De geschiedenis van de elektriciteitsvoorziening in Noord-Holland start in 1899 met de levering van elektriciteit in de Gemeente Bloemendaal door de Eerste Nederlandsche Electriciteits Maatschappij (ENEM).

In 1904 werden de activiteiten van de ENEM ,die inmiddels naast Bloemendaal ook de gemeenten Velsen en Zandvoort omvatte, overgedragen aan de Kennemer Electriciteits Maatschappij (KEM).

Op 1 januari 1917 ging de KEM over in handen van de Provincie Noord-Holland. Vanaf die datum werd de elektriciteitsvoorziening verzorgd door het PEN als overheidsbedrijf. Op 1 januari 1918 kwam ook de Hollandsche Electriciteits Maatschappij (HEM) over in handen van de provincie. De HEM verzorgde sinds 1899 de energielevering in het Gooi.

De uit 1913 stammende concessie aan de KEM voor de aanleg en exploitatie van inrichtingen en van werken tot het voortbrengen, geleiden, transformeren, verdelen en leveren van elektriciteit werd in 1918 bij Koninklijk Besluit (KB) ten name van de provincie Noord-Holland gesteld en daarna enige malen gewijzigd.

In 1920 ontstond de Provinciale en Gemeentelijke Electriciteits Maatschappij (PEGEM) met als doel om tot een samenwerkingsverband te komen inzake de energie-opwekking en energielevering door de drie participanten, te weten de provincie en de gemeenten Amsterdam en Haarlem. Deze samenwerking duurde van 1922 tot en met 1928. Na deze periode kwamen de productiemiddelen weer onder beheer van elk der deelnemers. De PEGEM bleef wel bestaan met als beperkt doel de energielevering aan de Nederlandse Spoorwegen.

Op 18 december 1928 besloten de staten tot het bouwen van een nieuwe centrale te Velsen-Noord, welke op 1 oktober 1931 in gebruik werd genomen. De levering van de elektriciteit was in het begin veelal "en gros" aan de gemeentelijke distributiebedrijven. Later kwam het provinciaal bestuur, in overeenstemming met de veranderde zienswijze in de meeste andere provincies, tot de overtuiging dat de weg tot levering "en gros" aan de gemeenten moest worden verlaten en dat een goede elektriciteitsvoorziening slechts kon worden bereikt door rechtstreekse levering aan de gebruikers. Dit stond overigens ook in de rijksconcessie vermeld. De gemeentelijke distributiebedrijven zijn sindsdien voor het merendeel naar de provincie overgegaan. Alleen ten zuiden van het Noordzeekanaal heeft deze versnippering langer stand gehouden. De gemeenten Amsterdam (voor wat betreft de opwekking en distributie), Haarlem (in latere instantie alleen de distributie) en Hilversum (alleen distributie) bleven nog een lange tijd deze functie zelfstandig uitvoeren. Ook aan deze situatie zal een einde komen door de toenemende schaalvergroting met betrekking tot de opwekking en distributie van elektrische energie.

Een vreemde eend in de bijt vormde het eiland Texel waar een goede elektriciteitsvoorziening pas laat op gang kwam. In eerste instantie via een eigen elektriciteitsbedrijf op Texel, de NV Texelse Electriciteits Maatschappij (NV TEM). Het in stand houden van een eigen elektriciteitsproductie was voor een gemeente met een bevolkingsomvang zoals Texel een dure aangelegenheid. De stroomprijs lag duidelijk hoger dan op het vasteland van Noord-Holland. Om de productiekosten zo laag mogelijk te houden kwam men in het begin van de jaren zeventig tot de bouw van een gecombineerde elektriciteitscentrale en zoetwaterfabriek. Voor het exploiteren van deze fabriek werd een nieuw bedrijf opgericht, de NV Texelstroom. In deze NV participeerde de Gemeente Texel met een minderheidsbelang en de provincie met een meerderheidsbelang. Organisatorisch werd deze NV ondergebracht bij de PWN. In het kader van de schaalvergroting werd Texel eind jaren zeventig aangesloten op het elektriciteitsnet van het PEN en werd de bedrijfsvoering van de NV Texelstroom opgenomen in de organisatie van het PEN.

In 1948 vond de ondertekening plaats van de oprichtingsovereenkomst van de NV Samenwerkende Electriciteits Produktiebedrijven (SEP), met als doel de koppeling van het (landelijk) elektriciteitsnet. Het PEN is sedert 1949 op dit koppelnet aangesloten. Op 14 september 1962 werd door PS van Noord-Holland besloten, dat de Provincie Noord-Holland ging deelnemen in een door SEP-participanten op te richten NV, welke de bouw en exploitatie beoogde van een gemeenschappelijke kernenergiecentrale. Deze energie zou dan naar evenredigheid van aandelen via de NV SEP aan de deelnemers geleverd worden. Elektriciteit werd door het PEN opgewekt in de centrale te Velsen-Noord, later aangevuld met de centrale te Diemen. In grote lijnen bleef deze situatie bestaan tot het opwekkingsbedrijf eind jaren tachtig voortgezet werd door een samenvoeging van de centrales van Utrecht, Noord-Holland en Amsterdam (NV UNA). Het PEN werd van een opwekkings- en distributiebedrijf alleen een distributiebedrijf.

Naast de deelnames in de SEP en de Gemeenschappelijke Kernenergiecentrale Nederland (GKN) werd door de PEN ook nog deelgenomen in een tweetal andere gemeenschappelijke instellingen, t.w. de NV Keuring van Electrotechnische Materialen (NV KEMA) en de Vereniging van Exploitanten van Electriciteitsbedrijven (VEEN). Al deze instellingen zijn gevestigd te Arnhem. De NV KEMA is in 1927 opgericht en is een dienstverlenend orgaan voor het uitvoeren van beproevingen, keuringen, speurwerk en ontwikkelingswerk, voor advisering en voor de behandeling van zaken op het gebied van elektriciteit die ten behoeve van de gemeenschappelijke instellingen gezamenlijk moeten worden verzorgd. De VEEN, opgericht in 1952, kan worden gezien als een coördinerend orgaan voor aangelegenheden betreffende de verhouding tot de verbruikers en de centrale overheid. Alle eigenaren van elektriciteitsbedrijven in Nederland zijn bij deze vereniging aangesloten.