack te brengen ende mit pannen te doen decken ende daertoe te gebruycken die sperren ende latte aldaer zijnde ende toeleggende ofte gedestineert.
Willem Bogart versouckt achtervolgende die resolutie van ’t verleden jaer restitutie van de X gulden voor de graffsteede op ’t choer betaelt ofte dieselve graffsteede daervoor te moegen behouden.
Es Willem Boegart geaccordeert dat hij die graffsteede op ’t choer in coope sall behouden voor thien gulden.
Wordt versocht verclaringe off diegeheene die sesthien mergen huer veens ofte acht mergen eygen veens hebben in de Grifte contribuerende mit haer eygen ofte heur vrachtscheepen moegen inne

folio 344
ende uuytvaeren mitte eerste vaerte, sonder gehouden te zijn haer beurte te verwachten.
Wordt bij de veengenoten verstaen dat men alvoerens hiervan eenige projecten zall maecken ende daerop naerder besoigieren deur eenige gecommitteerde omme daernaer (est geraden) zulcx aen de heeren Staten van Utrecht te versoucken ende te remonstreren zulcx men bevynden zall raetsaem ende oorbaerlick t’ zijn te behooren.
Item off den collecteur niet gehouden en zall zijn van alle boeten vollen ontfanck te maecken ende d’selve te verantwoorden sonder eenige remissie ofte quytscheldinge aen de schipperen ofte anderen te doen.
5-10-1601: VERVOLG.

Wordt verstaen dat den collecteur van de boete geen remissie van deselve boete en zall moegen doen tenzij mit expresse will ende consent van de veenraeden, ende wordt Adam Henricksz als contrerolleur belast zijn reeckeningen in handen van de gedeputeerden van de reeckeningen van de cameraer over te leveren binnen den tijt van drie maenden naestcomende ende d’selve reeckeningen naer behooren te doen ende mede over te leveren alle zijn cedullen van beboetinge zoe van de overleveringe aen den offitier gedaen als andersins ende zall den controlleur indertijt voortaen alle jaer gehouden zijn op den reeckendach mede zijn reeckeninge overleveren ende doen sluyten neffens des cameraers reeckeningen. Item sal men den schout van Rheenen tijdelicken aenschrijven omme jegens den aenstaenden reeckendach mede zijn reeckeningen van de boete over te brengen ende te doen hooren ende sluyten over all de jaeren daervan bij noch niet gereeckent en heeft.
Item dat men de cameraer,

folio 344v
directeur, contrelleur, schutmeesters ende alle andere respectivelicken ‘tzelve aengaende sall beveelen ende scherpelicken ordonneren hemluyden elcx te reguleren naer haerluyder instructie ende commissie ende allen voorgaende ordonnantie schriftelicken te oberveeren ende doen onderhouden ende jegens die overtreders ende infracteurs van dien te procederen bij affneminge van boeten peyne ende breucken volgende d’ ordonnantie daerop gemaeckt.
Wordt goet gevonden dat men ditselve sall observeren ende tot dien eynde een byleth op de paele sall doen slaen omme een yder daervan te adverteren ende hem daernae te reguleren.
5-10-1601: VERVOLG.

Item alsoe die gedeputeerden van de heeren Staeten ‘s lants van Utrecht op den XVIen juny verleeden ten versoucke van de schipperen jegens die veengenoeten hebben verclaert den impost op de ontgrondinge te weesen een last den ontgronders incomber ende niet die schippers, ende dat op den VIIIen july daeraen volgende die gedeputeerden des quartiers van Veluwe hebben verclaert niet te cunnen veranderen wat bij haer voorsaeten daerin was gedaen ende geordonneert ende dat die voorseid schipperen den impost behoorenende schuldich zijn te betaelen off het niet
Wordt goet gevonden ende es geresolveert dat men op nieuws tot coste van de gemeen veengenoeten requeste aen de heeren Staeten op een verschrijvinge zall presenteren ende d’ saecke te kennen geven ende remonstreren ende daerbij voegen datte staende daernaer gerecouvreert teneynde de voorseid sententie mochte worden gealtereert geraeden en es wederomme aen de Staeten-Generael des gesticht van Utrecht op een verschrijvine opnieuws te versoucken alteratie van de sententie op den XVIen juny voorseid bij haerluyden edele gedeputeerde gegeven, ofte wat men hierinne zall hebben te doen.

folio 345
ende van gelijcke tzijen te recouvreren attestatiën dat die schippers in Hollandt all Hollandt deurden impost zelffs ende niet die grontheeren die betaelen.
Sal men voorts bij requeste aen de heeren Staeten versoecken interpretatie van ‘t appointement van den XXVIIIen aprilis 1601 teneynde dat alle die schippers die voor datum van dien hebben gecoft ende naer gelaeden ofte voor datum van dien geladen den impost alleen hebben te lasten ende te betaelen sonder die te moegen corten.
5-10-1601: Cornelis Wesman, notaris ende secretaris van Veenendael heeft mondelinge versocht mit zijn convalescentie wederomme in zijn offitie van secretarisampt van Veenendael geadmitteert te worden.
Die gemeen veengenoten hebben geresolveert ende den verschreven Wesman van zijn secretarisampt bij desen gelicentieert ende denselven toegevoecht voor zijn affgescheyt XXIIII gulden te betaelen d’ een helfte gereet ende d’ ander helfte over ses maenden.

folio 345v
Ende alsoe Cornelis Wesman voornoemt overgelevert heeft gehadt seeckere stucken ende dattet nyet gelegen es geweest mit hem te besoingneren ende die resolutie ende andere stucken noedich te registreren bij hem te doen registreren, soe es gere solveert dat alle d’selve stucken die men bevyndt noedich te registreren bij Dirck Aertsz van Bueren, jegenwoordich secretaris van Veenendael zullen worden geregistreert, ende heeft men omme d’selve stucken te visiteren ende die te doen registreren gecommitteert Floris Foeyt.
Item alsoe Cornelis de Clercq deur ordonnantie van de veenraeden van Sander Jansz als directeur ontfangen heeft hondert gulden omme t’ employeren in der saecke jegens de schippers ende dat denselven volgens seeckere zijne specificatiën alhier overgelevert ende verthoont boven die hondert gulden noch uuytgegeven heeft die somme van hondert LVI gulden III stuvers VIII penningen.
Gesien bij de veengenoeten die commissie van de Clercq ende zijn twee overgeleverde specificatiën hebben d’selve gepasseert ende geordonneert den jegenwoordigen cameraer hem zijn resterende ICLVI gulden III½ stuvers te betaelen ende mits overleverende de verseid commissie specificatie ende quitantie daertoe dienende zullen hem die verseid penningen in zijn reeckeningen voor uuytgeven worden gepasseert.
5-10-1601: folio 346
Soe versouckt den verseid Clercq ordonnantie op den cameraer omme hem die verseid ICLVI gulden III stuver VIII penningen te betaelen, mitsgaders noch aen Willem Joriphaesz aen wagenvracht vijff gulden ende mitsdien t’zamen ICLVI gulden III½ stuvers
Item alsoe het Moelenschut ende ’t schuth aen den Hoeck zeer ondicht zijn, ende geen waeter ende geen waeter en houde wordt versocht daerinne geremedieërt te worden.
Wordt den directeur indertijt geordonneert d’selve schutten dicht te doen maecken ende d’selve niet te openen dan gesloeten te houden dan volgende d’ ordonnantie daerop gemaeckt.
Willem van Schaedyck inwoender van Veenendael heeft aen de veengenoeten vertoent seeckere octroy van de edele heeren Staeten in date 1601 den XXVIIIen augusti versouckende volgenden d’selve in de Grifte geadmitteert te worden mit seeckere drie mergen veens gecoft
Gesien d’ octroy wordt in de Grifte geadmitteert op doubbelde contributie mits binnen ’s jaers alse van vier maenden tot vier maenden, ofte drie termijnen opbrengende het rechte dardendeelvan de voorseid contributiën penningen ende aen handen van de cameraer betaelende ende aen de kerckmeesters in Veenendael elcke termijn IIII gulden facit XII gulden ende voorts acte passeren als andere veengenoeten gedaen hebben de Grifte aengaende.
Records 301 t/m 400
Records 401 t/m 500
Records 501 t/m 573
22 1590 jan. 22-1591 aug. 11
23 1605 okt.1-1606 sept. 30
24 1616 sept. 30-1670 okt. 17
25 1678 sept. 12-1688 juli 7 i
26 1688 juli 10-1702 feb. 18
27 1703 sept. 23-1736 apr. 20
28 1736 okt. 15-1752 juli 1
29 1752 juli 4-1757 aug. 1
30 1757 aug. 2-1761 juli 22
31 1761 juli 30-1765 okt. 24
32 1765 okt. 29-1769 nov. 16
33 1769 nov. 16-1772 mrt. 6
34 1772 mrt. 7-1775 febr. 18
35 1775 febr. 23-1778 sept. 25
36 1778 sept. 29-1782 mrt. 29
37 1782 mrt. 29-1787 dec. 12
38 1788 jan. 9-1796 sept. 14
39 1796 sept. 26-1810 aug. 29
40 1810 sept. 29-1840 sept. 9
41 1840 sept. 29-1854 dec. 19
42-47 Notulen van de Veenraadschap en de Exonerende Landen, 1892-1948
49 Afschriften van de veenregisters, 1546 apr. 27-1550 aug. 4, 1550 aug. 25-1553 aug. 9
50 Aantekeningen en extracten uit de veenregisters over 1583-1842, z.j.
51-55 Voorstellen en besluiten door de Veenraden en geërfden op de open rekendagen gedaan, 1663-1745, 1855-1896
56 Register van de resoluties op de wekelijkse vergaderingen van de Veenraden, 1639-1642
57 Register van de dagelijkse bezigheden van de Veenraden, 1712-1768
58 Notulen gehouden bij gelegenheid van de convocaties van de geërfden, zowel wegens de verkiezing van de Veenraden als wegens gedane proposities van de Veenraaden aan de geërfden, 1751-1830
59 Presentielijsten van vergaderingen, 1905-1948
1.3. Correspondentie
1.4. Archief
2. Bestuur en ambtenaren
3. Aanleg en onderhoud van waterwerken
4. Financiën
5. Eigendommen, rechten en inkomsten
6. Turfnering
7. Politie
8. Verveningen
9. Stukken betreffende het beheer van de kerkelijke goederen
10. Stukken waarvan het verband met dit archief niet is aangetoond
laatste wijziging 19-10-2023
3.907 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 249 bestanden

Kenmerken

Datering:
(1526) 1545-1948
Categorie:
Archiefvormer(s):
 
Archiefvormer Veenraadschap
laatste wijziging 19-10-2023
3.907 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 249 bestanden