Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0001   Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
laatste wijziging 12-03-2025
13.415 beschreven archiefstukken
5.241 gedigitaliseerd
totaal 117.870 bestanden
Inventaris
1. Graven van Zutphen
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.01. Gerard
N.B. * ca. 1185, graaf van Gelre en Zutphen 1207-1229, overl. 1229, zn. van Otto I en Richardis van Scheyern-Wittelsbach; tr. Margaretha van Brabant, overl. 1231, dr. van Hendrik I, hertog van Brabant en Mathilde van Vlaanderen-Boulogne.
2.02. Otto II
N.B. * ca. 1215, graaf van Gelre en Zutphen 1229-1271, overl. 1271, zn. van Gerard en Margaretha van Brabant; tr. 1e Margaretha van Kleef, overl. 1251, dr. van Dirk IV, graaf van Kleef en Mechteld van Dinslaken; tr. 2e Philippa van Dammartin, overl. 1280, dr. van Simon van Dammartin, graaf van Ponthieu en Maria van Ponthieu-Aumâle (tr. 1e Raoul van Issoudun, graaf van Eu en 2e Raoul van Coucy).
2.03. Reinoud I
N.B. * ca. 1255, graaf van Gelre en Zutphen 1271-1326, overl. 1326, zn. van Otto II en Philippa van Dammartin; tr. 1e Ermgard van Limburg, overl. 1283, dr. van Walram IV, hertog van Limburg en Jutta van Kleef; 2e Margaretha van Vlaanderen (1272-1331), dr. van Gwijde van Dampierre, graaf van Vlaanderen en Isabella van Luxemburg.
2.04. Reinoud II
N.B. * ca. 1295, regent van Gelre en Zutphen 1318-1326, graaf van Gelre en Zutphen sinds 1326, 1339 in de rijksvorstenstand verheven als hertog van Gelre en graaf van Zutphen, overl. 1343, zn. van Reinoud I en Margaretha van Vlaanderen; tr. 1e Sophia Berthout van Mechelen, overl. 1329, dr. van Floris Berthout, heer van Mechelen en Mathilde van der Mark; tr. 2e Eleonora van Engeland (1318-1355), dr. van koning Eduard II en Isabella van Frankrijk.
2.05. Reinoud III
N.B. * 1333, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1343-1361 en 1371, overl. 1371, zn. van Reinoud II en Eleonora van Engeland; tr. Maria van Brabant (ca. 1325-1399), dr. van hertog Jan III en Maria van Évreux.
2.06. Eduard
N.B. * 1336, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1361-1371, overl. 1371, zn. van Reinoud II en Elleonora van Engeland; tr. Catharina van Beieren (1358-1400), dr. van Albrecht, hertog van Beieren en graaf van Henegouwen en Holland en Margaretha van Brieg (tr. 2e Willem I van Gulik, hertog van Gelre, zie ald.).
2.07. Mechteld
N.B. * ca. 1325, hertogin van Gelre en gravin van Zutphen 1371-1379, overl. 1384, dr. van Reinoud II en Sophie Berthout; tr. 1e Godfried van Loon en Chiny, overl. 1342, zn. van Dirk van Heinsberg, graaf van Loon en Chiny en Kunigunde van der Mark; tr. 2e Johan I, graaf van Kleef (1292/1293-1368), zn. van Dirk VI en Margaretha van Kyburg; tr. 3e Jan van Chatillon, graaf van Blois, overl. 1381, zn. van Lodewiijk I en Johanna van Henegouwen-Beaumont.
Voor een regestenlijst van haar archief door M. Flokstra zie inv.nr. 5334. Over haar correspondentie: B. Sternberg, 'Die Briefsammlung der Mechtild von Geldern (um 1320-1384)', U. Ludwig en T. Schilp (ed.), Mittelalter an Rhein und Maas. Beiträge zur Geschichte des Niederrheins. Dieter Geuenich zum 60. Geburtstag. Studien zur Geschichte und Kultur Nordwesteuropas 8 (Münster 2004) 107-123 en R. in 't Velt, “To a dear and merciful woman”. Exploring the letter collection of Mechtild of Guelders, duchess-pretender of Guelders, 1365-1380. Master’s thesis Ancient, Medieval and Renaissance Studies, Utrecht University, 2022.
2.08. Willem I van Gulik
N.B. * 1363, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1371-1402, hertog van Gulik 1393-1402, overl. 1402, zn. van Willem II, hertog van Gulik en Maria van Gelre; tr. Catharina van Beieren-Holland (1358-1400), dr. van Albrecht, hertog van Beieren en graaf van Holland en Margaretha van Brieg (tr. 1e hertog Eduard van Gelre, zie ald.).
Zijn vader trad aanvankelijk op als zijn voogd (momber), maar noemde zich vanaf 1374 hertog van Gelre, zijn moeder komt sindsdien voor als hertogin van Gelre; beiden oefenden binnen het Overkwartier gezag uit (vgl. J. Benders, 'De munten van Willem van Gulik en Gelre uit het Overkwartier (1372-1393)', Jaarboek voor Munt- en Penningkunde 107 (2020) 33-37).
2.08.1. Algemeen
2.08.2. Persoon en familie
2.08.3. Bestuur en rechtspraak
2.08.4. Leenzaken
N.B. Zie voor beleningen ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
750 Akte van overeenkomst tot stand gebracht door Jan van Beest Groet Dirksz. in een geschil van Goossen van Mameren met Lijsbeth Uterspijc, waarbij Gelderse lenen betrokken zijn, 1376.03.03. 1 charter
N.B. Vgl. Martens van Sevenhoven, Leenaktenboeken. Nijmegen, 664.
751 Akte van belening door hertog Willem I van Gerard van Hoesden Gerardsz. met landerijen in het gericht van Boechove (Bokhoven), met aantekening van belening van Gerards dr. Marie, 1379.04.25. Gelijktijdig afschrift; 1391.07.01. 1 stuk
752 Akte waarbij hertog Willem I Dirk van der Keldonc beleent met 7 mark jaarlijks uit de tijnzen te Goch, 1380.03.17. 1 charter
753 Akte van belening door hertog Willem I van Arnold, graaf van Blankenheim, met een manleen van 100 gouden schilden jaarlijks uit de tol te Nijmegen, 1382.09.09. 1 stuk
Akten betreffende de belening door hertog Willem I van Arnold van Alpen, heer van Hönnepel, ridder, met (de hof) De Hamme c.a. in het kerspel Kapellen bij Gelrr, in ruil voor de wegens verkoop aan de aartsbisschop van Keulen uit de leenband losgemaakte voogdij van Menssele (Menzelen) in het ambt Berk (Rheinberg), 1388.
N.B. Vgl. P.N. van Doorninck, Leenacten van Gelre en Zutphen 1376-1402 uit het staatsarchief te Dusseldorp (Arnhem, 1901) 32-35.
757 Akte van (1) belening door hertog Willem I van heer Willem, heer van Abcoude en Duurstede, met het huis te Duurstede, stad en heerlijkheid Wijk, de waard Roetevoet (Roodvoet) aldaar en de Grevenweert boven Ravenswaaij; alsmede (2) verlening van tolvrijdom te Lobith voor de burgers van Wijk. Minuut, 1388.04.01. 1 stuk
N.B. Vgl. inv.nr. 679 fo. 57vo.
758 Akte waarbij de broers Gijsbert, Dirk en Willem van den Gruuthuse instemmen met de belening van Rijkalt van Kenswilre, echtgenoot van hun zusters dr. Margaretha, met de gruit te Roermond die zij hadden geërfd van hun broer Robyn, 1390.11.06. 1 charter
N.B. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 159.
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
2. Graven, later hertogen, van Gelre, graven van Zutphen
2.08. Willem I van Gulik
N.B. * 1363, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1371-1402, hertog van Gulik 1393-1402, overl. 1402, zn. van Willem II, hertog van Gulik en Maria van Gelre; tr. Catharina van Beieren-Holland (1358-1400), dr. van Albrecht, hertog van Beieren en graaf van Holland en Margaretha van Brieg (tr. 1e hertog Eduard van Gelre, zie ald.).
Zijn vader trad aanvankelijk op als zijn voogd (momber), maar noemde zich vanaf 1374 hertog van Gelre, zijn moeder komt sindsdien voor als hertogin van Gelre; beiden oefenden binnen het Overkwartier gezag uit (vgl. J. Benders, 'De munten van Willem van Gulik en Gelre uit het Overkwartier (1372-1393)', Jaarboek voor Munt- en Penningkunde 107 (2020) 33-37).
2.08.4. Leenzaken
N.B. Zie voor beleningen ook GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
758
Akte waarbij de broers Gijsbert, Dirk en Willem van den Gruuthuse instemmen met de belening van Rijkalt van Kenswilre, echtgenoot van hun zusters dr. Margaretha, met de gruit te Roermond die zij hadden geërfd van hun broer Robyn, 1390.11.06. 1 charter
N.B. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 159.
Datering:
1390.11.06
Omvang:
1 charter

Vorige
Volgende

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
Organisatie: Gelders Archief
laatste wijziging 06-11-2024
1 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
759 Akte van belening door hertog Willem I van heer Hendrik, heer van Vianen, Ameide en het Gooi, met diens van zijn vader Gijsbert geërfde leengoederen. Concept, 1392.04.16. 1 stuk
760 Akte waarbij Antonis van Hagenbeke en Jan van der Eke verklaren ledigman van hertog Willem I te zijn geworden, 1394.12.24. 1 charter
N.B. Datering: kerststijl. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 197.
761 Akte waarbij Gadert van Vossem (Veyshem) gen. Ulenbusch verklaart ledigman te zijn geworden van hertog Willem I, 1395.05.16. 1 charter
N.B. Regest: Nijhoff, Gedenkwaardigheden III, 200.
762 Getuigenverklaringen inzake de status van de heerlijkheid Oijen, het huis te Gorink en de toren te Boxtel als Gelders leen, en de hoofdvaart van schepenen van Oijen te Maasbommel, 1399. 1 omslag
763 Aantekening voor de akte van belening van Evert [van Steenre van Middachten] met het wildforsterambt en de konijnenwarande bij Rheden en Spankeren, ca. 1390. 1 stuk
N.B. Evert overleed voor 1400.10.23 (GldA, 0522 Huis Middachten, inv.nr. 22).
764 Akte waarbij hertog Willem I verklaart dat Geertruid, dr. van Peter van Steenbergen en weduwe van Walraven van Benthem, aan Dirk van Wille de hof te Herteleer (Hartelaer) in het kerspel Twello heeft opgedragen, 1375-1400. 1 stuk
N.B. Vgl. voor dit echtpaar N.L. van Dinther, 'Wat hadden de heren van Heeswijk vóór 1400 met het kasteel te maken?', Castellogica 1 (1986) 242.
2.08.5. Betrekkingen buiten Gelre
2.08.6. Hertog van Gulik
2.09. Reinoud IV van Gulik
N.B. * ca. 1365, hertog van Gelre en Gulik en graaf van Zutphen 1402-1423, overl. 1423, zn. van van hertog Willem II van Gulik en Maria van Gelre; tr. Maria van Harcourt (1380- 1428/1429), dr. van Johan VI, graaf van Harcourt en Aumâle en Catharina van Bourbon (tr. 2e Ruprecht van Gulik en Berg, overl. 1431).
2.10. Arnold van Egmond
N.B. * 1410, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1423-1465 en 1471-1473, overl. 1473, zn. van Jan II, heer van Egmond en Maria van Arkel; tr. Catharina van Kleef (1417-1479), dr. van Adolf I, hertog van Kleef en Maria van Bourgondië.
2.11. Adolf van Egmond
N.B. * 1438, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1465-1471 en 1477, overl. 1477, zn. van Arnold en Catharina van Kleef; tr. 1463 Catharina van Bourbon (ca. 1440-1469), dr. van Karel I, hertog van Bourbon en Agnes van Bourgondië.
2.12. Karel van Bourgondië
N.B. * 1433, hertog van Zutphen en graaf van Gelre 1473-1777, overl. 1477, zn. van Philips, hertog van Bourgondië en Isabella van Portugal; tr. 1e 1440 Catharina van Valois (1428-1446), dr. van koning Karel VII van Frankrijk en Maria van Anjou; tr. 2e 1454 Isabella van Bourbon (1436-1465), dr. van hertog Karel I en Agnes van Bourgondië; tr. 3e 1468 Margaretha van York (1446- 1503), dr. van hertog Richard en Cecily Neville.
2.13. Maria van Bourgondië en Maximiliaan en Philips van Oostenrijk
N.B. Maria van Bourgondië, * 1457, hertogin van Gelre en gravin van Zutphen 1477-1482, overl. 1482, dr. van Karel van Bourgondië en Isabella van Bourbon; tr. 1477 Maximiliaan, aartshertog van Oostenrijk, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (als zaakwaarnemer van zijn vrouw en voogd voor zijn zn. Philips) 1477-1492, (1459-1519), zn. van keizer Frederik III van Duitsland en Eleonora Helena van Portugal.
Zie ook onder Karel van Bourgondië.
2.14. Karel van Egmond
N.B. * 1467, hertog van Gelre en graaf van Zutphen (1477-1483) 1492-1538, overl. 1538, zn. van Adolf van Egmond en Catharina van Bourbon; tr. 1518 Elisabeth van Brunswijk-Lüneburg (1494-1572), dr. van hertog Hendrik VII en Margaretha van Saksen.
Zijn testament bevindt zich niet in dit archief maar wel in het Österreichisches Staatsarchiv: AT-OeStA/HHStA UR LUK 189, in druk: A.P. van Schilfgaarde, 'Het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Bijdragen en Mededelingen Gelre LI (1950) 30-34. Een gedeeltelijk Nederlands afschrift bevindt zich in de Universiteitsbibliotheek Groningen, vgl. Dezelfde, 'Nadere gegevens over het testament van hertog Karel van Gelre en zijn afstammelingen', Ibid. LVI (1957) 199-211. Voor zijn geboortehoroscoop zie inv.nr. 1698 en de aantekeningen daarbij.
2.15. Philips van Oostenrijk
N.B. * 1478, aartshertog van Oostenrijk, hertog van Gelre en graaf Zutphen 1506, overl. 1506, zn. van Maximiliaan, aartshertog van Oostenrijk en Maria, hertogin van Bourgondië; tr. 1496 Johanna van Castilië (1479-1555), dr. van Ferdinand II, koning van Aragon en Isabella I, koningin van Castilië.
2.16. Karel V van Oostenrijk
N.B. * 1500, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1506-1513, overl. 1558, zn. van Philips van Bourgondië en Johanna van Castilië; tr. 1526 Isabella van Portugal (1503-1539), dr. van koning Emanuel I en Maria van Aragon.
Zie ook inv.nrs. 5105-5108.
2.17. Willem II van Kleef
N.B. * 1516, hertog van Gelre en graaf van Zutphen 1538-1543, overl. 1592, zn. van Johan III, hertog van Kleef, Gulik en Berg en Maria van Gelre; tr. 1e 1541 Jeanne III van Albret (1528-1572), dr. van Hendrik, koning van Navarra en Margaretha van Valois (nietig verklaard); tr. 2e 1546 Maria van Oostenrijk (1531-1581), dr. van Ferdinand van Oostenrijk en Anna van Bohemen.
Zie voor beleningen tijdens zijn regering GldA, 0002 Leenkamer van Gelre en Zutphen.
3. Rechten en bezittingen
4. Financieel beheer
5. Inventarissen en andere stukken betreffende het beheer van het archief
6. Stukken niet behorend tot dit archief of waarvan het verband met dit archief onduidelijk is
7. Niet bewaard gebleven charters
N.B. In de loop van de tijd zijn zeer veel archiefbescheiden uit de Gelderse landsheerlijke archieven verloren gegaan, deels al tijdens de landsheerlijke periode, deels daarna, tot aan het begin van het moderne archiefwezen in de negentiende eeuw en zelfs ook nog tijdens die periode (vgl. inv.nr. 5270 met regesten).
In de door G. van Hasselt, I.A. Nijhoff en hun opvolgers vervaardigde beschrijving van de Charterverzameling (bekend onder nr. 0243, zie inv.nrs. 5296 e.v.), is een aantal nummers opgenomen behorend tot het archief van de graven en hertogen dat tegenwoordig ontbreekt. Dit betreft vooral charters die ter hand gesteld waren aan P. Bondam, maar niet zijn teruggekeerd. Zij zijn hieronder gespecificeerd.
Daarnaast zijn in het Koninklijk Huisarchief twee inventarissen van archivalia uit het Gelderse hertogelijke archiefdepot in het kasteel te Buren bewaard gebleven. De daarin beschreven stukken zijn over het algemeen verloren gegaan. Voor regesten van deze deperdita zie inv.nr. 5270.
8. Appendix. Inventarisatie sinds de 19e eeuw
9. Concordansen
laatste wijziging 12-03-2025
13.415 beschreven archiefstukken
5.241 gedigitaliseerd
totaal 117.870 bestanden

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff; A.H. Martens van Sevenhoven; P.J. Meij; A.H. Jenniskens; J. den Draak; M. van Driel; red. F.J.W. van Kan
Jaar van publicatie:
2020
Categorie:
  • Zonder categorie
laatste wijziging 12-03-2025
13.415 beschreven archiefstukken
5.241 gedigitaliseerd
totaal 117.870 bestanden