Uw zoekacties: Tentoonstelling Brouwershaven 500 jaar stad, 5 augustus - 2 ...

202.67 Tentoonstelling Brouwershaven 500 jaar stad, 5 augustus - 2 september 1977 ( Zeeuws Archief )

Hulp bij uw onderzoek.
De informatie in deze website is zeer divers en bedoeld voor mensen met een belangstelling voor historisch of genealogisch onderzoek.
Wij trachten de informatie zo eenvoudig mogelijk te houden, maar beseffen ook dat de aard van de informatie soms wel enige studie of historische inzicht vereist.

Zoeken en bladeren

  • Bladeren
    De meest eenvoudige manier van werken is het zoeken te starten zonder zoekterm. U kunt dan bladeren door alle aanwezige toegangen.
  • Eenvoudig zoeken
    Wilt u een specifieker resultaat dan adviseren wij u te starten met één zoekterm. Het resultaat dat u krijgt voldoet aan de zoekterm. U kunt het resultaat verder verkleinen door meerdere zoektermen op te geven.
  • Uitgebreid zoeken
    Kiest u voor uitgebreid zoeken dan kunt u afhankelijk van de situatie meerdere zoekvelden invullen, waarna het resultaat zal voldoen aan de specifieke zoekactie. In iedere veld kunnen meerdere zoektermen worden ingevuld.
  • Zoektermen combineren
    Zoektermen worden gecombineerd De zoekfunctie voegt automatisch "en" toe tussen de verschillende zoekmogelijkheden die worden gebruikt. Zo kunnen 'zoeken met alle woorden' en 'zoeken met één van de woorden' worden gecombineerd.
  • Booleaanse operatoren
    Normaal worden meerdere zoektermen altijd gecombineerd met AND. U kunt bij het zoeken in een zoekveld ook gebruik maken van de Booleaanse operatoren: NOT en OR. De zoekacties met NOT beperken het zoekresultaat, terwijl OR veel meer resultaten oplevert.
    OR wordt vooral geadviseerd bij een bekende variatie op de schrijfwijze, bijvoorbeeld:
    - Den Haag OR ’s-Gravenhage
    - Vereeniging OR Vereniging
  • Woordcombinatie
    Wilt u zoeken met een woordcombinatie in een vaste volgorde (bijv. Vereniging tot behoud van natuurmonumenten), zet deze woorden dan "tussen aanhalingstekens".

Verfijnen
In de meeste gevallen zal naast het zoekresultaat een mogelijkheid tot verfijnen worden aangeboden. Verfijnen kan bijvoorbeeld op materiaalsoort, maar in andere gevallen op plaats en straat. Dit is afhankelijk van het archiefmateriaal dat geselecteerd is.

Sorteren
De resultaten staan gesorteerd in een standaard sortering. Dit kan per toegang verschillend zijn. In de meeste gevallen kan voor een andere sortering worden gekozen.

Digitaliseren op verzoek
Zie http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/tarieven

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
202.67   Tentoonstelling Brouwershaven 500 jaar stad, 5 augustus - 2 september 1977
Inleiding
1. Woord vooraf
2. Opzet
3. Korte geschiedenis van Brouwershaven
202.67 Tentoonstelling Brouwershaven 500 jaar stad, 5 augustus - 2 september 1977
Inleiding
3.
Korte geschiedenis van Brouwershaven
Organisatie: Zeeuws Archief
laatste wijziging 19-01-2010
Schouwen en Duiveland waren vroeger twee eilanden, van elkaar gescheiden door een brede kreek, de Gouwe. Vanuit Oosterschelde en Grevelingen drongen in die eilanden getijdekreken door. Een van die kreken eindigde in het Schouwse land bij Brijdorpe, toen een dorp met een kerk. Bij de bedijking van de polder legde men een dam in de kreek en in de dam een sluis ter afvoering van het polderwater. Vermoedelijk viel de bedijking in de twaalfde eeuw
In 1286 kocht Floris V van Jan van Renesse de grond rond die dam met het doel er een dorp te stichten. Op de dijken, die men aanlegde, werd dus Brouwershaven gebouwd. De naam komt voor het eerst voor in een akte van 1318. Of het dorp zijn naam ontleende aan het feit dat in Brijdorpe een brouwerij was gevestigd en het dus de haven van de brouwers werd of omdat het de in- en doorvoerhaven van bierbrouwers uit Delft was is niet bekend.
Spoedig vestigden er zich ook haringvissers. In 1344 kreeg het dorp een privilege voor een vrije haringmarkt. De kerk bouwde men niet op de dijk, zoals de huizen, maar onderaan de dijk, op grondgebied van het dorp Duivendijke. Tegen de dijk naast de sluis bouwde men het gemeentehuis.
In de jaren zeventig van de vijftiende eeuw kreeg Brouwershaven stadsrechten. Het officiële charter is nooit gevonden, maar in het 'Groot Privilege' van Maria van Bourgondie uit 1477 spreekt men van de stad Brouwershaven.
De zestiende eeuw bracht veel welvaart, welke tot uiting kwam o.a. in de vergroting van de kerk, die in verschillende fasen werd verricht. Een belangrijke bron van inkomsten voor de kerk was de belasting op haring en bier. Het jaar 1545 was een rampjaar; een grote brand verwoestte 300 huizen en de haringvangsten waren slecht.
In 1566 stierf Maximiliaan van Bourgondie, Heer van Brouwershaven, met achterlating van grote schulden, zodat ook de Heerlijkheid Brouwershaven verkocht moest worden. De regeerders van de stad verzochten aan Koning Philips II, als Graaf van Zeeland, de stad te kopen, daar zij liever direkt onder de graaf kwamen dan onder een partikuliere heer. Bij de aanval van de Spanjaarden op het eiland in 1575 werd de stad snel veroverd en weer grotendeels door brand verwoest.
In 1577, het geboortejaar van Jacob Cats, was de toestand niet rooskleurig. Bij de opbouw kreeg men toestemming wallen aan te leggen en poorten te bouwen. In 1599 bouwde men een nieuw voorstuk aan het stadhuis en in 1648 werd de oude waag vernieuwd. Bij de waag, aan het einde van de haven, die toen nog doorliep tot aan het stadhuis, stond een houtenkraan voor het lossen en laden der goederen, voornamelijk haring- en meekrapvaten.
De haringvangst was nog steeds erg belangrijk, ook het gildewezen bloeide. Een rederijkerskamer 'De Rode Lelie' wordt al in 1587 genoemd. Door tegenwerking van Zierikzee heeft Brouwershaven echter nooit stemrecht gekregen in de Staten van Zeeland, zodat het altijd een 'smalstad' is gebleven. Een watersnoodramp in 1682 vernielde bruggen en enkele poorten, zeven poorten liepen onder en de grachten waren verzand.
De stilte en de rust, die ook in Brouwershaven heerste in de achttiende eeuw, werd in 1763 onderbroken door de komst van Dokter Johan Cato Kamerling, een rijk en bekwaam geneesheer, die ieders sympathie won en tenslotte de dochter van de burgemeester trouwde. Hij bleek echter een oplichter te zijn met valse papieren en werd in 1765 gebrandmerkt en gegeseld.
Aan het begin van de negentiende eeuw verkeerde het stadje in een vervallen toestand. De overgebleven drie poorten werden omstreeks 1820 voor afbraak verkocht om met het geld het stadhuis te kunnen restaureren.
Een nieuwe opbloei volgde toen kort daarna grote schepen Rotterdam niet meer konden bereiken doordat het Goereese Gat verzandde. Zij voeren naar de rede van Brouwershaven, waar ze gedeeltelijk werden gelost in lichters, die de lading verder brachten, terwijl de nu minder diep liggende grote schepen ook binnendoor naar Rotterdam konden varen. Veel Oost-Indiëvaarders ankerden op de rede.
In 1826 werd er een reddingboot gestationeerd en in 1830 werd het zeegat van tonnen voorzien. Dit gaf veel bedrijvigheid in het stadje temeer door de komst van loodsen en douane-beambten. Een ondernemende Rotterdammer begon in 1844 met de bouw van hotel 'Catsburg'. Het gebouw bleek echter, door de grootse opzet, niet rendabel en werd in 1847 weer gesloopt. De drukke scheepvaart gaf aanleiding tot strandingen. De ondiep liggende scheepjes van de vissers bewezen goede diensten bij het bergen van de ladingen.
Na het graven van de Nieuwe Waterweg in 1872 ging de welvaart snel achteruit. De vissers gingen weer op de visvangst. Zij vingen veel rog en voor gezouten garnalen was in Engeland een goede afzet. Om werkgelegenheid te scheppen werd de 'Brouwersche Inmakerij' opgericht, die vis, mosselen en garnalen inblikte. Het pellen van garnalen als huisarbeid is ook na het verdwijnen van de 'Brouwersche' nog lang een bron van inkomsten geweest voor veel gezinnen.
De verscheping van suikerbieten gaf eveneens aan veel mannen werk. De teelt van suikerbieten was in plaats gekomen van de meekrapteelt, die verdween doordat de rode kleurstof synthetisch werd bereid. In de negentiende eeuw had Brouwershaven nog drie meestoven. De watersnoodramp van 1953 ging het stadje niet voorbij. De kerk had van eb en vloed te lijden totdat het grote gat bij de Schelphoek in september 1953 was gedicht. In 1957 kwam de keersluis gereed, die gesloten kon worden bij opkomende hoge stormvloeden.
De aanleg van de Brouwersdam bracht weer een grote verandering na 1971. De garnalenvisserij verdween. Er werd een kleine camping aangelegd en later een grote jachthaven. Veel oude huizen werden voor tweede woningen verkocht. Weer heerst er veel bedrijvigheid in het oude stadje, maar nu alleen in de zomermaanden, men kan wel spreken van een internationaal karakter.
4. De visserij
laatste wijziging 23-05-2023
180 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Datering:
5 augustus - 2 september 1977
Toegankelijk:
Tentoonstellingscatalogus
Jaar bewerking:
1977
Opmerking:
De documenten die in deze tentoonstellingscatalogus worden beschreven kunnen niet via deze catalogus worden aangevraagd. Ze bevinden zich in andere archieven en verzamelingen, soms zelfs buiten het Zeeuws Archief. Ze moeten via de nummers uit de betreffende inventarissen van die archieven en verzamelingen worden aangevraagd of bij de andere instellingen ter inzage worden gevraagd. Meer informatie hierover is bij iedere beschrijving van een document te vinden in het detailscherm.
Beschrijving:
Catalogus van de tentoonstelling Brouwershaven 500 jaar stad in het Rijksarchief in Zeeland van 5 augustus tot en met 2 september 1977
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 23-05-2023
180 beschreven archiefstukken